Ашиглалтын нөхцөлийн анги

Ашиглалтын үеийн модны чийгшил, %

20 ⁰С температуртай үеийн агаарын хамгийн их харьцангуй чийгшил, %

1 (хуурай)

1а

8-аас ихгүй

40

1б

10-аас ихгүй

50

2 (хэвийн)

12-аас ихгүй

65

3 (чийгтэй)

15-аас ихгүй

75

4 (нойтон)

4а

20- иос ихгүй

85

4б

20-иос их

85-аас дээш

Тайлбар:

1.  “Ашиглалтын” гэдэгт модны “тэнцвэрт чийгшил”-г хэрэглэхийг зөвшөөрнө. 
2. Жилд 2-3  долоо хоногийн туршид хамгийн их чийг богино хугацаанд нэмэгдэхийг зөвшөөрнө.

Хүчдэлт төлөв ба элементүүдийн үзүүлэлт

Модны зэрэгт харгалзах тооцооны эсэргүүцэл

Тэмдэглэгээ

I

II

III

1. Гулзайлт, ширхгийн дагуух шахалт ба холголт

а/ 50 см ихгүй өндөртэй тэгш өнцөгт огтлолтой элементүүдэд 

/ б, в – д зааснаас бусад/. Огтлолын өндөр 50см –ээс их үед 6.9в заалтыг үз.

21

19.5

13

б/ 11- ээс13 см хүртэл өргөнтэй, 11 – 50 см хүртэл өндөртэй тэгш өнцөгт огтлолтой элементүүд

22.5

21

15

в/ 13 см – ээс дээш өргөнтэй, 13 – 50 см өндөртэй тэгш өнцөгт огтлолтой элементүүд

24

22.5

16.5

г/ Дугуй огтлолтой, тооцооны огтлолдоо нүхгүй элементүүд

-

24

15

2. Ширхгийн дагуух суналт

а/ Цул модон элементүүдэд

            R_C

15

10.5

-

б/ Наамал элементүүдэд

             R_C

18

13.5

-

3. Ширхгийн хөндлөн чиглэлд бүх талбайн шахалт, холголт

2.7

2.7

2.7

4. Ширхгийн хөндлөн чиглэл дэх орчны холголт

а/ Бүтээцийн тулгуурын хэсэгт, духан тулгуур болон элементүүдийн уулзвар зангилаанд

           R_x

4.5

4.5

4.5

б/ Жийргээр дарагдах хэсэгт холголтын өнцөг 90⁰ – 60⁰ байх үед 

            R_x

6

6

6

5. Ширхгийн дагуух цууралт

а/ Цул модон элементийн гулзайлтын үед

            R_ц

2.7

2.4

2.4

б/ Наамал элементийн гулзайлтын үед

            R_ц

2.4

2.25

2.25

в/ Духан тулгуурт хамгийн их хүчдэлтэй үед

            R_ц

3.6

3.2

3.2

г/ Наамал холболт дахь орчны цууралтад хамгийн их хүчдэлийн үед

             R_ц

3.2

3.2

3.2

6. Холбоос дахь ширхгийн хөндлөн цууралт

а/ Цул модон элементүүд

R_ц.90

1.5

1.2

0.9

б/ Наамал элементүүд

            R_ц.90

1.05

1.05

1.05

7. Наамал модон элементүүдийн ширхэгт хөндлөн суналт

            R_c.90

0.23

0.15

0.12

8. Ширхэгт 45⁰ өнцгийн тасралт

            R_T.45

9

7.5

6

9. Ширхэгт 90⁰ өнцгийн тасралт

            R_T.90

16.5

13.5

12

Тайлбар: 

1. Барилгын талбай дээр бэлтгэж байгаа бүтээцэд дээрх хүснэгтийн 2а – д өгөгдсөн суналтын тооцооны эсэргүүцлийг 30% - иар бууруулан авна.  
2. III зэргийн модоор хийсэн, дээврийн дэвсгэр банз, сараалжийн элементийн гулзайлтын тооцооны эсэргүүцлийг 13 МПа – аар авна. 

Модон бүтээц БНбД 54 – 01 – 07 /хуучин/

Модон бүтээц 54-01-21 /шинэ/

Хуудасны тоо – 44

Бүлэг – 6

Хавсралт - 5

Хуудасны тоо – 120 гаруй

Бүлэг – 10

Хавсралт - 14

1. Ерөнхий зүйл. Энэхүү нормыг шинэээр барих болон сэргээн засварлах барилга, байгууламжуудын модон бүтээцийн, түүнчлэн цахилгаан дамжуулах агаарын шугамын модон тулгуурын зураг төсөл зохиоход мөрдөнө. 

Усан техникийн байгууламж, гүүр, мөн түр барилга байгууламжуудын модон бүтээц зураг төсөл зохиоход энэхүү нормыг хэрэглэхгүй.

1. Хэрэглэх хүрээ.  Энэхүү норм ба дүрэм нь олон нийт, орон сууц, үйлдвэрийн ба барилгын бусад салбарт шинээр барьж, ашиглаж байгаа болон өргөтгөн шинэчилж байгаа барилга, байгууламжид хэрэглэж буй цул болон наамал модон бүтээцийг төсөллөх тооцооны аргуудад хамаарна.

Энэхүү норм ба дүрмийг усан техникийн барилга байгууламж, гүүр, суурь болон шон суурийн модон бүтээцийг төсөллөхөд хэрэглэхгүй.

Норматив эшлэлийг бүлгүүд дотроо зааж өгсөн. 

2. Норматив эшлэл.

17 стандарт, норм дүрэм зааж өгсөн

Нэр томъёо, тодорхойлолт байхгүй.

3. Нэр томъёо ба тодорхойлолт.

Үндсэн нэр томъёог тодорхойлж өгсөн. 

Ерөнхий зүйл. Өөрчлөгдөөгүй.

4. Ерөнхий зүйл. Өөрчлөгдөөгүй.

2. Материал.  Ашиглалтын температур чийглэгийн нөхцөл

5. Материал. Ашиглалтын нөхцөлийн анги

3. Материалын тооцооны үзүүлэлтүүд. 

 6. Материалын тооцооны үзүүлэлт

Мод болон фанерийн тооцооны эсэргүүцлүүд 50% иар нэмэгдсэн.

4. Модон бүтээцийн элементүүдийн тооцоо

- Төвийн суналт, шахалтын элемент

- Гулзайлтын элемент 

- Нийлмэл эсэргүүцэлд ажиллах элементүүд

- Модон бүтээцийн элементүүдийн тооцооны урт ба хязгаарын туян чанар

- Фанер, мод хосолсон наамал элементүүдийн тооцооны онцлог

 7. Модон бүтээцийн элементүүдийн 1-р бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын тооцоо

- Төвийн суналт, шахалтын элемент

- Гулзайлтын элемент: муруй шугаман наамал модон бүтээцийн тооцоо, 

- Гулзайлт – дагуу хүчний үйлчлэлд ажиллах элментүүд: муруй шугаман наамал модон бүтээцийн тооцоо

- Модон бүтээцийн элементүүдийн тооцооны урт ба хязгаарын туян чанар

- Мод, фанер хосолсон наамал элементүүдийн тооцооны онцлог

- Хязгаарын төлөв байдлын 2-р бүлгийн тооцоо

5. Модон бүтээцийн элементүүдийн холбоосын тооцоо

- Ерөнхий заалт

- Цавуун холбоос

- Духан тулгуурт холбоос

- Цлиндр нагель холбоос

- Сугаралтанд ажиллах хадаас ба шурган холбоос

- Хавтгаалжин тээгэн холбоос  

                   T=0.75b_хав

- Сугаралт буюу өмрөлтөнд ажиллаж байгаа ган шилбэн наамал холбоосууд

8. Модон бүтээцийн элементүүдийн холбоосын тооцоо

- Ерөнхий заалт 

- Цавуун холбоос

- Духан тулгуурт холбоос

- Цлиндр нагель холбоос: хагаралт тооцох нагель холбоосын схем

- Сугаралтанд ажиллах хадаас ба шурган холбоос

-Хавтгайлжин тээгэн холбоос  

-Наамал шилбэн холбоос: ерөнхий шаардлага, ширхэгийн дагуу наасан шилбэн холбоос, ширхэгт өнцөг үүсгэн наасан шилбэн холбоос, наамал ган нагель холбоос

6. Модон бүтээцийн зураг төсөл зохиох заавар

- Ерөнхий заалт

- Дамнуруу, гол нуруу, дэвсгэр банз

- Нийлмэл дамнуруунууд

- Наамал модон дамнуруу

- Татанга 

- Арк ба свод

- Рам

- Цахилгаан дамжуулах агаарын шугамын тулгуурууд

- Модон бүтээцийн найдвартай ажиллагааг хангах бүтээцийн шаардлагууд

9. Модон бүтээцийн төлөвлөлтийн аргачлал

- Ерөнхий заалт

- Дамнуруу, унь мод, дэвсгэр банз

- Цул ба наамал модон дамнуруу /4 заалт нэмэгдсэн/

- Нийлмэл дамнуруу /4 заалт нэмэгдсэн/

- Татанга /3 заалт нэмэгдсэн/

- Арк ба свод 

- Рам

- Модон бүтээцийн найдвартай ажиллагааг хангах бүтээцийн шаардлагууд /9 заалт нэмэгдсэн/

“

Бүлэг 10. Модон бүтээцэд тавигдах галын аюулгүй байдлын шаардлага

- Гал тэсвэршлийн хязгаар

- Бүтээцийн галын аюул

- Галаас хамгаалах бүрдлүүд

Хавсралтууд

“

Хавсралт А. Наамал модон бүтээцийн ангилал:

Хүснэгт А.1. Ажиллагааны ангиудын үзүүлэлт

Хүснэгт А.2. Ашиглалтын нөхцлийн анги

Хүснэгт А.3. Ашиглалтын хугацаа

Х1. Модонд тавигдах нэмэлт шаардлагууд

Хавсралт Б. Модны чанарын нэмэлт шаардлагууд

Х2. Нарс, гачуур модны норматив ба түр зуурын эсэргүүцэл

Хавсралт В. Нарс, гачуур, наамал модон элемент болон нэг чиглэлтэй наамал модон хавтангын физик-механик шинж чанар

Хүснэгт В.2. Нэг чиглэлт шпоны түр зуурын ба нормын эсэргүүцэл

Хүснэгт В.3. Зүсмэл материалын физик, механик шинж чанар

Хүснэгт В.4. Бат бэхийн ангиар тогтоосон модон бүтээцийн физик механик шинж чанар

Х3. Мод ба фанерийн нягт

Хавсралт Г. Мод, модон материалын нягт

Х5. Дамнурууны фанеран хана ба хавтангийн тооцооны график

Хавсралт Д. Дамнурууны фанеран хана ба хавтангийн тооцооны график

Х4. Шахалт, гулзайлт, шахалт-гулзайлтанд ажиллаж байгаа элементүүдийн тооцооны өгөгдлүүд

Хавсралт Е. Шахалт болон гулзайлтанд ажиллаж байгаа элементүүдийн тооцооны өгөгдлүүд

“

Хавсралт Ж. Наамал шилбэ

“

Хавсралт И. Наамал модон дамнурууны тулгуурын хэсгүүдийн үндсэн талбайгаар бат бэхийн тооцоо хийх

“

Хавсралт К. Шүдэт метал хавтан холбоос бүхий татангын загварын онцлог шинж чанар

“

Хавсралт Л. Наамал анкер бүхий дамнурууны тооцоо

“

Хавсралт М. Наамал холбоос бүхий нуман рамын загварын онцлог

“

Хавсралт Н. Модон бүтээцийг хамгаалах бүтээцийн арга хэмжээ

“

Хавсралт П. Шураг болон глухарь /боолтон толгой бүхий шураг/ - ын шинж чанар

“

Хавсралт Р. Үсгэн тэмдэглэгээ тэдгээрийн тодорхойлолт