НОГООН БАРИЛГА БА ОЛОН НИЙТИЙН БАРИЛГА
Монгол оронд ногоон барилгын талаарх ойлголтыг өгөх, ногоон барилгын суурь шаардлагуудыг өнөөгийн монгол улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа эрх зүйн бичиг баримтууд болон олон улсын үнэлгээний аргачлалд тулгуурлан олон нийтэд танилцуулах зорилгоор уг цувралыг нийтлэлүүдийг хүргэж байгаа билээ. Өмнөх дугааруудад “Ногоон барилгын зээлийн гол шалгуур болох эрчим хүчний гэрчилгээнд тавигдах голлох үзүүлэлт” болон “Орон сууцны нягтрал” ын талаар хүргэсэн бол энэ удаад олон нийтийн барилга Олон нийтийн барилгын байршил нь одоо мөрдөж байгаа нормын суурь шалгуурыг хангасан эсэх, сургууль, цэцэрлэгийн багтаамж хүрэлцээтэй эсэхийг тогтоон, ногоон барилгын гол шалгуур нөхцөл болгох талаар хүргэж байна.
Өнөөдөр орон сууцны шинэ хотхон, хорооллуудын хувьд тулгамдаж буй нэг том асуудал нь олон нийтийн барилгын хүртээмжийн асуудал юм. Улсын сургууль, цэцэрлэг, өрхийн эмнэлэг, хорооны байр зэргийг онцолж болно.
Мэдээж эхний шаардлага нь ойрхон байх. БНбД 30-01-21 ХОТ, ТОСГОНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ, БАРИЛГАЖИЛТ -ийн норм ба дүрэмд зонхилох олон нийтийн барилгын үйлчлэх хүрээг заасан байдаг. Өөрөөр хэлбэл хүртээмжийн нэг үзүүлэлт буюу ойрхон байх.
6.44 Олон нийтийн үйлчилгээний систем нь хот, суурины ангиллаас хамааран улсын, бүс нутгийн, хотын, хорооллын чанартай, өдөр тутмын болон тухайн хэрэгцээний үйлчилгээний зориулалттай барилга, байгууламжаас бүрдэнэ. Өдөр тутмын үйлчилгээ 500м, тухайн хэрэгцээний үйлчилгээ хот, суурины ангиллаас хамааран 1000-1200м үйлчлэх хүрээтэй байна.
Үйлчилгээний төрөл | Үйлчлэх хүрээ, м (Хот) | |
1 | Соёл олон нийтийн үйлчилгээ | 500 |
2 | Сургуулийн өмнөх насны хүүхдийн байгууллага | 300 |
3 | Ерөнхий боловсролын сургууль | 500 |
4 | Нэгдсэн эмнэлэг, дүүргийн эрүүл мэндийн төв, тэдгээрийн салбар | 500-750 |
5 | Өрхийн эмнэлэг, амбулатори, эмийн сан | 300-500 |
6 | Орон сууцны хорооллын биеийн тамир спортын төв | 750 |
7 | Чийрэгжүүлэлтийн төв | 500 |
8 | Худалдаа, нийтийн хоол, зочид буудал, ахуйн үйлчилгээ | 500 |
9 | Хүнсний зах | 800 |
10 | Холбооны салбар, банк | 750 |
Хүснэгт 2. Үйлчилгээний хамрах хүрээ
Хэдийгээр ойрхон олон нийтийн барилгууд байгаа хэдий ч тухайн хотхоны хүмүүст хүртээмжтэй эсэх нь бас тодорхой байх ёстой юм. Үүнийг тухайн үйлчлэх хүрээнд байгаа орон сууцны барилгуудын нийт айлын тооноос хамааруулан тогтоож болно.
Зураг 1. Баянзүрх дүүргийн 26 хорооны төв цэгээс тооцсон үйлчлэх хүрээ.
Энэ хорооны хувьд одоогоор 750м-ийн радиустай тойрогт улсын нэг ч сургууль цэцэрлэг байхгүй.
Үйлчилгээний төрөл | Үйлчлэх хүрээ, м (Хот) | |
1 | Кинотеатр | 500 |
2 | Цэцэрлэг (Шинээр 25 хороонд баригдаж байгаа. Харьяаллын бус) | 450 |
3 | Ерөнхий боловсролын сургууль (яг хажууд нь шинээр баригдаж байгаа. Гэхдээ газар чөлөөлж барьсан. Одоо болтол маргаантай) | 50 |
4 | Өрхийн эмнэлэг. Орон сууцны хороолол дотор нэвтрэх боломж хязгаарлагдмал, зогсоолгүй | 50 |
5 | Спорт төв. (Хувийн, гишүүнчлэлтэй, төлбөр өндөр) | 300-500 |
6 | Чийрэгжүүлэлтийн төв | 50 |
7 | Хүнсний зах | 800 |
Хүснэгт 3. БЗД-ийн 25 хорооны (Олимп хотхон орчмоос) нийгэм ахуйн болон үйлчилгээний барилгуудын хамрах хүрээ
Нормуудад хүний тоогоор заасан байдаг тул статистикийн мэдээгээр 2021-2023 оны 3 жилийн дундаж үзүүлэлтээр 1000 хүнд ноогдох сургууль цэцэрлэгийн хүүхдийн тоог гаргалаа. Цаашид ийм үзүүлэлт нь хүн амын тооллогын статистик мэдээнд тулгуурлан шинэчлэл хийх шаардлагатай юм. Харин нэг өрхийн хүний тоог 3.7 гэж мөн статистик мэдээнд тулгуурлан тогтоосон.
Цэцэрлэг 2-6 нас | Бага анги 7-11 нас | Дунд анги 12-15 нас | Ахлах анги 16-18 нас |
110 | 109 | 73 | 41 |
Хүснэгт 4. 1000 хүнд ноогдох цэцэрлэг болон сургуулийн насны хүүхдийн дундаж тоо.
Сургууль, цэцэрлэгийн барилгын хувьд нэн тэргүүнд онцолж үзэх шаардлага байгааг сүүлийн үеийн хот төлөвлөлтийн тулгамдаж буй асуудлаас харж болно. Хүүхэд сургууль цэцэрлэгт нь хол зөөнө гэдэг нь эцэг эхийн цаг заваас гадна замын түгжрэл, агаарын бохирдол, хүүхдийн амрах хугацааг богиносгох, удаан хугацааг тээврийн хэрэгсэлд өнгөрүүлэх гээд маш олон муу үр дагавартай.
Хүүхдийн тооноос гадна хангалттай багтаамжтай эсэхийг ч мөн тооцож үзэх ёстой юм. Энэ бол бас хүртээмжийн нэг шалгуур.
Албан байгууллага, хэмжих нэгж | Тоо | Эдэлбэр газрын хэмжээ (м2) |
Сургуулийн өмнөх насны боловсролын байгууллага, хүүхдийн тоо | Оршин суугчдын хүн амын бүтэц, хүүхдүүдийн сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллагын хангамжийн түвшин 85%, үүний дотор ерөнхий хэв маягийн- 70%, тусгай зориулалтын-3%, чийрэгжүүлэх, эрүүлжүүлэхийн-12 | Сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллагын хүчин чадал нь нэг суудалд: 100 хүртэл хүүхдэд - 44, 100-аас дээш бол- 38; ясли цэцэрлэгийн цогцолборт: – цэцэрлэгт 500-аас дээш хүүхдэд-33. |
Ерөнхий боловсролын сургууль, сурагч | Хүүхдүүдийг бүрэн бус дунд боловсролд 100 % хамруулах зорилгоор (I-IX анги) болон хүүхдүүдийн 75%-ийг нэг ээлжээр – дунд боловсролтой болгох (X-XI анги). | Ерөнхий боловсролын сургуулийн багтаамж Багтаамжтай бол суралцагчид*** : 40 -400 хүртэл нэг сурагчид 55м2 >>400 >> 500 - 65 >> >>500 >> 600 - 55 >> >>600 >> 800 >>45 >> >>800>>1100 >> 36 >> >>1100>>1500>>23>> >>1500>>2000>>18>> >>2000 16>> |
Хүснэгт 5. Олон нийтийн барилгын тооцооны норм, эдэлбэр газрын хэмжээ
Дээрх жишээ авсан 26 хорооны хувьд хорооны нүүр хуудаснаас авсан мэдээллээр тус хороо нь 6754 өрхийн 22767 хүн амтай бөгөөд эндээс тооцож үзэхэд наад зах нь сургууль цэцэрлэгт хамрах хүүхдийн тоо харагдана.
Эдгээрийн 85 аас багагүй хувь нь тухайн хороондоо буюу заасан хамрах хүрээнд сургууль цэцэрлэгтээ хамрагдах ёстой гэж үзнэ.
Цэцэрлэг 2-6 нас | Бага анги 7-11 нас | Дунд анги 12-15 нас | Ахлах анги 16-18 нас |
2497 | 2474 | 1657 | 930 |
Хүснэгт 6. Баянзүрх дүүргийн 26 хорооны хүүхдийн тоо
Эндээс улсын нэг ч сургууль цэцэрлэг одоогоор байхгүй байгаа нөхцөлөөс энэ олон хүүхэд ойр орчимд тээврийн хэрэгслээр зорчих шаардлагатай болно. Энэ нь эргээд түгжрэлийн ч маш том шалтгаан болно. Түгжрэлээс илүүтэй энэ олон хүүхэд сургууль, цэцэрлэгт явахдаа маш их цаг хугацааг зарцуулж байгааг заавал бодох ёстой зүйл.
Ногоон барилгын шалгуурын тухайд энд 2 зүйлийг авч үзэх ёстой гэж үзлээ.
1. Ойр байх буюу үйлчилгээний хамрах хүрээнд дээрх барилгууд байгаа эсэх
2. Сургууль, цэцэрлэгийн багтаамж хүрэлцээтэй, зай талбай нь хангалттай эсэх
Нарийвчлан тоон утгуудыг өнөөгийн нөхцөл байдалтай уялдуулан тогтоох бөгөөд одоо мөрдөж байгаа нормын суурь шалгуурыг хангах нь ногоон барилгын гол нөхцөл нь гэж үзэж байна.
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд barilga.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.