Эрхэм уншигч та бүхэндээ "Шинэ бүтээн байгуулалтад хамтдаа" барилгын салбарын удирдах ажилтны зөвлөгөөнд тавьсан илтгэлүүдийг цувралаар хүргэж байна.

Илтгэгч нь: МБМҮХолбооны ерөнхий менежер, Монгол улсын зөвлөх инженер: Н. Оч

Эрхэм хүндэт барилгачид , Барилгын материалүйлдвэрлэгчид, бизнес эрхлэгчид ,  Та бүхэнд энэ өдрийн халуун мэндийг хүргэж    “Шинэ бүтээн босголт “ ын их үйлсэд өндөр амжил хүсэн ерөөе

       Зам ,тээвэр, барилга хот байгуулалтын сайдын 2010 оны 4-р сарын 101 тушаалаар  баталсан “ Нийтийн зориулалттай нийт талбай нь 1000м2-аас дээш орон сууцны барилгын ажилд зарцуулах гол нэр төрлийн барилгын материалын жишиг орц”-ыг баталсан  барилгын дүрмийн БД 82-104-10 цомогт: Дулаалгатай тоосгон ханатай  болон , Арагт бүтээцэн хийцтэй хөнгөн бетон дүүргэгчтэй орон сууцны барилгад 44-46 –нэр төрлийн  материал хэрэглэхэээр  тусгагдсан .Энэ орцыг үндэслэн  100 мянган орон сууцны 75 мянгыг Улаанбаатарт, 25 мянгыг нь орон нутагт барих ба эхний үе шатыг 2011-2012 онд, хоёр дах үе шатыг 2013-2016 онд баригдахаар төлөвлөгдсөний дагуу шаардагдах барилгын  материалаар   хэрхэн хангах талаар судалгаа хийлээ. Өнөөгийн байдлаар улсын хэмжээнд албан ёсны бүртгэлтэй, татвар төлдөг 500 гаруй  жижиг дунд үйлдвэр үйл ажиллагаа явуулж байгаагийн 75% нь Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт зэрэг томооохон хотуудад , 25% нь орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байна. Орон сууцны барилгад хэрэглэгдэж байгаа гол нэр төрлийн материалаас 12 нэр төрлийн материалыг 100%, 5 нэр төрлийн  материалыг  50%  ( цемент, арматур, эмульс хуванцар хоолой  ) үлдсэн 26-28 нэр төрлийн материалыг 2012 оны түвшинд импортоор зайлшгүй  авахаар харагдаж байна.

Импортын эдгээр материалууд дотор дээврийн зарим материал, барилгын хадаас, салхивчний  хоолой , полимер бетон, хиймэл чулуун хана шалны плита угаалтуур ванн зэргийн  импортыг  орлуулах эхлэл  байгаа боловч нийт хэрэгцээний  5-10 хувийг  хангах төдий байгаа нь хангалтгүй байна. Цементийн 3 үйлдвэр ажиллаж  жилд 360-400 мянган тонн цемент үйлдвэрлэж байгаа боловч нийт хэрэглээний  30% хангаж байна. Арматурын хувьд  жилд 100,0 орчим тонныг үйлдвэрлэж байгаа боловч, хэрэгцээг 50 % хангаж чадахгүй байна. Шинээр баригдахаар төлөвлөгдөж буй том хүч чадлын Цементийн үйлдвэрүүд болон  Хөтөлийн ЦШ ХК-ний техникийн  шинчлэлт 2012 онд ашилалтад орж эхэлнэ. Арматурын үйлдвэрүүд хаягдал төмрийн нөөцгүйгээс хүч чадлын ашиглалт 25% -иас хэтрээгүй байгаагаас хэрэглээний 75% -ийг  импортлоход хүрч байна.

 Улаанбаатар хотод бетон төмөр бетон эдлэл, бэлэн бетон зурмагийн 46 үйлдвэр ажиллаж 2,5 сая гаруй м3  бетон үйлдвэрлэж байгаа боловч энэ нь хүч чадлын 30 хүрэхгүй хувийг ашиглаж байгаа юм..

 Эндээс арагт бүтээцийн технологоор баригдах орон сууцны барилгуудад цемент, арматур дутагдаж байгаа учир хомсдлоос үүдэлтэй үнийн хөөрөгдлийг зогсоох зорилгоор эдгээр материалын импортын гааль болон НӨАТ –аас чөлөөлөх шийдвэрийг Засгийн газраас  гаргах гэж байгаа нь   зөв шийдвэр бөгөөд шинээр барих , өргөтгөх  цементийн  болон төмөрлөгийн үйлдвэрүүдийг ашиглалтад ортол хүчин төгөлдөр үйлчлэхээр хугацааг бодолцох нь зүйтэй юм.

       Арагт бүтээцтэй барилгын ханын дүүрэгч материалд ашиглаж байгаа хөнгөн бетон гулдмайн үйлдвэрлэлт, нийлүүлэлт  Улаанбаатар хот, төвийн  бүсийн хойд хэсэгт хангалттай байна. Энэ бүсэд автоклавын  хөнгөн бетоны  17, хөнгөн дүүргэгчтэй бетон гулдмайн 10 гаруй үйлдвэр ажиллаж байна. Гадна ханын дулаалагын материалын EPS – хөөсөнцөр хавтангийн 10 гаруй үйлдвэр, эрдэс хөвөнгийн томоохон хүч чадалтай 1 үйлдвэр, Улаанбаатар хотод орон сууц иргэний барилгын ханын  ширхэгийн материал болох жилд 170 сая ширхэг керамик тоосго үйлдвэрлэх  30 гаруй үйлдвэр, хуванцар хаалга цонхыг зориулалтын тоног төхөөрөмжөөр үйлдвэрлэдэг  100 орчим үйлдвэр төвийн бүсийг бүрэн хангах боломжтой  байна.  Цэвэр бохир, халуун, хүйтэн усны шугамын хуванцар хоолойн орчин үеийн 3 үйлдвэр ажиллаж байгаа нь нийт хэрэгцээний 75 хувийг хангах боломжтой байна.  Төслийн 2-р ээлж буюу 2013-2016 онд үйлдвэржүүлэх бодлогын хүрээнд цементийн үйлдвэрийн томоохон төслүүд хэрэгжиж жилд 2,0-2,5 сая тонн цемент үйлдэрлэн дотоодын хэрэгцээг 100% хангаж экспортлох боломж нээгдэнэ.

Өнөөдөр Барилгын удирдах ажилтны зөвлөлгөөн болж байх үед манай үндэсний хөрөнгө оруулагч МАК компани 1сая тонн хүч чадалтай цементийн үйлдвэрийн суурь тавих ёслолын ажиллагаа болж байна. Иймд та бүхний өмнөөс МАК-ийн хамт олонд амжилт хүсч уг төслийг амжилттай хэрэгжүүлэхийг хүсэн ерөөе

Мөн Арматур,төмөр хийцийн  үйлдвэрүүдийн өргөтгөл ашиглалтанд орсноор дотоодын  хэрэгцээг бүрэн хангана.

Орон нутагт бараг бүх аймагт устаж үгүй  болсон бетон, төмөр бетон  хийц  эдлэлийн  үйлдвэрүүдийг шинээр байгуулж хэрэгцээг хангах боломжтой болно. Мөн орон нутагт дутагдаж байгаа дулаан тусгаарлах материал, хуванцар хоолой,  хуванцар цонх хаалганы үйлдвэрүүд шинээр ашиглалтанд оруулахаар төлөвлөсөн болно.

     Энэ том зорилтыг хэрэгжүүлэхэд хамтарсан засгийн газраас үйлдвэрлэлийг дэмжих бодлогын хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээнд  барилгын материалын үйлдвэрлэл , бизнес эрхлэгчид сэтгэгдэл өндөр байгааг энэ  дашрамд тэмдэглэхэд таатай байна.

-    Засгийн газрын 2009 оны 316-р тогтоолд “Барилгын материалын үйлдвэрлэл” -д хамаарах нийт 93 нэр төрлийн тоног төхөөрөмжийг 2010 - 2012 онд гааль НӨАТ-аас чөлөөлөх шийдвэр гарсан.

-  ЖДҮ-дэмжих хүрээнд орон нутагт барилгын материалын үйлдвэрлэлийг дэмжих талаар  тодорхой ахиц гарч 2009-2010 онд 92 төслийг  1, 8 тэрбум .төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлээр дэмжсэн байна.

-  Үндэсний үйлдвэрийг дэмжих  талаар авах зарим арга хэмжээний  тухай  Засгийн газрын 2011 онй 103-р тогтоолоор “ Төрийн болон орон нутгийн өмч хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ, худалдан авахдаа холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд тэргүүн ээлжинд дотоодын үйлдвэрүүдээс худалдан авах бараа, бүтээгдэхүүний  жагсаалтад барилгын материалын 13 нэр төрлийн материалыг тусгаж өгсөн.

-  Шинэ бүтээн босголтын хөтөлбөрт тусгагдсан шинээр байгуулах үйлдвэрүүдийн тоног төхөөрөмж болон одоо ажиллаж байгаа үйлдвэрүүдийн импортын материал, түүхий эдийг гааль, НӨАТ –аас чөлөөлөх асуудлыг  ЗТБХБЯамтай хамтран боловсруулаад байна.

Хамтарсан засгийн газраас  үйлдвэрлэлийг дэмжих талаар авч буй эдгээр арга хэмжээ  нь барилгын материалын үйлдвэрлэлийн   бизнес эрхлэгчдэд нэн таатай нөхцөл болж байгааг ойлгон ухамсарлаж барилгачин бидний эцсийн бүтээгдэхүүн барилга байгууламж түүний дотор орон сууцны үнийг аль болох хямдруулж ядарсан ард түмэндээ бага ч гэсэн буян болгоосой гэж та бүхнийг уриалж байна.

“Бизнесийн орчныг сайжруулах” жилийн хүрээнд төр хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг  өргөжүүлэх, төрийн зарим үүргийг ТББ-д шилжүүлэх талаар гарсан  ЗГ-ын 2010 оны 325-р тогтоолоор” Барилгын материалын үйлдвэрлэл  эрхлэх  тусгай зөвшөөрөл” олгох , инженер техникийн ажилтны зэрэг дэв ахиулах сургалт , технологийн заавар боловсруулах , батлах зэрэг асуудлыг энэ чиглэлийн  мэрэгжлийн Холбоо болох манай холбоо хэрэгжүүлэхэд бэлэн байгаа бөгөөд ЗТБХБЯ, ГХБГЗЗГ-тай  гэрээний үндсэн дээр шилжүүлэн авах бэлтгэлээ хангаад байна.  Харамсалтай нь энэ асуудалд манай салбарын яам, агентлагийн  зарим удирдлага , албан тушаалтнууд хойрго хандаж, элдэв шалтгаан тоочин хүнд суртал гаргасаар байгааг барилгын материалын үйлдвэрийн салбарын бизнес эрхлэгчид  ойлгохгүй гайхаж байна. Үүнд манай салбарын удирдлага төрийн бус байгууллагуудаа басамжилсан  үл итгэсэн өнгө аястай байдагт бид их харамсаж байна. Мэрэгжлийн холбоодыг төрийн бус байгууллага гэсэн статусаар нь ойлгож явуулж байгаа үйл ажиллагааг нь үнэлж  дүгнэхийн оронд  хавтгайруулан  чадамжгүй , гэсэн ойлголтыг төр засагт төрүүлж байгаа цөөн тооны түшмэдүүд байгаа нь нууц биш юм. Иймд барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбооны чадамжийн талаар ганц хоёрхон жишээг энд нийт барилгачдын өмнө эдгээр түшмэдүүдэд хэлье гэж бодлоо. Үүнд:

-    Барилгын материалын үйлдвэрийг 2007-2015 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөг БХБЯ-ны захиалгаар боловсруулж, МУ-ын Засгийн газрын 2007 оны 222 –р тогтоолоор батлуулан амьдралд хэрэгжүүлэхэд идэвхитэй оролцож байна.

-    Монгол улсын барилгын  салбарыг 2001- 2010 онд  хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөний биелэлтэд мониторинг хийх ажлын хэсэгт ололцож саявтар  хүлээлгэн өглөө.

-    “Шинэ бүтээн байгуулалт” дунд хугацааны зорилтот хөтөлбөрт тусгагдсан            үйлдвэржүүлэх төслийн “Барилгын материалын үйлдвэр”  дэд төслийг  боловсруулж, хэрэгжүүлэх талаар яамтай хамтран ажиллаж байна.

-    Эрчим хүчний хэмнэлттэй орон сууцны UNDP-ын  төсөлд үндэсний үйлдвэрлэгчдийг өргөнөөр хамруулан ,энэ чиглэлээр сургалтын программ боловсруулах тендерт шалгарч ,  хэд хэдэн удаа сургалт зохион байгууллаа.

-    Мянганы сорилын сангийн ”Цэвэр агаар”  төслөөс зарласан тендерт оролцож, УБ хотын зарим уурын зууханд  техникийн шинэчлэлт хийх төслийн багтай хамтран ажиллаж байна.

-    ДЦС-5 төслийн хүрээнд хаягдал  үнсийг барилгын материалд хэрэглэхэд цацрагийн идэвхийн нөлөөллийн хэмжээг тогтоох чиглэлээр  МУИС –ын Цөмийн физикийн тэнхимтэй лабораторийн хамтарсан туршилт явуулан  барилгын материалд ашиглах боломжтойг  тогтоож  уг станцын техник эдийн засгийн үндэслэлд тусгууллаа

-    “Оюу толгой” төслийн хүрээнд баригдаж байгаа барилга байгууламжуудад  мэргэжлийн зүгээс лабораторийн хөндлөнгийн хяналт хийж  байна.