Барилга МН сэтгүүлийн 172 дахь дугаарын зочны буландаа аавынхаа ажил мэргэжилд хөтлөгдөн, цаашдын бодлого үйл ажиллагааг нь өргөжүүлж яваа “Дельта элеватор” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Бат-Амгаланг урьж ярилцлаа. Тэрбээр салбартаа 11 жил ажиллаж буй бөгөөд өргөн тээвэрлэхийн салбарт түүчээлэгч компанийнхаа урт хугацааны бодлого, зорилтдоо  лифтний үйлдвэрлэл угсралтын шугамыг эх орондоо байгуулах зорилгынхоо талаар ярьсан юм. 

-Барилгын бизнесийн салбарт хэрхэн хөл тавьж байсан бэ? Аавынхаа ажил, мэргэжлийг үргэлжлүүлж яваа гэж сонссон юм байна. 

-Аав маань өргөн тээвэрлэхийн засварын механик инженер хүн учраас бага байхаасаа өргөн тээвэрлэх болон лифтний салбартай ойр өссөн. Манай аав 1983 оноос энэ чиглэлээрээ ажиллаж эхлээд одоог хүртэл ажиллаж байгаа. Тухайн үед Болгар Улсад кран болон лифтний тоног төхөөрөмжийн механикаар суралцаж төгсөөд тэндээ Нэхий эдлэлийн үйлдвэрт ажиллаж туршлага хуримтлуулж ирээд Дархан хотын арьс шир, нэхий эдлэлийн үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж, кран болон лифтний засварын механикчаар 24 жил ажилласан. 

Нийгмийн шилжилтийн үед лифтний засвар, үйлчилгээ орхигдож, ашиглалтгүй болоод багагүй хугацаа өнгөрсний дараа аавын хувьд энэхүү ажлыг гардан хариуцаж Дарханы орон сууцуудын лифтнүүдийг хэвийн ажиллагаанд оруулсан байдаг. Үүнийхээ дараа буюу 2007 оноос хувийн бизнесээ эхлүүлж, Дарханы лифтүүдийн засвар үйлчилгээг нь хариуцаж ажиллаж эхэлсэн. Улмаар хөгжлийн явцад шинэ орон сууцууд баригдаж лифтний нийлүүлэлт, угсралт, засвар үйлчилгээний эрэлт нэмэгдсэнээр 2013 оноос эхлэн БНХАУ-ын топ 10 экспортлогч үйлдвэрлэгчдийн нэг болох SJEC корпорацын бүтээгдэхүүнийг импортоор оруулж ирсэн. Миний хувьд энэхүү ажлыг эхлүүлэхэд бүх талын судалгааг хийж, хамтын ажиллагааг эхлүүлэн аавтайгаа хамтран гар бие оролцож байсан түүхтэй. 

Барилгын салбар өдрөөс өдөрт маш эрчимтэй хөгжиж, бүтээн байгуулалтууд өрнөж эхэлсэн. Үүнтэй зэрэгцэн оролцогч талуудын хэрэгцээ шаардлага нарийсаж, илүү чанартай, баталгаатай бүтээгдэхүүнийг эрэлт бий болсон. Энэхүү хэрэгцээ шаардлагад үндэслэн бид 2019 оноос компанийн хувьд өөрчлөн, шинэчлэн байгуулалт хийгдэж судалгаа шинжилгээг хийснээр Европын KLEEMANN группийн лифтийг албан ёсны эрхтэйгээр Монголын зах зээлд нэвтрүүлж эхлээд 5 жил болжээ. Энэ хугацаанд аавынхаа мэдлэг, туршлагад үндэслэж, цаашдын бодлого чиглэлийг нь тасралтгүй үргэлжлүүлэхийн тулд чадварлаг, мэргэжлийн багийн хамт ажиллаж байна. KLEEMANN группийн хувьд бизнесийн соёл, технологийн тасралтгүй хөгжүүлэлт, инновацлаг байдал болон Евро стандартыг барьж ажилладаг нь бидний алсын хараа, эрхэм зорилготой нийцэж байсан. Энэ хугацаанд бид хамтран ажиллаж, үйлдвэрлэгч талтайгаа байнга холбоотой байж, манай олон энэхүү суралцаж сургаж, туршлага хуримтлуулж байгаадаа сэтгэл хангалуун байдаг.

-KLEEMANN группийн лифтний хувьд технологийн ямар онцлог шийдлүүд байдаг бэ? 

-KLEEMANN брэнд нь оюуны өмчөөр хамгаалагдсан өвөрмөц хэлбэртэй, зорчиж буй хүнд орон зайн таатай мэдрэмж төрүүлэх лифтнүүдийг үйлдвэрлэдэг. Үүнийг Дархан хотын Twin park төсөлд суурилуулсан байдаг. Энэ лифтний загварыг авто машины загварчлалын зохион бүтээгч Андреас Запатинас /Andreas Zapatinas/ гэж хүн бий. Тэрээр BMW, Subaru, Changan зэрэг авто машинуудын загварыг гаргасан гэдгээрээ алдартай. Авто машины дизайн нь маш их судалгаа шинжилгээ дээр суурилсан байдаг, лифт ч мөн нэг төрлийн тээврийн хэрэгсэл гэж үздэг учраас өнгө үзэмжтэй, гоё байхаас гадна хүний биед тааламжтай байхаар шийдэж өгдгөөрөө онцлог юм.

Мөн KLEEMANN брэндийн бас нэг онцлох бүтээгдэхүүн нь ATLAS RPH юм.  Энэхүү төрлийн лифт нь хонгилын худгийн гүн 300-410мм хэмжээтэй байдаг нь хөрсний ус ихтэй Улаанбаатарт илүү тохиромжтой юм. Энэ төрлийн лифтний технологи нь худалдаа үйлчилгээ, оффисын буюу олон нийтийн барилга, байгууламжид ашиглагддагаараа онцлогтой. Худгийн гүн нь хэдий маш бага зай боловч аюулгүй байдлын систем нь маш сайн шийдэгдэж, хяналт шалгалт, олон удаагийн туршилтын үр дүнд бүтээгдсэн шийдэл. Энэ нь манай Улсын хувьд одоо мөрдөгдөж байгаа дүрэмд тохирдоггүй хэдий ч энэхүү технологи болон стандартыг батлуулж, нутагшуулан ажиллаж байна. 

-Таны хувьд одоо юун дээр илүү төвлөрч ажиллаж байна вэ? 

-Маш сайн үйлдвэрлэгчийн бүтээгдэхүүнтэй байлаа ч угсралт, суурилуулалт муу байвал чанартай брэндийг үнэ цэн алдагдана шүү дээ. Тиймээс угсралтын багаа чадвартай хүмүүсээр бүрдүүлэх нь чухал учраас одоогоос 20 жилийн өмнө энэ салбарт ажиллаж эхэлсэн мэргэшсэн туршлагатай инженер, техникийн ажилтнуудыг багтаа нэгтгэсэн. Ингэснээр чанартай бүтээгдэхүүнийг чадвартай баг угсарч байгаа нь лифтний насжилт буюу 20-25 жилийн хугацаанд энэхүү бүтээгдэхүүн эвдрэл багатай, ашиглалтын зардал бага, хэрэглэгчийн аюулгүй зорчих нөхцөлийг бүрэн хангах нэг үндэс болж байгаа юм. Сайн бүтээгдэхүүнийг сайн гүйцэтгэлтэйгээр хүлээлгээд өгчихлөө гэхэд дараагийн нэг чухал зүйл нь ашиглалтын явцад үзүүлэх засвар үйлчилгээ байдаг. Тийм болохоор бид засвар үйлчилгээний багаа олон жилийн туршлагатай инженер, техникийн ажилтнуудаар бүрдүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл чанартай бүтээгдэхүүн, чанартай угсралт, хариуцлагатай засвар үйлчилгээндээ анхаарч ажилладаг гэсэн үг юм.  Энэ бол манай компанийн гол түлхүүр юм. 

-Эндээс үзэхэд ажилтнуудын хариуцлага чухал санагдаж байна. Ямар зарчмаар ажиллаж байна бэ?

-Тухайн барилгын лифтийг угсарч дууссаны дараа хэрэглэгчийн хувиар угсарсан лифтээрээ эхлээд өөрөө зорчиж үзэхийг чухалчилж, хамгийн эхний зорчигч нь байхыг хүсдэг. Дуу чимээгүй, савлагаагүй, хаалга нээгдэх, хаагдах механизм нь жигд, товчлуурууд нь зөв ажиллаж, зарлан мэдээлэх систем нь хэвийн байх, хамгийн гол нь хэрэглэгч лифтэнд суугаад ямар нэгэн айдас, таагүй мэдрэмж авахгүйгээр зорчих нь чухал учраас өөрөө туршиж үзээд, зохих ёсны зааварчилгааг өгдөг. Лифт гэдэг нь өөрөө өртөг өндөртэй хүссэн үедээ засаж солиход төвөгтэй бүтээгдэхүүн. Тиймээс насжилтыг уртасгах, шаардлагатай засвар үйлчилгээг цаг тухай бүрд нь хийж байх шаардлагатай байдаг. Цаг хугацаанд нь засвар үйлчилгээг хийгээгүйгээс зорчигч эрсдэлд орох, амь нас, эд хөрөнгөөрөө хохирох эрсдэлтэй. Иймээс бид зорчигчид лифтэнд суухдаа ямар нэг айдасгүй байх нь хамгийн чухал гэж үздэг.

-Барилгын салбарт ажиллах хүчний хомсдол их байна. Ялангуяа өргөн тээвэрлэх машин механизмын салбарт нарийн мэргэжлийн боловсон хүчин бэлтгэгдэж байна уу? 

-Дотооддоо бэлтгэгдэж байгаа механик инженерүүд нь уул уурхай болон машин механизмын салбарт ихэвчлэн ажилладаг учраас манай салбарыг сонгож байгаа боловсон хүчин цөөн. Тиймээс бидний зүгээс тэтгэлэг өгөх, дадлага хийлгэх зэргээр боловсролын байгууллагуудтай шат дараатай хамтран ажиллаж байна. Мөн KLEEMANN группийн KLEEMANN академиар дамжуулан хүмүүсээ сургаж, хөгжүүлдэг. Энэ салбарт дутагдаж байгаа ажиллах хүчнийг бэлтгэх тал дээр салбарынхаа мэргэжлийн холбоодтой хамтарч ажиллахыг хичээдэг. Ажиллах хүчний энэхүү асуудал нь ганц манай компанийн биш салбарын хэмжээнд яригдаж байгаа учраас энэ чиглэлд бодлогын түвшинд анхаарч ажилладаг. 

-Лифт нь барилгын нийт төсөвт өртгийн эдэн хувийг эзэлдэг вэ?

-Барагцаагаар лифт, урсдаг шат нь тухайн барилгын төсөвт өртгийн 10 хүрэхгүй хувийг эзэлдэг ч барилгын чанар, хүчин чадал, нэр хүнд, үнэ цэнийг тодорхойлоход голлох хүчин зүйл болдог.  Өөрөөр хэлбэл барилгын лифтэнд асуудал гарахад тухайн барилгыг барьсан компанийн нэр хүндэд сөргөөр нөлөөлдөг учраас өртгөөрөө биш үнэ цэнээрээ тодорхойлогддог гэсэн үг. 

-Лифтний чанарыг хэрхэн таньж мэдэх вэ?

-Чанарын тухайд нэгдүгээрт үйлдвэрлэгч компанийн бодлого, алсын хараа маш чухал. Лифт, урсдаг шатыг бүхэлд нь иж бүрнээр нь үйлдвэрлэдэг компани цөөхөн байдаг. KLEEMANN группийн хувьд салбар компаниудынхаа бүтээгдэхүүн эд ангиудыг ашигладаг. Тодруулбал лифт, урсдаг шат нь маш олон эд анги, бүрэлдэхүүн хэсгээс бүрддэг учраас эдгээрийн үйлдвэрлэгчээр нь чанарыг тодорхойлж болно. Хоёрдугаарт технологийн хувьд аюулгүй байдлыг хангасан техникийн шийдэл маш чухал. 

Лифт нь бидний өдөр тутмын амьдралд илүү ойр буюу бид өдөрт дунджаар 5-8 удаа ашиглаж байдаг бүтээгдэхүүн. Сантехникийн асуудал гарахгүй л бол бид сантехник нь сайн юм уу муу юм уу гэж анзаардаггүй. Харин лифтний сайн мууг нэг сууж үзээд л анзаарах, чанарыг тодорхой хэмжээнд мэдрэх боломжтой гэсэн үг. Тиймээс би энэхүү бизнесийг эхлүүлэхдээ өдөр тутамдаа том хүн ч байна уу хүүхэд ч байна уу ямар нэг эрсдэлгүй баталгаатай ийм л бүтээгдэхүүнийг бий болгож, ашиглалтын явцад ч хариуцлагатай хандах ёстой гэдэг шаардлагыг өөртөө болон хамт олондоо ойлгуулж, бүх шатандаа энэ зарчмыг хэвшил болгож ажилладаг. 

Та санаж байгаа байх 2022 онд лифтний хонгил руу бага насны хүүхэд унасан золгүй явдал гарсан. Энэ нь давхрын хаалганы нэмэлт хамгаалалтгүй байснаас болж үүссэн. Үүнийг ихэнх үйлдвэрлэгч нар хийдэггүй бөгөөд тухайн худалдан авагчийн сонголтоор нэмэлтээр ашигладаг. Уг нь энэ хамгаалалтын эд ангийг суурилуулах нь орон сууц, өндөр барилгуудад тавигдах хамгийн эхний стандартын шаардлага бөгөөд энэ нь хаалганд ирж байгаа хүчийг сааруулж, хонгилын хаалга цаашаа онгойхоос хамгаалах үүрэгтэй юм. Тиймээс Захиалагч болон ашиглагч байгууллагууд уг хамгаалалтын эд ангийг шийдэж өгсөн эсэхийг нягтлах нь зүйтэй юм. Өөр нэг чанар, эд засгийн үр ашигтай байдлыг тодорхойлох зүйл нь эрчим хүчинд хэмнэлттэй технологийн шийдэл байдаг.

-Улсын комисс лифт хүлээж авахдаа ямар шалгуураар авдаг вэ? Нийтлэг ямар зөрчил гардаг вэ?

-Үйлдвэрлэгчээс хамаарсан технологийн зөрчлөөс илүүтэй угсралтын явцдаа алдаа гарах нь олон тохиолддог. Тиймээс угсралт талдаа ихээхэн анхаарах шаардлагатай санагддаг. Манай улс одоог хүртэл Орос лифтэнд тохирсон дүрэмтэй байдаг нь орчин үеийн, шинэ төрлийн лифт, урсдаг шатны технологи, стандарт нь нийцдэггүй. Олон улсад технологийн дэвшлээ дагаад стандарт нь сайжирсаар байгаа. Одоо өргөн ашиглагдаж байгаа тоног төхөөрөмжүүдийг суурилуулаад 20 гаруй жил болж байгаа ч манай улсад шинэ зүйл хэвээр байна. Тиймээс стандарт, дүрэмдээ өөрчлөлт оруулах зайлшгүй шаардлагатай. 

Одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа стандарт, дүрэм нь EN стандарттай дөхүү ч гэлээ маш олон дутагдал байдаг. Салбарын эрдэмтэн, мэргэжилтнүүд “Лифтийг төхөөрөмжлөх, аюулгүй ашиглах дүрэм”-ийг өөрчлөх, шинэчлэх оролдлогууд хийсээр байгаа ч одоогоор эцэслэн, батлагдаагүй байна. Жишээ нь миний санаж байгаагаар 2014 онд “Өргөн тээвэрлэх машин төхөөрөмж үндэсний холбоо” Европын EN стандарттай нийцүүлэхээр боловсруулсан ч зарим шалтгаанаар хүлээж аваагүй, Сүүлд ШУТИС-ийн багш нар эхний бүлэг нь ашиглалттай холбоотой, дараагийн бүлэг нь угсралт, засвар үйлчилгээтэй холбоотой зүйлүүдийг тусган боловсруулж шинэчлэхээр ажиллаж байсан ч одоогоор үр дүнд хүрээгүй хүлээгдсээр байна.

Дүрэм, стандарт нь шинэчлэгдээгүй удсанаар сөрөг үр дагаврууд их гарч байдаг. Зарим жишээг дурдвал импортоор гарал үүсэл нь тодорхойгүй, буух эзэн буцах хаяггүй бүтээгдэхүүнүүд хяналтгүй орж ирдэг. Үүнтэй зэрэгцээд Монгол Улсад хүлээн зөвшөөрдөггүй Хятадын GB стандартын бүтээгдэхүүнүүд их импортолдог. Монголын зах зээлд хамгийн энгийн стандартыг хангасан лифтнүүд борлуулагддаг. GB стандартаар үйлдвэрлэгдсэн бүтээгдэхүүн нь зөвхөн Хятад улсдаа зориулагдсан стандарт байдаг нь Монголд хууль дүрэм сул, хэрэгжилт дээрээ зөрчилддөг гэсэн үг. Хэдийгээр Хятад үйлдвэрлэгчид Европ стандартын гэрчилгээтэй байдаг боловч Европ стандартын шаардлагыг бүрэн хангасан эсэхийг манайхаас хянах боломжгүй байдаг нь дутагдалтай санагддаг. 

-Лифт гацах, унах, хүний амь нас эрсдэл учирсан тохиолдолд хэн хариуцлагыг хүлээдэг вэ? 

-Юун түрүүнд эзэмшигч, ашиглагч байгууллага лифт, урсдаг шатны аюулгүй, хэвийн ажиллагааг хариуцдаг. Эзэмшигч, ашиглагч байгууллага нь угсралт, засвар үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагаар тогтмол үзлэг, оношилгоо хийлгээд шаардлагатай арга хэмжээг авах ёстой. Хэрвээ үүн дээр анхаараагүй тохиолдолд Эзэмшигч, ашиглагчид хариуцлага хүлээнэ. Цаашлаад мэдээж техникийн бүрэн бүтэн байдлын асуудал яригдана. Лифтийг угсарсан, засвар үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллага болон анхны бүрэн магадлал, давтан магадлан хийсэн, ашиглах зөвшөөрөл олгосон байгууллагатай холбоотой эсэхийг хууль, хяналтын байгууллага шалгаж тогтооно.

-Бид лифт ашиглаад удаагүй учраас соёл нь ч төдий чинээ тогтоогүй байгаа санагддаг. Товчлуураа буруу дарах, хаалгыг дахин нээж хаах, зориудаар гацааж зогсоох гэх мэт үйлдлүүд нийтлэг ажиглагддаг. Энэ нь лифтний насжилтад хэрхэн нөлөөлдөг вэ? 

-Лифтний товчлуурыг олон дахин дарах, хаалгыг ердийнхөөс илүү олон нээх, хаах нь холбоотой тоног төхөөрөмж, эд ангийн эдэлгээнд шууд нөлөөлдөг. Иргэд дээшээ, доошоо явах товчлуурыг зэрэг  дарснаас болж хаалга 2 удаа нээгдэж хаагддаг. Энэ бол маш нийтлэг үйлдэл. Ингэснээрээ лифтний насжилтыг богиносгож, үнэ өртгөө өсгөөд эдийн засгийн хувьд ч хохиролтой байдаг. Энгийнээр тайлбарлавал бидний өдөр тутмын хэрэглээнд байдаг гэрэл нь асалтын хугацаатай байдаг тиймүү, шаардлагагүй үед гэрлийг асаагаад байвал асалтын хугацаа дуусаж солихоос өөр аргагүй байдаг. Тиймээс лифтийг зөв, зохистой хэрэглэдэг болох нь санхүүгийн хувьд хэмнэлт хийж эдийн засгийн үр ашгийг өөрсдийн амьдардаг орон сууц, оффис, үйлчилгээний байгууллагад өгнө. Эндээс үзэхэд хэрэглээний соёл нэвтрүүлэх шаардлагатайг харуулж байгаа юм. Бидний зүгээс бүх хүнд хүргэж чадахгүй ч лифт, урсдаг шатны ашиглалт, хэрэглээний зөвлөгөө, мэдээлэл, санамжийг контент хэлбэрээр олон нийтэд түгээдэг. Дашрамд дурдахад энэ ажлыг дэмжиж ажилладаг Барилга МН сэтгүүл, сайтын хамт олонд баярлаж явдгаа илэрхийлье. 

-Лифтийг үйлдвэрлэгчээс Монгол авчрах процесс хэрхэн явагддаг вэ? 

-Эхний үе шат бол харилцагчаас зураг төсөл ирж, түүнд тохирох техникийн үзүүлэлтийг урьдчилсан байдлаар тодорхойлдог. Дараа нь тухайн барилга дээр очиж лифт, урсдаг шат суурилуулах хэмжээ бодитоор баригдсан эсэхийг хянаж, хэмжээ зөрсөн тохиолдолд тооцоолол хийх шаардлагатай болдог. Үүний дараа үйлдвэрлэгч рүүгээ явуулж, тэнд эцсийн баталгаажилт хийгддэг. Үүний дараа тухайн төслийн буюу бүтээгдэхүүний ТЭЗҮ-ийг 21 орчим хоног боловсруулсны эцэст 3-4 долоо хоногийн хугацаанд захиалгын бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэлтийн процесс эхэлнэ. Бэлэн болсон бүтээгдэхүүнийг туршилтад оруулж баталгаажуулснаар савлаж, тээвэрлэлтэд бэлдэнэ. Ингээд захиалагчийн бэлэн болсон бүтээгдэхүүнийг төслийн гүйцэтгэх цаг хугацаанаас хамаарч тээврийн компанитайгаа хамтран хамгийн оновчтой тээврийн замыг сонгож төслийн болон өөрсдийн агуулахын талбай хүртэл тээвэрлэгдэн ирнэ. Харилцагчийн захиалсан бүтээгдэхүүн төслийн талбай дээр ирэхээс өмнө лифт, урсдаг шат угсрахтай холбоотой бэлтгэл ажлыг харилцагчтайгаа хамтран урьдчилан хийж угсралтын ажлыг эхлүүлэхэд бэлэн болгодог. Үүний дараагаар угсарсан лифт, урсдаг шатыг хяналтын байгууллагад шалгуулж, байнгын ашиглалтад оруулахтай холбоотой ажил хийгдэж харилцагчдадаа хүлээлгэн өгдөг.

-Лифтийг барилгын зураг төсөлд тусгахдаа юун дээр анхаарах шаардлагатай вэ? 

-Лифтний компаниуд зураг төсөл боловсруулагч байгууллагуудтай нягт уялдаатай ажиллах шаардлагатай байдаг. Учир нь тухайн барилгын лифтийг эхнээс нь төлөвлөхдөө зориулалт, онцлогоос нь хамааруулаад техникийн шийдэл болоод бусад нарийн шаардлагуудыг анхнаас нь зураг төсөлд тусгаад хийчихвэл Захиалагч, Гүйцэтгэгч, Зураг төсөл боловсруулах, хэрэглэгчид гээд бүх талын хэрэгцээнд бүрэн нийцсэн бүтээгдэхүүн бий болно гэсэн үг юм. Зарим барилгын Захиалагч компаниуд зураг төслөө боловсруулах явцдаа бидэнтэй нягт уялдаатай ажиллаж лифтний зураг болон техникийн шаардлагуудыг авч анхнаас нь зурагтаа тусгаад явдаг. Энэ нь барилга баригдах явцад талбайд асуудал үүсэхгүйгээс гадна, цаг хугацаа, өртөг зардлыг ч мөн хэмнэх давуу талтай байдаг. Манай компанитай байнгын хамтын ажиллагаатай зураг төслийн компаниуд цөөнгүй байдаг. Бид ч манайхаас лифт авах эсэх авахаас үл хамааран шаардлагатай мэдээллийг өгөх, илүү шинэлэг байдлаар зураг төсөлд тусгах тал дээр зөвлөж ажиллах гэх зэргээр энэ салбарт мэргэшиж яваа компанийн хувьд бага ч болов тус дэм болчих юмсан гэж л хичээдэг. 

Анзаараад байхад зарим барилгын зураг төслийн анзаарахад лифтийг зураг төсөлд тусгахдаа ямар нэг брошураас хараад төлөвлөчихдөг тохиолдол цөөнгүй байдаг. Эсвэл барагцаагаар хонгил гаргачихдаг. Архитектор, барилга бүтээцийн инженер нь хоорондоо харилцан ойлголцоогүйгээс болж хоёр зураг зөрчихдөг тохиолдол их бий. Үүнээс шалтгаалж барилгын бүтээцийг өөрчлөх, эвдэх шаардлага үүсдэг. Энэ нь эцсийн дүндээ барилгын чанарт нөлөөлнө шүү дээ. Тиймээс нэгэнт баригдсан барилгад хяналтын хэмжилт хийж тохирох техникийн үзүүлэлт бүхий шийдлийг санал болгож, баталгаажуулалтыг заавал хийдэг. Манай зургийнхан энэ асуудалд маш анхааралтай хандах хэрэгтэй байна. Үнэндээ энэ бүх үйл явцын дараа тэр барилгад амьдрах хүмүүсийн эрх ашиг хөндөгдөж байгаа хэрэг юм. 

-Бартер газар авч, бэлэн мөнгөний эргэлт багасаж зарим компаниуд хүнд байдалд орж байна. Танай хувьд энэ тал дээр ямар бодлоготой ажиллаж байна вэ? 

-Энэ асуудал бүхий л компанийн хувьд тулгарч буй зүйлийн нэг байх. Зах зээл дээр бэлэн мөнгөний урсгал татарч бартерын сүлжээнд орсноос зарим талаар бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний чанарт өөрчлөлт орох, хугацаа алдах гээд олон эрсдэлийг дагуулж байгаа. Бартер гэдэг зүйлийг оролцогч талууд маш болгоомжтой хандахгүй бол болохгүй юм байна гэдгийг бид тодорхой хугацаанд ойлгож авсан. Тиймээс одоогийн компанийн барьж буй бодлого аль болох бартерын нөхцөлийг 50 хувиас хэтрүүлэхгүй байх бодлогыг барьж ажилладаг. Лифтний хувьд их онцлогтой бүтээгдэхүүн юм. Учир нь үйлдвэр дээр бэлэн байж байдаггүй, захиалагчийн зураг төслийн дагуу үйлдвэрлэдэг мөн зээлээр өгнө дараа төлнө гэсэн ойлголт байдаггүй. Дан ялангуяа KLEEMANN группийн хувьд Европ компани учраас бодлого нь ази компаниудаас өөр зарчмаар явдаг. Энэ бүгдийг уялдуулж бизнесээ тогтвортой байлгахын тулд бид бартерын төлбөрийн нөхцөлд захиалагчаа ч тэр өөрсдийгөө ч тэр эрсдэлд оруулахгүй хариуцлагатай ажиллахыг  чухалчилдаг.

-Монголдоо лифт үйлдвэрлэх боломж бий юу? Цаашдаа урт хугацааны зорилгоо хэрхэн тодорхойлж байна вэ?

-Манай компанийн урт хугацааны хөгжлийн бодлогын хувьд лифтний үйлдвэрлэлтийн угсралтын шугамыг Монголд байгуулж, эд анги бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг үйлдвэрлэгчдээс татан авч, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, цаашлаад үйлдвэрлэгч болох алсын хараатай ажиллаж байна. Гэхдээ үүнийг бий болгохын тулд багагүй цаг хугацаа, хөрөнгө санхүү шаардагдахаас гадна аж үйлдвэрийн бодлого чухал. Бид үүнийг хийсэн ч бизнесийн орчин, төрийн бодлого чухал нөлөөтэй. Тиймээс үйлдвэрлэлтийн шугам гэхээсээ илүү эхний ээлжид “Test Tower”-той болох бодлоготой ажиллаж байна. Энэ нь үйлдвэрлэгчдийн шинэ технологи, лифтийг туршдаг лаборатори бөгөөд шаардлагатай туршилтуудыг хийх боломжтой. Түүнчлэн тус лабораториор дамжуулан хэрэглэгчдэд өөрсдийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ танилцуулах, боловсон хүчин, ажиллах хүчийг бэлдэх гол суурь болно гэж үздэг. Үүнийг дунд хугацааны хөгжлийн бодлого болгон ажиллаж байна. 

-Цаг зав гарган бидэнтэй ярилцсан танд баярлалаа. Таны цаашдын ажил үйлсэд өндөр амжилт хүсье! 

-Барилга МН сэтгүүлийн зочны хойморьтоо урьсан та бүхэнд баярлалаа.  Энэ дашрамд Шинэ үеийн барилгын салбар үүсэж хөгжсөний түүхт 98 жилийн ойн баярын мэндийг танай хамт олонд болон салбарынхаа хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулж буй их бүтээн байгуулагч та бүхэндээ хүргэе.