Орчин үеийн хүмүүс хотын дуу чимээ, түгжрэл, ногоон байгууламж гэх зэрэг олон асуудлаас шалтгаалан хувьдаа амины орон сууцтай болж амьдрах нь элбэг болсон цаг үе. Тэгвэл амины орон сууцны гол судас болсон халаалтыг сонгохоос эхлэн ашиглалтын явц хүртэлх зөвлөгөө мэдээлэл авах зорилготой Нартын голомт ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Нямхүүтэй ярилцлаа. Тухайн компанийн  албан ёсоор импортлон оруулж ирдэг Kospel брэндийн цахилгаан халаалтын тогоо энэ жилийн  BARILGA EXPO 2024 олон улсын барилгын үзэсгэлэн яармагийн шилдэг бүтээгдэхүүн цомыг гардан авсан билээ. Тус бүтээгдэхүүн нь дэлхийн 68 улсад борлуулагддаг бөгөөд манай улсад 2006 оноос хойш борлуулагдаж эхэлжээ.   

Орчин үеийн хүмүүс амины орон сууцанд ихээр амьдрах хүсэлтэй болсон байна. Та үүний шалтгааныг юу гэж харж байна вэ? 

Дэлхийн нийт өнгөрсөн хоёр жил гарангын хугацаанд covid 19 вирусийн улмаас гэртээ хоригдсон. Ялангуяа орон сууцанд амьдардаг хүмүүс хаалгаараа шагайх эрхгүй хатуу хөл хорионы дэглэмтэй байсан үе бий шүү дээ. Харин зуслан, гэр хороололд амьдардаг хүмүүс хашаандаа дуртай зүйлээ хийгээд хүүхдүүд нь гадаа тоглоод орон сууцанд амьдардаг иргэдээс хамаагүй эрх чөлөөтэй байсан. Үүний үндсэн дээр манай монголчууд заавал орон сууцанд амьдрах хэрэггүй юм байна гэдгийг ойлгосон. Энэ нь цар тахал хүмүүсийн бодлыг өөрчилж эхэлсэн гэхэд хилсдэхгүй юм. Хүмүүс дунджаар 150 сая төгрөгийн байр аваад дээд, доод болон хажуу айлаасаа хамааралтай амьдардаг. Харин зуслан, хашаа байшин бол өөрсдийн сонирхлоо хөгжүүлж чөлөөтэй байх боломжтой. Хуучин бол орон сууцтай хүмүүс давхар зуслангийн газартай байлаа шүү дээ. Одоо бол хүмүүс хашаандаа сайхан амьдарч болно гэсэн бодолтой болсон цаг үе. Ингээд хүмүүс амины орон сууц ихээр барьж байгаагийн хэрээр халаалт, бохироо шийдэхдээ олон зүйл дээр алдаж байна. 

Тэгвэл хүмүүс амины орон сууцандаа халаалт, бохироо шийдэхдээ хамгийн ихээр юун дээр алдаад байна вэ? 

Нэгдүгээрт, ямар хугацаанд хэн амьдрах вэ гэдгийг тооцоолох хэрэгтэй. Зөвхөн өөрөө амьдрах уу? Үр хүүхэд тань үргэлжлүүлээд амьдрах уу? гэдгийг бодох хэрэгтэй. Хэнд барьж байгаагаа тооцоолоогүйгээс болж хэт том байшин барих магадлал өндөр байдаг. Тухайн том байшинг цахилгаан халаагуураар халаавал асар өндөр зардал гарна. Үүнийг ерөөсөө хүмүүс тооцоолдоггүй. Амины орон сууцаа гоё харагдах талаас нь тооцоолж барьсан хэрнээ дараа нь гарах зардлыг нь тооцоолдоггүй гэсэн үг. Нэгэнтээ л гоё байшин барьсан юм чинь нүүрс, ус зөөлгүй орчин үеийн хэв маягтаа нийцүүлэн бохир, дулаанаа шийдэж тухтай амьдрах хэрэгтэй. Өөрсдийн хэрэгцээ шаардлагад тохирсон байшингаа зөв тооцоолон барьж чадвал анхны зардал болон ашиглалтын зардал бага гарна гэж зөвлөмөөр байна. 

Хоёрдугаарт, ямар нэгэн барилгын зураг төсөлгүйгээр байшингаа барьдаг. Сантехникийн систем, халаалтын систем хийхээ бодолгүй байшингаа барьчихдаг гэсэн үг. Шалаа цутгаад ханаа өрөөд, дээврээ барьчихсан паркетаа хийсний дараагаар халаалт, сангийн системээ тавина гэдэг.  Тэгэхээр мэдээж баахан ил шугам явах болдог. Энэ нь байшингийн доторх интерьер болон тавилгын байршилд ч нөлөөлөх үе байдаг. Тиймээс барилгын зургаа заавал түрүүнд гаргаад түүндээ сантехник, халаалтын системээ тусгаж өгөх хэрэгтэй гэж зөвлөе. 

Гуравдугаарт, сард бага зардал гаргая л гэж бодож байвал байшингаа маш сайн дулаалах хэрэгтэй. Сард хэдэн төгрөгийн зардал гарах нь байшингийн дулаан алдагдлаас шалтгаалдаг. Байшингаа дулаалж байна гээд зөвхөн шалаа, зөвхөн ханаа дулаалаад байж болохгүй. Хана, шал, дээвэр, цонх, хаалга гээд бүхий л зүйлээ маш сайн дулаалах хэрэгтэй. Нэгэнт л зардал гаргаад барьж байгаа байшин учраас анхнаас нь зөв тооцоолж барих хэрэгтэйг л сануулъя. 

Ид өвлийн хүйтэнд байсан ч хана, хаалга, цонх, дээврээ бүгдийг нь сайн дулаалчихсан бол цахилгаан халаалтын тогоо 4-5 цаг ажиллаад бусад үед нь амарчихна. Тэгэхээр цахилгааны зардал маш бага гардаг. Учир нь Kospel брэндийн тогоо маань ухаалаг учраас эрчим хүчний зардал бага гарна гэсэн үг юм. Жишээ нь, 60 м2 талбайтай байшинд 6 киловатт халаалтын тогоо тавьтал 1 цагт 600 төгрөг гэж тооцвол, 24 цагт 14,400 төгрөг, энэ янзаараа өдрийн бүтэн ажиллавал нэг сард 432,000 төгрөг гарна. Харин байшингаа сайн дулаалаад ухаалаг тогоогоор халаалтаа шийдвэл хамаагүй бага зардал гарах болно. 

Нэгэнт үнэ ярьсных Kospel брэндийн тогоо бусад тогооноос сард гарах зардал нь хэд байдаг вэ? бага гэж та хэлж чадах уу?

Машины хувьд ярихад 100 км/ц-с дээш хүчтэй давхивал бензин их иддэг. Мөн том мотортой машин их бензин иддэг шүү дээ. Түүнтэй адил тухайн байшиндаа тохирсон зөв килловатын тогоог сонгох хэрэгтэй. 100 м2 талбайтай байшинг халаах зориулалттай тогоог 40м2 талбайтай байшинд тавьбал сард гарах зардал мэдээж өндөр байна. 

Ижил хэмжээтэй 10-н байшинд яг адилхан хүчин чадалтай цахилгаан халаалтын тогоог суурилуулсан ч бүх айлд өөр өөр зардал гарна. Үүний ялгаа нь ерөөсөө л ахиад л нөгөө дулаан алдагдал. 

Kospel брэндийн ухаалаг цахилгаан халаалтын тогоо нь 20 градус хүртэл халаана гээд тохиргоо хийчихвэл тухайн градуст хүрэнгүүтээ автоматаар амардаг.  Тэгээд дулаан алдагдалгүй байшин бол 4 цагийн дараа ажиллаж болохоор шүү дээ. Гэтэл энэ хугацаанд цонхоо онгойлгочихсон бол халаалтын тогоо маань амрахгүй ажиллаад л байна. Учир нь цонхоор хүйтэн агаар орж ирээд хүссэн градуст хүргэхгүй байхаар ажиллаад л байна гэсэн үг. Цонх гэлтгүй өөр газарт ч дулаан алдагдал байвал тогоо ажилласаар л байна. Халаалтын тогоо ажиллахын хэрээр цахилгааны тоолуур гүйж л байгаа. Дулаан алдагдалгүй бол тогоо 24 цагийн 4 цагт ажиллаад бусад үед амрах хангалттай боломжтой. 

Kospel брэндийн ухаалаг цахилгаан халаалтын тогоог гар утаснаасаа удирдаж халаалтаа тохируулснаар бүр ч их эрчим хүчний хэмнэлтийг бий болгох боломжтой байдаг. Гэртээ байхгүй үедээ халаалтаа бага дээр нь тохируулаад гэртээ очихынхоо өмнө утаснаасаа халаалтаа нэмж болно. Ингэснээрээ бусад бүтээгдэхүүнээс хамгийн багадаа 30%, хамгийн ихдээ 50% хэмнэлтийг хэрэглэгчдэд мэдрүүлж чадна.  

Хүмүүс цахилгааны халаалтын төхөөрөмж авахдаа худалдагчтайгаа ярьж байгаад л авчихдаг. Тэгээд сангийн жаахан мэдлэгтэй, ур дүйтэй бол өөрсдөө тавьчихдаг нь элбэг. Энэ нь ер нь зөв юм болов уу? 

Хүмүүс цахилгаан халаалтын тогоо авахдаа сайн судлах хэрэгтэй. Одоо үед компани болгон өөрсдийн гэсэн фэйжтэй түүгээрээ худалдаагаа хийж байгаа. Түүнээс нь аль төрлийн бараа гэдгээ сонгоод компаниудаа судлах хэрэгтэй. Гол нь тухайн компани энэ салбарт энэ чиглэлээр хэчнээн жил ажиллаж тухайн барааг борлуулж байгааг судла. Түүнчлэн гэмтэл эвдрэл гарахад сервис үйлчилгээг тухайн компани хариуцах эсэх, засварлах сэлбэг нь хэр олдоцтой байдаг талаар болон үнэ ханш ямар байдаг тухай судлах хэрэгтэй. 

Хүмүүс хямд үнэтэйг нь сонгох нь элбэг. Өвлийн хүйтэнд эвдрээд хамаг юм чинь хөлдчихвөл бол хямд үнээр авснаасаа их зардал гарна. Тэгээд засуулах гээд авсан компани дээрээ очтол ажиллахаа больчихсон эсвэл бид нар зардаг нь болохоос, засдаг нь биш гэх нь ч бий. Учир нь энэ зах зээлд жилийн хугацаанд гэхэд л маш олон компани шинээр орж ирдэг бас гардаг. Тийм учраас буцах эзэн буух хаягтай компанийг сонгож үйлчлүүлэх нь зөв. Өөрөөр хэлбэл бараа бүтээгдэхүүнийг тань зөв угсарч суурилуулаад эвдэрвэл засаад өгчихдөг сервис үйлчилгээтэй газрыг сонгох хэрэгтэй гэж зөвлөмөөр байна. 

Мөн нэг чухал зүйл нь тухайн бүтээгдэхүүн аюулгүй байдлыг бүрэн хангасан байх шаардлагатай. Хүмүүс үүнийг тэр бүр ойшоохгүй байх нь элбэг. Халаалтын тогоо болгоны хүчин чадал өөр байдаг түүнд нь тохирсон цахилгааны утас байх хэрэгтэй. Хүмүүс тэрийг мэддэггүйгээсээ болоод дурын цахилгааны утсаар холболт хийдэг. Энэ нь хүний амь нас, эд хөрөнгөтэй холбоотой асуудал учраас анхааран авч үзэх хэрэгтэй. 

Манай энд тог унаад, хэлбэлзэлттэй байдаг учраас өндөр хүчдэлийн халаалт тавьж дэмий байх гэсэн хүмүүсийн яриаг сонсож байсан л даа. Ийм асуудалтай айл яах вэ? 

220 килловатаар ирэх ёстой тог 190 хавьцаа ирэх газар байдаг. Тийм асуудалд бусад газрын халаалтын тогоо ажилладаггүй байхад Kospel брэндэд ажилладаг тогоо байдаг.  Их уналттай бол хэцүү ч бага зэргийн уналттай бол ажиллана. Өөрийн байгаа газраа тог уналттай байна гэж үзвэл тухайн хорооны болон сумын цахилгааны хүнтэй холбогдоод тогоо хэмжүүлэх хэрэгтэй. Тухайн хэмжээсийг бидэнд мэдээлбэл бид тохирох тогоог зөвлөж өгдөг. Бид шууд борлуулалтаа хийх биш тохирох тогоог зөв суулгаж зөв горимоор ажиллуулахыг эрмэлздэг. Ер нь тогны хүчдэл муу байх тусмаа цахилгааны мөнгө их гардаг. 

Одоо урин дулааны үе ирж хүмүүс халаалтаа зогсоож байна. Зарим сэрүүн өдрүүдэд халаалтаа шууд ажиллуулж болох уу? Түр зогсолт хийсэн юм чинь тогоогоо шалгуулсны дараа ажиллуулах уу? 

Төвийн шугамд холбогдсон айл өрхүүд болон албан байгууллагууд дулаан ирэхийг хүлээгээд гэртээ даарах үе олон. Харин амины орон сууцтай хүнд бол тийм зүйл байдаггүй. Заавал биднээс зөвлөгөө мэдээлэл авч шалгуулах шаардлагагүй. Учир нь ухаалаг халаалтын тогоотой бол кноп дарж асаад л ажиллана гэсэн үг. Хэдэн градустай байх уу гэдгээ ч гар утаснаасаа удирдана. Энгийн хялбар байдлыг хэрэглэгчдэдээ бид санал болгож байгаа. 

Kospel брэндийн тогоо бусад халаалтын тогооноос ялгарах давуу тал юу вэ? 

Тухайн халаалтын тогоог тавихад төвийн шугамтай холбогдсон эсэх хамаагүй зүгээр л цахилгаантай байхад л болно. Сумын төв, хороо дүүрэг, тэр бүү хэл цахилгаан очиж болох хөдөө айл ч тавьж болно. Мөн дээр дурдсанчлан утсаараа халаалтаа удирдана. Байшингаа сайн дулаалсан бол сард гарах зардал бага байх болно. 

Орчин үед ногоон, эрчим хүчний хэмнэлттэй байгальд ээлтэй гэсэн зүйл стандарт болж тогтож байна. Тэгвэл тухайн халаалтын тогоо байгаль орчинд ээлтэй юу? 

Тухайн бүтээгдэхүүн маань Польш улсад үйлдвэрлэгддэг. Тийм учраас дэлхийн нийтийн үйлдвэрүүдэд тавигдаж буй ерөнхий шаардлага болох байгаль орчинд ээлтэй, эрчим хүчний хэмнэлттэй байх шаардлагыг хангаж байгаа. Халаалтын тогооны насост өөрчлөлт орж эрчим хүчний хэмнэлттэй болсон. Тиймдээ ч сар тутмын зардлыг 20 хүртэлх хувь хэмнэж байгаа. Гал түлж агаарын бохирдол үүсгэхгүй, тэсэрч дэлбэрэх аюултай газ биш. Мөн радиатораар ахуйн зориулалтын шингэн ус урсдаг учраас агаар хуурайшуулахгүй,  хүний биед сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй гэсэн үг.

Саяхан Польш улсаас Kospel брэндийн төлөөлөгчид манай Монголд ирж мэргэжилтнүүдэд сургалт орж амжилттай болж өндөрлөлөө. Энэ талаар та яривал? 

Саяхан буюу 5 сарын 15-16-ны өдрүүдэд манай компани дээр Польш улсын Kospel брэндийн бүс хариуцсан худалдааны төлөөлөгч Ksistof Uzdalevic, тухайн компанийн угсралт, засвар, сургалт үйлчилгээний инженер 61 настай хүн 7 дахь удаагаа манай улсад ирж сургалт орлоо. Тухайн сургалтаар манай компанийн ажилчид, амины орон сууц барьдаг бригад ажилчид, багш, инженерүүдэд хоёр өдрийн турш онолын болон практикийн сургалт орсон юм. Ганцхан манай компанийн инженер, техникийн ажилчид угсарч суулгадаг биш, манайхаас худалдан авч суулгадаг хүмүүсийг бүтээгдэхүүнээ бүрэн дүүрэн мэддэг, угсарч засдаг чадвартай болгож анхнаас нь зөв суурилуулаад хэрэглэгчдэд удаан эдэлгээтэй байлгах үүднээс энэ сургалтыг зохион байгууллаа. Анхан шатны засварыг зөвхөн манайх биш угсралтын үйлчилгээ үзүүлдэг хүмүүс, бригадуудад зааж улам илүү хүртээмжтэй болгохыг зорьсон. Монгол улсад байгаа бүх Петровис манай тогоогоор халдаг шүү дээ. Энэ мэтчилэн томоохон компанийн төлөөллүүд сургалтад маань сууж цааш өөрсдийн инженер ажилчдадаа зааж сургах ажлууд үргэлжлэх учраас өгөөжтэй сургалт болсон гэж харж байна. 

Бидэнд үнэтэй зөвлөгөө мэдээлэл өгч ярилцсан танд баярлалаа. 

Холбоо барих: 90033377 

Фэйсбүүк хуудас: Kospel Mongolia