Бид энэ удаагийн Залуу инженер буландаа Монголын барилгын инженерүүдийн холбооны шилдэг залуу инженер, Хатанбаатар ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.Мөнхбаатарыг урин ярилцлаа. Тэрээр салбартаа 12 дахь жилдээ ажиллаж байгаа бөгөөд зургийн техникчээс гүйцэтгэх захирал болон өсөн дэвжсэн төдийгүй салбартаа өөрийн дуу хоолойгоо хүргэн ажиллаж буй нэгэн юм. 

Юуны түрүүнд таны оюутан цагаас яриагаа эхэлмээр байна. Таныг оюутан байхдаа ихээхэн идэвхтэй байсан гэж сонссон. Оюутан цагаа дурсаад ярихад одоогийн ажлын байранд нөлөөлж байна уу? 

Тухайн үед чадварлаг, манлайлагч суралцагчид энэ салбарт түлхүү элсэн суралцдаг байсан. Үүнийг манай улсад 2000 оноос хойш уул уурхай, эрчим хүч, барилгын салбар идэвхижиж эхэлсэнтэй холбоотой гэж хардаг. Тухайн үед ШУТИС-ийн БИАС-ийн Конструкцийн тэнхимийн эрхлэгч Я.Дүйнхэржав багш маань сурлагын дүн, идэвхи санаачлагаараа манлайлж буй оюутнуудыг сонгон сургуулийн сорил шинжилгээний лабораторид ажиллуулж эхэлсэн. Бид анх хичээлийн бус цагаар Монгол Улсад ашиглаж буй барилгын шинэ технологи, судалгаа шинжилгээний ажилд оролцохын зэрэгцээ салбартаа докторын зэрэг горилж буй эрдэмтэн багш нарын судалгааны ажилд тусалдаг байлаа. Дараа нь бага хэмжээний судалгааны ажлыг баг болон хамтарч хийдэг болсон. Тухайн үед гүйцэтгэсэн ажлаараа эрдэм шинжилгээний хуралд тасралтгүй оролцож багагүй амжилт үзүүлсэн. Үүнээс би судалгааг хэрхэн хийдэг, хүн суралцах арга барилгыг яаж олж авдаг талаар мэдэж авсан. Ингэж баг хамт олонтой ажиллах чадварын сууриа тавьсан гэж боддог. 

Салбартаа мэргэжлээрээ ажиллаад хэдэн жил болсон байна вэ? Энэ хугацаанд хэдий хэр төсөл дээр ажилласан байна? Сүүлийн үед ямар төсөл дээр ажиллаж байна вэ?

Энэ салбартаа 12 дахь жилдээ ажиллаж байна. Нийтдээ туслан гүйцэтгэгчээс удирдах түвшин хүртэл 70-80 төсөл дээр ажилласан. Одоо “Монгол Улсын Газар хөдлөлтийн гамшгаас хамгаалах чадавхыг бэхжүүлэх төсөл 2”-т гар бие оролцон ажиллаж байна. 

Хүн ажиллах явцдаа өөрийгөө байнга хөгжүүлж, боловсронгуй болгох хэрэгтэй. Та өөрийгөө хэрхэн хөгжүүлдэг вэ? 

Хувь хүний хөгжил өсөх болон буурах графиктай явдаг гэж хардаг. Хүн тодорхой хугацаанд ажиллаад ирэхээр өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжтэй болж, ханаж эхлэх тал бий. Ингэж ханавал хөгжлийн бууралтын үеийн эхлэл болно. Учир нь цаашдаа хөгжих боломжоо хаана гэсэн үг юм. Иймээс хувь хүнийхээ эгог маш сайн дарж, тасралтгүй хөгжиж байхыг эрмэлздэг. Хэрвээ би өөртөө бардах болон хэт өндөр эготой байсан бол бусдаас суралцаж, үг сонсож, хөгжих боломжгүй байх байсан. Үүнийг би эрт олж харсан. Тиймээс бусдаас тасралтгүй суралцаж хөгжихийг эрмэлздэг. 

Аливаа төслийг гүйцэтгэхэд багийн ажил их чухал. Таны хувьд ямар менежментээр багаа удирдан ажилладаг вэ? 

Манай салбарын инженерүүд ур чадваруудаа тасралтгүй хөгжүүлж улам туршлагажиж байгаа гэдгийг дурьдах нь зүйтэй байх. Нэг үе бид бусадтай хамтарч ажиллах, харилцааны чадвар дутмаг юм шиг санагддаг байлаа. Нэг төсөл дээр баг болж ажиллахад бие биенийгээ хүлээн зөвшөөрч сонсох, бусдад өөрийгөө зөвөөр ойлгуулах зэрэг чадамж тааруу гэж хардаг байсан. Тиймээс энэ чиглэлийн туршлагыг өөртөө хуримтуулсан. Манай байгууллагын хувьд үүсгэн байгуулагдаад 30 жил болж байгаа бөгөөд боловсон хүчин болон менежментийн хувьд илүү тогтворжсон. Хатанбаатар ХХК нь хуучин зургийн институтэд ажилладаг байсан туршлагатай инженерүүд болон салбартаа 10-30 жил ажиллаж буй чадварлаг инженер техникийн ажилчдаас бүрддэг. Шинэ төгсөгчид ч бий. Үе, үеийн төлөөллүүдтэй хамтарч ажиллахад тэдний давуу тал, онцлогуудыг илүү гаргаж баг хамт олон болгон ажиллуулахыг зорьдог. 

Удирдлага хүний хувьд ажилчдаасаа таны хүсдэг зүйл юу вэ?  

Хүний хандлага маш чухал. Зөв хандлагатай, зөв хүсэл тэмүүлэлтэй хүн цаг баримтална, хамт олонтойгоо эв найртай байж алхам тутамдаа хөгжихийг эрмэлзэнэ. Тиймээс ийм хүнийг баг, хамт олондоо нэгтгэж ажиллуулах хүсэлтэй байдаг. Мөн шинэ төгсөгч залуучууддаа инженерингийн ёс зүй, хандлагыг нь зөв тавьж өгөх юмсан гэж боддог. Сууриа буруу тавьчихсан хүн цаашдаа сайн хамтрагч, инженер, менежер, сайн удирдлага болох боломж нь хаагддаг юм болов уу гэж ойлгодог.

Тэгвэл таны хувьд мэргэжлийн ёс зүйн хэмжүүр тань юу вэ? 

Миний бодлоор мэргэжлийн ёс зүй гэдэг хувь хүний ёс зүй. Хувь хүн өөрөө ёс зүйтэй байх нь чухал. Ёс зүйтэй хүн тухайн мэргэжлийн ёс зүйг өндөрт өргөсөн чадварлаг боловсон хүчин болно гэж хардаг. Өдөр тутамдаа хариуцлагыг ухамсарлаж ажиллавал мэргэжлийн ёс зүйн алдаа гарахгүй. Миний хувьд анхны ажил дээрээсээ ёс зүйн хэм хэмжээг мэдэрч байлаа. Тухайн үед шинэхэн төгсөгч инженер нэг объектын зураг төсөл, тооцооллыг бие даан гүйцэтгэх шаардлагатай болсон. Хэдийгээр төслөө амжилттай дуусгаж сайн үнэлгээтэй байсан ч хангалттай туршлага хуримтлуулах шүүмж аваагүй нь надад дэвшил гэхээсээ ухралт авчрах юм шиг санагдсан. Тиймээс шат шатаар ахиж сайн инженер болохын тулд зураг төслийн компаниудыг судалж одоогийн ажил болох “Хатанбаатар” ХХК-ийг сонгож ярилцлага өгөн ажилд орж байлаа. Ажлын ярилцлагын үеэр захирал маань “Чи яагаад манай компанийг сонгож ажиллахаар болсон бэ” гэхэд нь “Зөв замаар, зөв голдирлоор сайн инженер болох зорилгодоо хүрмээр байна” гэж хэлж байсан даа. 

Зарим хүмүүсийн хувьд нэг байгууллагадаа удаан ажиллахыг хүсдэггүй. Ажлын бүтээмж болон сэтгэлгээний хувьд баригдмал болдог гэж ярьдаг таны хувьд ямар бодолтой байдаг вэ? 

Хувь хүн өөрөө юунд зорьж байгаа нь хамгийн чухал. Хувь хүн нэг байгууллагад удаан ажилласнаараа идэвхи, санаачлага багатай нэгэн болох боломжгүй гэж боддог. Учир нь  хэрвээ та үнэхээр л хүсэл эрмэлзэлтэй, зорилготой нэгэн бол бусдын болон нийгмийн нөлөөллөөс болж унтрах боломжгүй. 

Оюу толгой, BP-4 төсөл-Бетон зуурмагийн үйлдвэр, PCDP ХХК, 2017 он

Таны хувьд 70-80 төсөл дээр ажилласан гэж байна. Тухайн төслүүдээс тань хүнд хэцүү нь юу байв? Тэр ажлынхаа ард гарсны дараа тодорхой туршлага хуримтуулсан байдаг байх. 

Хүнд хэцүү гэхээсээ илүү надад тодорхой хэмжээний боломж, шинэ үүд хаалгыг нээж өгсөн төсөл гэвэл “Пи Си Ди Пи” компанид 2016-2018 онд барилга бүтээцийн инженерээр ажиллаж байсан үе. Тухайн компанид ажиллаж байхдаа “Бетон зуурмагийн 4-р үйлдвэр”-ийн зураг төсөл дээр ажиллаад түүнийхээ дагуу барилгын талбай дээр хяналт хийж ажилласан. Тэр төсөл надад маш том сорилт болсон.

Энэ төслийн явцад гадны болон дотоодын чадварлаг мэргэжилтнүүдтэй нэг түвшинд очиж ажиллахын тулд бичгийн болон харилцааны олон чадвар эзэмших шаардлага үүссэн. Мөн олон улсын төсөлд хэрэглэдэг норм, норматив, төслийн шаардлагууд, ажил гүйцэтгэх явцад хэрэгтэй бүхий л зүйлийг уншиж судлах ёстой болсон. 

Миний хувьд сургууль төгссөнөөсөө хойш монголд хэрэгждэг зураг төслийн тогтолцооны дагуу зураг төслөө гаргаад явдаг байсан. Харин тухайн төсөл дээр ажилласан нь олон улсын шинж чанартай төслийн процесстур, норм норматив, шаардлага, ажиллах хүчний чадамжийн хувьд ч шал өөр түвшинд байх ёстой гэдгийг надад ойлгуулсан. 

Таны ярианаас их зүйлийг судалж, жижиг зүйлд ч ач холбогдол өгч ханддаг юм шиг санагдаж байна. Тэгвэл та монголын барилгын салбарын чанарыг юу гэж харж байна вэ? 

Миний хувьд барилгын чанарыг хоёр төрөлд хувааж үздэг. Нэгдүгээрт, хүн ая тухтай амьдрах чанар буюу дулаан, тог цахилгаан аюулгүй, ус нь цэвэр, зогсоол, ногоон байгууламжтай хүрэлцээтэй байх гэх мэт тухтай байдлыг хангах чанарыг хэлнэ. Хоёрдугаарт, барилгын даац хангалттай байх болон газар хөдлөлт, үер гэх мэт байгалийн гамшигт тэсвэртэй эсэхийг хангах аюулгүй, найдвартай байдлын чанар юм. Хүмүүс энэ хоёр чанарын асуудлыг хольж ойлгох нь түгээмэл. Үүнээс үүдээд нийгэмд манай барилгууд газар хөдлөхөд бүгд нурна гэх ташаа ойлголт байдаг. Мэдээж бие даасан салбар учраас эрдэм шинжилгээний ажилтан, мэргэжилтнүүд, бодлого хариуцсан зөвлөл бий. Үндсэндээ би барилгын чанарыг муу байна гэж харахгүй байна. Яагаад гэвэл, хуучны угсармал барилгуудаасаа төмөр бетонон цутгамал барилгууд руу шилжсэнээсээ хойш инженер техникийн ажилчид маань суралцаж улам бүр чадамжтай болж, тоног төхөөрөмж илүү сайжирч байна. Мэдээж алдаа дутагдал бий. Тэр болгоны шүүмжийг бид хүлээж авч цаашид сайжруулах хэрэгтэй. 

Монголын барилгын салбар дахь хүний нөөц ажиллах хүчинг ямар төлөв байдалтай байна гэж харж байна вэ? 

Манай зураг төслийн салбарын хувьд олон улсын том төслүүд дээр ажиллах том хэмжээний групп компани байгуулахад санхүү, хүний нөөцийн гээд олон бэрхшээл тулгардаг. Хамгийн гол нь тэр зах зээл дээр ажиллах хүчний нөөц дутмаг байна. Нөгөө талаас чадварлаг инженерүүдийн хувьд өсөж хөгжихөөс гадна санхүүгийн асуудлаас болж олон улсын төслүүд болон гадны оронд түлхүү ажиллах сонирхолтой болж байна. Тэгэхээр аж ахуйн нэгжүүд эдийн засаг, санхүүгийн чадамжтай байж тэдгээр чадварлаг хүний нөөцөө тогтоон барих хэрэгтэй болж байна. Мөн тэдний хөгжих нөөц боломжийг нь хангахын тулд компанийн хүний нөөцийн бодлогын түвшинд анхаарах асуудал тулгарч байгаа юм. Үүнийг хэдийнэ олж харж сайжруулахыг хичээж байгаа аж ахуйн нэгж бий. Тэрийг бол үгүйсгэхгүй. Гэхдээ ерөнхий агуулгаар нь харвал дээр дурдсан шалтгаанаас болж хүний нөөцийн дутагдалд орж байна.  

Барилгын салбарт хууль эрх зүйн орчин хангалттай бүрдээгүйн улмаас таны ажилд гарч байсан хүндрэл юу байсан бэ? 

Барилгын хууль эрх зүйн орчин сайжирвал барилгын чанар нэмэгдэнэ. Чанартай барилга баригдахгүй хэрэглэгчдэд асуудал үүсээд байгаа нь зөв дэс дарааллаар, зөв тогтолцоогоор явахгүй байна гэдгийг бидэнд харуулаад байгаа юм. 

Манай барилгын салбарт  ажиллаж буй төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын инженер болон экспертүүд маань хууль, дүрэм норм стандартаа бүгд нэг талаас нь ойлгодог, хэрэглэдэг байх шаардлагатай гэж хардаг. Зураг төслийн салбарт төсөл болгон дээр өөр өөр экспертээр ороод явахад эксперт болгоны ойлголт, шүүмж зөрөлддөг. Энэ нь заримдаа ажил хэрэгч гэхээсээ илүү хувь хүний харилцаа, үнэлэмж дээр суурилаад байх шиг санагддаг. Экспертүүд эсвэл инженерүүд муу байна гэсэн үг биш, зүгээр л бид нэг тодорхой тогтсон стандарт, ойлголтоор харилцах шаардлагатай гэсэн санаа юм. 

Тэгвэл та барилгын салбарыг ойрын арван жилдээ ямар байна гэж харж байгаа вэ?  

Манай салбарын хөгжлийг өнөөгийн түвшинд хүргэсэн чадварлаг, туршлагатай инженерүүд маань ажлын талбарт ажиллах нь багасч байна. Иймээс тэдний дараагийн үе болох 20-40 жил ажиллаж буй инженерүүд маань салбарын бодлого, тогтолцоог авч явах үүрэг хүссэн хүсээгүй нуруун дээр нь ирж байгаа юм. Гэтэл тухайн үеийн ажиллах хүчин хангалттай тооны биш, дутмаг байгаа юм уу гэж харж байгаа. Иймээс залуу үе ахмад үе хоёрын хооронд цонх үе үүсэх гээд байгаа юм. Яагаад цонх үе гэхээр хүн байхгүй биш, одоогийн хөгжиж буй барилгын салбарын хэрэгцээг хангахуйц хангалттай хэмжээний хүний нөөц, боловсон хүчин дутмаг байна гэсэн үг юм. 

Гэхдээ бидний үеийнхэн залуу гэж хойш суулгүйгээр өмнөх үеийнхэнээ дэмжиж, хамтдаа оролцож ажиллах ёстой. Аливаа асуудлыг ойлгодог хүн, мэддэг хүн, мэдлэгтэй хүн олон болвол тэр мэдлэг үнэ цэнтэй болно. Түүнээс мэдлэгтэй нэг хүний ярьсныг бусад мянган хүн нь ойлгохгүй бол тэр мэдлэг үнэ цэнтэй болж чадахгүй. Тиймээс бид мянгуулаа сайн болох ёстой. Тэгж чадвал бид бие биенийхээ мэдлэгийг үнэлдэг, хүндэлдэг, ойлгодог, дэмждэг болно гэсэн үг. 

Япон улс, "Монгол Улсын Газар хөдлөлтийн гамшгаас хамгаалах чадавхыг бэхжүүлэх төсөл 2"-ийн сургалт , 2023 он 

Та архитектурын өв гэх зүйлийг Монголын өнөөгийн нийгэмд болж байгаа зүйлээс юу гэж харж байна вэ? 

Архитектурын өв болсон барилгуудаа нурааж буулгаад л шинэ үеийн барилгаар солиод л байдаг. Уг нь энэ улсад архитектурын өв гэж үлдэх ёстой шүү дээ. 

Энэ чиглэлээр хуучны барилга байгууламжуудыг хүчитгэн сэргээх төсөлд оролцоод ажиллаж байгаа инженерийн хувьд буруу гэж харж байна. Бид соёлын өвөө хадгалж хамгаалах ёстой. Энэ барилга 100 жил болчихсон учраас нураана гэдэг, гэхдээ тэр барилга бид нараас хойш 300 жилийн дараа бидний түүхийг гэрчлэх томоохон өв болно. 

Түүх гэдэг тодорхой нэг баримтаар баталгааждаг. Түүх хэрвээ амаар дамжвал үлгэр домог болно. Бид нар түүх гэдгээ гэрчлэх баримтаа устгаад байна гэсэн үг шүү дээ. Тиймээс архитектурын өвөө хадгалахын тулд барилгад хүчитгэл хийж, сэргээн засварлаж чаддаг инженер техникийн ажилчид, архитекторууд бид дуугарах, хамгаалах талаас нь ажиллах ёстой. 

Таны хувьд МБИХ-ны сургалтын багш бөгөөд хоёр ч хичээлээр сургалт ордог. Энэ шугамаараа олон ч инженертэй танилцсан байх. Та салбарынхаа залуу инженерүүдийн ур чадварыг хэрхэн дүгнэх вэ? Гадны томоохон төсөлд гар бие оролцох чадамжтай гэж харж байна уу? 

Баярлалаа. Их сайхан асуулт асуулаа. Харилцааны ур чадварын хувьд залуус маань нээлттэй болж, зарчмын хувьд өөрийнхөө үзэл бодлыг илэрхийлж түүнийгээ тодорхой хэмжээнд хамгаалдаг, буулт хийж чаддаг болж байна. Бид хэлний болон мэргэжлийн ур чадваруудын хувьд дутахааргүй болж байгаа. Сүүлийн үед гадаад, дотоодын их сургуулийг төгссөн олон залуус гадны төслүүдэд ихээр ажиллаж туршлага хуримтлуулсаар байна. Мөн тэд олон улсын төслийн менежментийн PMP-зэргээ аваад ажиллаж байгаа нь бахархалтай санагддаг. Цаашид илүү олон инженер өөрсдийгөө хөгжүүлж зэргээ авч олон улсын төслүүдэд гар бие оролцоосой гэж хүсдэг.

МБИХ-ны сургалтын багш болоод хэдэн жил болж хэдэн хичээл заадаг вэ? 

Миний хувьд сургагч багшаар ажиллаад 6 дах жилдээ хичээл зааж байна. Барилгын тооцооны LIRA10 программын хичээл болон JICA-ийн Монгол улсын Газар хөдлөлтийн гамшгаас хамгаалах чадавхыг бэхжүүлэх төслийн хүрээнд хуучин барилга байгууламжуудыг хүчитгэх арга барилын хувьд эхний байдлаар гурван дүрэм батлагдсан. Тухайн дүрмийг инженерүүддээ таниулах, ашиглах талаар хичээл ордог. Энэ ажлыг салбарын инженерүүддээ таниулснаар суурьшлын томоохон бүсчлэлийг гамшгаас хамгаалах, эдийн засгийн хувьд ч гэсэн томоохон ач холбогдолтой төсөл хэрэгжихийн хэрээр сургалт маань ч амжилттай дөрөв дэх жилдээ явж байна. 

Удирдах албан тушаалтан хүний үүднээс асуухад хамтран ажилладаг байгууллагуудтайгаа ямар журам баримталж ажилладаг вэ? 

Илтгэлцэл төрүүлж урт удаан хугацаанд хамтран ажиллахын тулд хариуцлагатай л байх ёстой.  Магадгүй би хувь хүний харилцаа муутай удирдлага байсан бол энэ компанийн сайхан ирээдүйг бусниулах байх, илүү хөгжих байсан боломжийг би хааж магадгүй. Тиймээс удирдлага хүн хариуцлага, харилцааны тал дээр өөрийгөө хөгжүүлэх хэрэгтэй л гэж боддог. Хэвлэчихсэн мэт өөгүй, алдаа гаргадаггүй хүн гэж байхгүй л дээ. Гэхдээ алдаанаасаа суралцаж дахин давтагдахгүйгээр л хичээх хэрэгтэй.

МБИХ-ны шилдэг залуу инженер, 2021 он

Таны ойрын хамгийн том зорилго юу вэ? 

Компанийн хувьд хүний нөөцийн чадамж болон менежментийн ур чадваруудыг тасралтгүй хөгжүүлж ажиллахыг зорьж байна.

Хувь инженерийн хувьд манай салбарын FE, PE гэсэн олон улсын зэргийн шалгалтад бэлтгэх төлөвлөгөөтэй байна. Мөн салбарын хувьд норм норматив, эрх зүйн орчныг сайжруулахад өөрийн дуу хоолойг хүргэж чадах хэмжээндээ оролцон ажиллана. 

Таны амьдралд хамгийн эрсдэлтэй юм шиг хэрнээ хамгийн зөв сонголт юу байсан бэ? 

Би арван жилээ төгсөхөөсөө 2 жилийн өмнө мэргэжил сонголтын судалгаагаа хийж барилгын инженер мэргэжлийг сонгох болсон. Энэ мэргэжлээрээ их сургуульд орох шалгалтандаа тэнцсэнийхээ дараа Оросын холбооны улсад өөр инженерингийн мэргэжлээр суралцах боломж гарч ирсэн. Миний хувьд том сонголт хийх шаардлагатай болсон. Тухайн үед тунгаан сонголтоо хийн ШУТИС-д элсэж орж барилгын инженер мэргэжлээр суралцсан нь зөв сонголт байж гэж боддог. 

Та орос явах боломжтой байсан байна яагаад сонгоогүй юм бэ? 

Судлаад үзэхэд тэр мэргэжил манай улсад хөгжих боломж сайнгүй байсан. Одоогийн нөхцөл байдал болон хувь хүний онцлогоо харахад зөв шийдвэр гаргасан гэж боддог.

Таны хувьд чөлөөт цагаа хэрхэн өнгөрүүлдэг вэ?

Сүүлийн үед гэр бүлтэйгээ аль болох хамт өнгөрүүлэхийг эрмэлзэх болсон. Өмнө нь найз нөхөдтэйгөө спортоор хичээллэх, аялал зугаалгаар явах гэх мэт олонтой харьцах боломжийг илүү эрэлхийлдэг байсан. Тэр нь салбарын хүмүүстэй танилцах боломжийг олгож хүрээллийг минь бий болгож өгсөн.  

Та залуу инженер нарт хандаад үг хэлбэл?

Би хэдий өөрөө залуу инженер ч гэсэн үеийн залуу инженерүүд болон сургуулиа төгсөн ажлын байранд гарч байгаа залууст хандаж хэлэхэд сурах боломжийг хэзээ ч битгий алдаж байгаарай. Миний хувьд ажлын байран дээр гараад мэргэжлийн уулзалт, семинар, хурлыг огт алгасалгүй оролцдог байсан. Яг үнэндээ би эхэндээ туршлагатай инженерүүдийн ярьж буй том сэдвүүдийг сайн ойлгодоггүй байлаа. Гэсэн ч бүх хурал, семинарт сууж, тэмдэглэл хөтөлдөг байсан. Тэгээд 2-3 жилийн дараа тухайн тэмдэглэлүүдээ уншаад тодорхой хэмжээнд ойлгодог болсон. Энэ нь надад урам өгдөг байлаа. Хэрвээ сайн инженер болъё гэж бодож байгаа бол би гэдэг үзэл, эгогоо эрт хаяад суралцаж, хөгжихдөө анхаараарай гэж хэлмээр байна. 

Бидний урилгыг хүлээн авч өөрийн үзэл бодол, гайхалтай ертөнцөөрөө аялуулсан танд маш их баярлалаа. Цаашдын ажил амьдралд нь хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.