"Гэр хорооллыг орон сууцжуулах төсөл"-ийн хүрээнд барилгын компаниуд орон сууцаа иргэдэд танилцуулах үзэсгэлэн худалдаа өчигдөр боллоо.

Улаанбаатар хот утаанаас салах хамгийн сонгодог арга бол гэр хорооллыг орон сууцжуулах билээ. Нийслэлийн гэр хорооллыг орон сууцны хороолол болгон хөгжүүлэх Засгийн газрын 27 дугаар тогтоол 2008 онд батлагдаж байсан. Харин эдүгээ гэр хорооллын айл өрхийг нүүлгэн шилжүүлэх, газар чөлөөлөх, барилгажуулах томоохон төсөл хэрэгжиж эхлээд байна.

Сүхбаатар дүүрэгт босох VII хорооллын бүтээн байгуулалтын эхний алхам болох айлуудыг нүүлгэн шилжүүлэхэд зориулж нийслэлийн зүгээс энэ онд 20 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт баталсан билээ.
Сүхбаатар дүүргийн 9, 10, 11,12 дугаар хорооны газар нутаг дахь 210 га газарт 46 мянган хүн амыг орон сууцаар хангах ёстойгоос одоогоор 55 айл өрх орон сууцанд орох гэрээгээ хийжээ.

Мөн 22 айл гэрээ хийхээр хүлээж байгаа юм байна. VII хороолол 11040 сурагчтай ерөнхий боловсролын сургууль, 2760 цэцэрлэг, өдөрт 1610 хүн үзэх өрхийн эмнэлэг, иргэдийн амралт чөлөөт цагаа өнгөрөөх цэцэрлэгт хүрээлэн бүхий 10956 айлын шинэ орон сууцтай болно.

Нийслэлийн Засаг даргын орлогч Б.Мөнхбаатар "Улаанбаатар хотын хамгийн том ажил бол гэр хорооллыг орон сууцжуулах хөтөлбөр. Төсөлд хамрагдсан нийт 280 өрх байна. Дэлхийн томоохон хотууд ийм аргаар утаанаасаа салсан байдаг. Гэр хорооллын газрыг айлууд нь өмчилдөг учраас бид шууд захиргаадан нүүлгэж хөөхгүй байгаа. Хамгийн чухал нь төр захиргааны байгууллага, иргэд хоорондоо ойлголцож байж ажил бүтэмжтэй байх болно" гэлээ.

Гэр хорооллын нэг метр квадрат талбайг 100 мянган төгрөгөөр үнэлж байгаа бөгөөд 300 метр квадрат талбай хоёр өрөө байр, 500 метр квадрат талбай гурван өрөө байрны үнэд дөхөх гэнэ. Үүнээс гадна нүүлгэн шилжүүлэлт хийх үед иргэдийн өмчилдөг газар болон тухайн газарт барьсан барилга, үйлчилгээний төв зэрэг үл хөдлөх хөрөнгийг хэрхэн үнэлэх асуудал тун ээдрээтэй байгаа аж.

Бүтээн байгуулалт өрнөх уг талбайд эдүгээ 300-500 метр квадрат талбайтай айл ховор байгаа юм байна. Учир нь газраа таллаад худалдсан эсвэл анхнаасаа жижиг газартай байсан гээд орон сууцны хөтөлбөрт хамрагдахад ярвигтай байгаа гэнэ.

"Бид зөрүү мөнгө төлөх юмуу, нэг ерөө байранд ч орж чадахгүй нь байна, яах вэ" гэх иргэдийн бухимдал их байлаа. Энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар Сүхбаатар дүүргийн Иргэдийн хурлын дарга А.Амарсайханаас тодрууллаа. Тэрээр "Одоогоор 2800 айл нүүхээр болсон. Эхний ээлжинд 400 айл хамруулах санаа байна. Та нүү, та энэ байранд ор гэж шахахгүй. Түр суурьшуулах 300 айлын орон сууц энэ оны 12 дугаар сард ашиглалтад орно. Баригдаж байгаа орон сууцууд иргэдийн сэтгэлд нийцэхгүй бол түр суурьшуулах уг 300 айлын сууцанд гэрээ хийгээд амьдарч болно. Газрын маргаантай байгаа өрхүүд болон үнэлгээний асуудал дээр тохиролцоонд хүрээгүй, жижиг газартай иргэдийн хөрөнгө дутсан тохиолдолд бид иргэдэд төсөл санал болгоно, санаа зоволтгүй" гэв.

Хуулинд зааснаар Монгол Улсын иргэн 0.07 га газрыг хувьлан авах эрхтэй. Тэгэхээр 0.07 га газрын нөхцөлийг харж байгаад иргэдэд нөхөн олговор олгох нь ойлгомжтой. Иргэд үл хөдлөх хөрөнгөө үнэлээд нөхөн төлбөр авах, эсвэл шинээр баригдах орон сууцанд амьдрах хоёр сонголт бий. Гэхдээ хүссэн болгон нь шинэ баригдах орон сууцанд амьдрахгүй ба энэ нь үнэлгээний зөрүүгээс гарах тусдаа асуудал болж байгаа юм байна.

Мөн Сүхбаатар дүүргийн 11 дүгээр хороонд баригдаж буй 300 айлын оршин суух байр нь 27-35.5 метр квадрат талбай нэг өрөөнүүд аж.

Нийслэлд анх удаа гэр хорооллыг орон сууцаар солих ажил явагдаж байна. Энэ нь цаашдаа Улаанбаатар хотын хойд чиглэлийг барилгажуулах дэд бүтцийг шинэчлэх гээд олон ач холбогдолтой.

VII хороолол нь дулаан хангамжийн дулааны нийт ачаалал 59.9 Гкал байх бөгөөд 150-500 голч бүхий 2.5 км урт дулааны гол шугам, дулаан дамжуулах 11 төвийг барьж дулаанаар хангана. Харин усан хангамжийн хувьд нийт 11640.0 мкуб цэвэр ус шаардагдах ба ф300 мм-ийн голч бүхий 2.3 км урт цэвэр усны шугам фЗ00-500 мм-ийн голч бүхий 1.8 км урт ариутгах татуургын шугам барьж 21 дүгээр коллекторт холбох ажээ.

Нийт цахилгааны ачаалал 22.7 мВт байх бөгөөд "Од" дэд станцаас тус хорооллыг цахилгаан эрчим хүчээр хангаж хорооллын дэргэд 35 кВ дэд өртөө барин дамжуулах сүлжээгээр хангах юм байна. Түүнчлэн авто зам нь 4.5 км урт хорооллын төв замыг барих гэнэ.          

 Т.Аз