Хөдөлмөрч хүнийг амьдрал шагнадаг гэдэг. Энэ удаагийн VIP ярилцлагадаа хамтран ажиллагсад болон  түншүүддээ “хөдөлмөрч” гэдгээрээ хүндлэгдсэн И Эн Би Эс ХХК ерөнхий захирал П.Цэдэндоржийг урилаа. Тэрээр салбартаа 30 гаруй жил ажиллаж байгаа бөгөөд цаашид барилгын материалын үйлдвэрлэлийн чиглэлээр үйл ажиллагаа өргөжүүлэн ажиллахаар төлөвлөж байгаа юм. 

Юуны түрүүнд танд шинэ оны мэнд хүргэе! 

Барилга МН сэтгүүлийн 2024 оны анхны дугаарт ярилцлага өгч байгаадаа маш их баяртай байна. Барилгын салбарынхан болон Барилга МН - ийн хамт олон, уншигч та бүхэнд шинэ оны мэнд хүргэе! 

Таны үндсэн мэргэжил дулааны шугам сүлжээний техникч юм байна. Энэ салбарын өнөөгийн нөхцөл байдлыг хэрхэн харж байна вэ? 

1978-1985 онд Улаанбаатар хотын Барилгын техникумыг дулааны шугам сүлжээний техникч мэргэжлээр төгсөж, Нийтийн аж ахуйн техник туслалцааны барилгыг удирдах ерөнхий газарт /НААТТБУЕГ/ талбайн даамлаар 5 жил ажиллаж байлаа. Энэ хугацаанд анх удаа бие даан ажилласан томоохон ажил бол  “Карьерийн нэгдсэн аж ахуйн нэгдсэн дулааны шугам, цэвэр усны шугам тавих ажил” - ыг гүйцэтгэж байсан. Мөн баруун өмнөд үйлдвэрийн раойны уур, ус дулааны шугам тавих, Ардын армийн 165-р ангид цэвэр усны шугам тавих, Улаанбаатар хотын гол төв магистрал шугам болох ТЭЦ3 - ийн 700 диаметртэй том шугамыг тавих гэх мэт томоохон ажлуудад оролцож, олон зүйл сурч байлаа. 

Тухайн үед НААТТБУЕГ нь дулааны шугам сүлжээ, ариутгах татуурга,  усан хангамж гэсэн 3 ажлыг хийж гүйцэтгэдэг, 7 чиглэлийн контортой байсан. Одоо бол өөр өөр газрууд хариуцдаг болсон байна. 

Манайд жил болгон шугам засварын ажил явагдаж, зам, ногоон байгууламжаа сүйтгэж байна. Иргэд энд алт байдаг юм уу гэж хүртэл ярьдаг. Мэдээж засвар үйлчилгээгээ хийх шаардлага гарч байгаа. Гэхдээ үүнийг өөрөөр шийдэх  арга байна уу? 

Дулааны шугам сүлжээ нь нэвтрэх суваг, хагас нэвтрэх суваг, үл нэвтрэх суваг гэсэн 3 төрлийн суваг бий. Нэвтрэх гэдэг нь мэргэжилтнүүд дотор нь ороод босоогоороо яваад шаардлагатай засвар үйлчилгээг хийж болдог. Хагас нэвтрэх гэдэг нь мэргэжилтэн бөхийж алхах боломжтой бол “үл нэвтрэх” суваг нь хүн нэвтрэх боломжгүй буюу шугамаа тавиад  булсан гэсэн үг. Зун болгон суваг засах гэж ухаж байгаа нь “үл нэвтрэх суваг” - тай учраас зам талбайгаа сүйтгэж, засвар үйлчилгээ хийж байгаа хэрэг. Энэ нь эдийн засгийн маш их алдагдлыг бий болгодог. 

Уг нь олон улсад нэвтрэх сувгийг гол магистрал хэсгүүддээ шийдэж өгсөн байдаг. Жишээлбэл, Намайг  2001 онд Солонгос Улсад ажиллаж байх хугацаанд аз тохиож 1 сарын хугацаатай Сөүл хотын төв замын доорх инженерийн байгууламж болох нэвтрэх сувагт засвар үйлчилгээний ажил хийх боломж олдсон. Тухайн үед би үнэхээр гайхан биширч байсан. Учир нь зам доогуур газар доорх хот байгуулсан байлаа. Тэнд ямар нэгэн аваар осол, засвар хийх шаардлагатай болоход хүн ороод бүх төрлийн засвар үйлчилгээг хийдэг төдийгүй цахилгаан, холбоо дохиолол, холбогдох труба гэх мэт бүх хэрэгцээт нөөц материалууд нь ханандаа суурилагдсан байхаас гадна машин техник ч орох боломжтой байсан. Маш өндөр зэрэглэлийн дохиолол, хамгаалалтын системтэй байдаг. Одоо ч миний нүдээр үзсэн тэдгээр зүйлүүдийг мэргэжил нэгтнүүд маань харсан ч болоосой гэж боддог. 

Манай улсын хувьд  1985-1987 оны үед баруун 4 замаас төв шуудан хүртэл нэвтрэх шугам барьсан. Та бүхэн анзаарсан бол энэ хэсгийн шугамыг ухдаггүй шүү дээ. Энэ нь эдийн засгийн өндөр үр өгөөжийг бий болгож байдаг. Тиймээс цаашид гол магистраль шугамуудыг бүгдийг нэвтрэх сувагтай болгох шаардлагатай гэж боддог. 

Нэвтрэх суваг хийх нь бусад аргаасаа илүү өртөг өндөртэй болохоор эдийн засгийн үр өгөөжийг нь бодож үзэхгүйгээр үл нэвтрэх суваг хийж байгаа болов уу? 

Үл нэвтрэх суваг нь мэдээж эдийн засгийн хувьд хямд өртөгтэй, цаг хугацаа бага зарцуулдаг төдийгүй тухайн төсөв нормдоо л захирагдаж хийдэг байх. Нэвтрэх суваг хийх нь  ирээдүйд гарч болох засвар үйлчилгээний ажлаас үүдэх зардал мөнгийг хэмнэх, тухайн суваг дээрх бий болсон бүтээн байгуулалтыг сүйтгэж, нөхөн сэргээх зардал гарахаас сэргийлэх зэрэг маш олон эдийн засгийн үр өгөөжтэй. 

Манай шугам сүлжээний насжилт, чанар хэр байгаа бол? 

Улаанбаатар дулааны сүлжээ ТӨХК - ийн судалгаанаас харахад Ø100...Ø1200мм голчтой нийт 370 км урттай 15 магистраль, шугамаас өнөөдрийн байдлаар нийт шугамын 20.1% буюу 74.6 км урттай дулааны төв шугамын насжилтын хугацаа дууссан тул сольж шинэчлэх шаардлагатай байгаа. Одоогийн байдлаар жилд дунджаар 3-5 км дулааны төв шугамыг шинэчлэн сольж ажиллаж байгаа бөгөөд нийт шугамын 20.1% буюу насжилтын хугацаа дууссан 74.6 км урттай шугамыг 2041 он хүртэлх хугацаанд бүрэн солихын тулд жилд дунджаар 8-10 км шугамыг шинэчлэн солих шаардлага тулгарч байна. 

Насжилт дууссан шугамын чанар муудсанаас шалтгаалж халаалтын улиралд гэмтэл гарч хотын сүлжээний дулаан хангамж хязгаарлагдаж, доголдож болзошгүй нөхцөл байдалтай байна.

Хувийн бизнесд хэрхэн хөл тавьж байсан бэ?

Зах зээлд шилжиж, хувийн хэвшлүүд бий болж эхлэхэд бизнесийн гараагаа эхэлсэн. Ундааны цех, бялуу, нарийн боовны цех, хүнсний дэлгүүр, барилгын гипсэн хүрээний цех гэх мэт юм юм л хийж үзэж байлаа. Мөн давхар Европоос машин оруулж ирдэг байв.  2011 онд анх Солонгосоос DAEWOO маркийн чирэгч толгой болон чиргүүл,  2019 онд Голланд улсаас DAF маркийн ачааны машин тус тус худалдан авч үйл ажиллагаандаа ашигласаар байна. 

Бизнесээ эхлэхээс өмнө одоогийнхоор бол СӨХ - ны анхны хэлбэрээр ажиллаж байсан. 1989 онд Хотын гүйцэтгэх захиргаанаас “Улаанбаатарын мэдээ” сонинд “УБ хотын орон сууцны ашиглалт үйлчилгээг  сайжруулах, оршин суугчдын тав тухтай байдлыг хангах” зорилгын хүрээнд уралдаант шалгалтыг нийтэлсэн байсан. Тус уралдаант шалгалтад 280 гаруй өрх гэр өрсөлдсөнөөс 20 гаруй өрх гэр шалгарч Орон сууц нийт аж ахуйн конторуудад хуваарилагдаж ажиллахаар очиж байсан. Тэр үед цахилгаан, сантехник, барилга, лифт гэсэн 4 мэргэжлээр шалгалт авч 11 төрлийн ажил хариуцаж ажилладаг байв. Цалин хангамж маш өндөр байсан төдийгүй шалгарсан гэр бүлүүдийг тогтвор суурьшилтай ажлуулахын тулд Хотын гүйцэтгэх захиргаанаас 3 өрөө орон сууцнуудыг олгосон юм. Эхнэр бид хоёр нэг ангийн, адил мэргэжилтэй хүмүүс байсан учраас давуу тал болсон. 

Тантай хамтран ажиллагсад таныг “хөдөлмөрч” гэдгээгээр нь их бахархаж, үлгэрлэж явдаг юм билээ.

Хөдөлмөр хүнийг бүтээдэг гэж боддог. Би дунд сургууль болон оюутан байхдаа “хөдөлмөрийн аварга” болж байлаа. Ер нь аливаа ажлаас хойш сууж байгаагүй, маш цэгцтэй, нягт нямбай, үр дүнтэй ажиллахыг зорьдог. Хамтран ажиллагсад, үр хүүхдүүддээ ч энэ арга барилаа зааж сургадаг юм.  

Таны үед 3 жилээр цэрэгт явдаг байсан. Цэргийн хүмүүжил ажил амьдралд хэрхэн нөлөөлсөн бэ? 

1980-1983 онд Дорноговь аймгийн Зүүнбаян сумын Ардын армийн 169-р ангид байлдагч, салаан захирагчаар алба хаасан. Монголын хамгийн халуун цэг дээр алба хааж байсан. Тэр үед хар цай ч олдохгүй, шинэ цэргүүд их л  дэглүүлдэг  байлаа. Цэрэгт явснаар хүн тэсвэр хатуужилтай, хүмүүжилтэй, бодол нь цэгцтэй болдог гэж би боддог. Одоо бол цэргүүдийг няслах ч эрхгүй болсноос гадна цаг хугацааны хувьд тун богино болж дээ. 

Миний хувьд Барилгын техникумыг төгсөөд цэрэгт явсан учраас бусад цэргүүддээ онолын хичээл заадаг байлаа. Хүний сурч мэдсэн зүйл хаана ч хэрэг болдог юм билээ. 

Үүнээс эргээд харахад залуу үедээ юу гэж сургадаг вэ? 

Шинэ үеийн хүүхдүүдэд хэлэхэд төгссөн сургууль, эзэмшсэн мэргэжил нь хүний амьдралын баталгаа болж байдаг. Ажил дээр практик онол хоёрыг маш сайн хослуулж ажиллах хэрэгтэй. Ингэснээр биеэ дааж хөгжих боломжтой болдог.  Би 2001 онд Солонгос Улсад барилгын компанид ажиллаж байлаа. Тэнд барилгын дунд мэргэжлийг практик онол дээр хослуулан зааж өгсөн нь миний амьдралд их тус болсон. Барилгын салбарт аль болох чанар, норм стандарт хангасан материал нийлүүлэхийг зорилгоо болгодог маань ч үүнтэй холбоотой гэж бодож байна. 

Миний хувьд сүүлийн үед боловсролтой, улс эх орондоо ихийг хийж бүтээх потенциалтай залуучууд маань  гадаад руу хар бор ажил хийхээр  явж байгаад харамсдаг. Тиймээс гаднын ажиллах хүч авч байгаа улс орнуудын цалингийн хэмжээнд хүрэхгүй юм гэхэд 50 хувьд нь хүртэл өсгөх хэрэгтэй байна. Монголдоо хийж бүтээгээд сайхан амьдрах боломж байвал хэн гэр бүлээ орхиж, хүнд хэцүү нөхцөлд ажиллахыг хүсэх билээ. Нөгөө талаас нь харвал залуучууд суралцаад эх орондоо тэр туршлага, дэвшилтэт технологиудыг нутагшуулаасай гэж боддог.  Жишээлбэл, 1980-аад оны үед Солонгос хүмүүс Саудын Араб гэх мэт өндөр хөгжилтэй орнуудад очиж ажиллаад, тэндээс суралцсан туршлага, нөү хау  -г улс эх орондоо хэрэгжүүлж, богино хугацаанд үсрэнгүй хөгжсөн байдаг. Ер нь иргэд нь хөдөлмөрч байхад улс хөгждөг.

Барилгын материалын чиглэлээр хэзээнээс ажилласан бэ?  

Солонгос Улсад барилгын компанид ажиллаж байхдаа олон дэвшилтэт шинэ технологиудыг харж Монголдоо нэвтрүүлэхсэн гэж боддог байлаа. Техник, тоног төхөөрөмжөөс гадна маш олон төрлийн материалууд байсан учраас дотоодын зах зээлд танилцуулахыг зорьж, олон улс орнуудаар явахдаа судалгаа тандалт хийж явсан. 

Тухайн үед Монголын зах зээлд ОХУ - ын материалыг өргөн хэрэглэдэг байсан боловч яалт ч үгүй Хятад улсад үйлдвэрлэгдсэн материалууд нь хямд өртөгтэй учир түлхүү хэрэглэгдэж эхэлсэн. 

2002 оноос хувиараа барилгын материал Хятад улсаас импортолж эхэлснээс хойш энэ салбарт идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулсаар байна. 

Тэр цагаас хойш БНХАУ-аас 3000 гаруй, БНСУ-аас 1000 гаруй нэр төрлийн барилга угсралт, барилгын хана шал, дотор заслын материал, цахилгаан багаж хэрэгсэл, хөдөлмөр хамгааллын хэрэгсэл зэрэг орчин үеийн хэрэглээ, шаардлагыг хангасан материалыг Монголын зах зээлд нийлүүлж байна. Одоогоор 2 салбар дэлгүүртэй.  Нэг салбар дэлгүүр маань худалдан авагчийн хэрэгцээнд тулгуурлан бөөний үнээр барилгын материалыг Улаанбаатар хот болон хөдөө орон нутгийн барилгын материалын худалдаа эрхэлдэг нийт 450 гаруй худалдан авагчдад нийлүүлдэг бол 2 дахь салбар дэлгүүр маань 40 гаруй компани болон хувь хүмүүстэй харилцдаг.  Тухайлбал, Говь ХК, МСМ Групп, Тэлмүүн Лхам Констракшн ХХК, Дабль пирамид ХХК, Монгол элс ХХК, Вайтфиникс ХХК, ОБ пластик ХХК, Наранбулаг Хан ХХК, Роялхаус констракшн ХХК, Ган цагаан өргөө ХХК, Голден Пайл констракшн ХХК гэх мэт олон харилцагчтай болсон байна. 

Барилгын салбарт “гүйдэг нярав” гэж яригддаг хүмүүс худалдан авалт хийхдээ чанаргүй хямд материал сонгож улмаар дундаас нь ашиг хонжоо хайх байдал байсаар л байна. Гэхдээ сүүлийн үед чанартай материалыг илүүд үздэг олон төсөл хэрэгжүүлэгч, гүйцэтгэгч компаниуд нэмэгдсээр байна. 

Олон жил барилгын материал импортолж байгаа учраас гаалийн асуудал байнга тулгардаг уу? Гаальтай машинаар дуураймал барилгын материал орж ирж байгаа нь татвараа төлөөд шударгаар ажиллаж байгаа аж ахуй нэгжид хэрхэн нөлөөлж байна вэ? 

Хүн төрөх нь үнэн, үхэх нь үнэн энэ хоёрын дунд татвар төлөх нь үнэн гэдэг шүү дээ. Уг нь хүн бүр шударгаар татвараа төлвөл бизнесийн хувьд шударга өрсөлдөөн бий болно. 

Гэтэл хэн нэгэн нь гаальтай машинаар материалаа оруулж ирээд, нөгөө нь шударгаар бараа таваараа гаалиар мэдүүлээд татвараа төлөхөд орж ирсэн тухайн барааны өртөг харилцан адилгүй болдог. Энэ нөхцөл байдлыг холбогдох байгууллагууд мэдэж байгаа хэдий ч дорвитой шийдэхгүй явсаар л байна. 

Гаалиас гадна тулгарч буй нэг том асуудал бол Солонгос улсаас материал оруулж ирэхэд Хятад улсын Тэнжин боомт дээр ачаатай контейнерууд бөөгнөрч, удаж байгаа байдал нь бараа материалын эргэлтэд нөлөөлж эдийн засгийн хувьд үр ашиггүй болгож байна.  

Та бага залуу цагаасаа олон орноор явжээ. Барилгын салбарын үзэсгэлэнгүүдийг байнга үздэг болов уу?

Хүн гаднын улсад явахдаа өөрийнхөө эх оронтойгоо харьцуулж, дүйцүүлж явдаг шүү дээ. Үүнийг Монголдоо нэвтрүүлэхсэн, ингэж хөгжих юмсан гэсэн бодол тээж явна. Ер нь гаднын хотуудыг харахад бүгд л хөгжлийнхөө шатаар явж байгаа. Авто замын сүлжээ, хот байгуулалт, барилга хоорондын зай, хотын тохижилт, цэцэрлэгт хүрээлэн зэргийг харахдаа Монгол улсаа ийм болгохсон гэж боддог. 

Манай улсын хот төлөвлөлт, агаарын бохирдол гамшгийн хэмжээнд хүрсэн. Уг нь олон улсын жишгээр инженерийн шугам сүлжээ, зам, ногоон байгууламжаа эхэлж төлөвлөөд дараа нь барилгуудаа барьмаар санагдах юм. Гэтэл одоогийн нөхцөл байдлыг харахад жижигхэн зай завсарт барилгаа бариад хоёр машин багтахгүй нарийхан замтай байхаар түгжрэл үүсэхээс яах билээ. Анх Улаанбаатар хотыг 500 мянган хүн амтай байхаар төлөвлөсөн одоо тооцоолсноос 3 дахин их хүн ам өсөж, өнөөдрийн түгжрэл, утааны бохирдолтой хот болон хувирсан байна. Энэ алдааг бид засаж, залруулахгүй бол үр хойчдоо хүндхэн ачаа үлдээж байна даа. 

Монголын бизнесийн орчин ямар байна вэ? 

Банкны өндөр  хүүтэй зээл, НӨАТ, ХХОАТ зэрэг нь  жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд хүндхэн тусдаг. Хэдийгээр бусад орныг бодоход орлогын татвар бага хэдий ч шударгаар татвараа төлөөд, мөр зэрэгцээд ажиллахгүй нуун дарагдуулж байгаа нь шударга бус өрсөлдөөнийг бий болгоод байна. Урьд нь хувийн компанийн татвар маш өндөр байсан учраас “татвар төлвөл дампуурна” гэсэн  тэр үеийн сэтгэхүйгээрээ аль болох л татвараас зугтаж байгаа юм шиг санагддаг. Уг нь өнөө цагт 1,5 тэрбумаас доош орлоготой аж ахуйн нэгж, хувь хүмүүс 1 хувиар татвар төлөх бүрэн боломж нээгдсэн шүү дээ. 

Мөн төр засаг үнэхээр шударга бус байгаад бухимддаг. Өөрсдөө мэдээлэлд ойр байж, хамгийн бага хүүтэй зээл, хамгийн ашигтай боломжуудыг өөрсдөө хүртэж, хөрөнгөтэй болдог бол хувийн хэдэн хэвшлүүд нь банкны өндөр хүүний доороос өндийж чадахгүй явна. Уг нь бодлогоор  жижиг дунд бизнес эрхлэгчдээ дэмжвэл улс орон аяндаа хөгжинө. 

Сая Ковидын үеэр бизнесүүдийг дэмжих зорилгоор 3 хувийн хүүтэй зээл олгогдсон. Энэ зээлийн хүү нь бага учраас бизнесд маш эерэг нөлөө үзүүлсэн гэж би боддог. Гэвч зарим бизнес эрхлэгч аж ахуйн нэгж, хувь хүмүүс хамрагдаж чадаагүй их үлдсэн байсан. Манай компани уг зээлд хамрагдсанаар ковидын дараах хүндрэлээс гарахад их дөхөм болсон. Хэрвээ энэ зээлийг банкны хүүгээр бодож үзвэл эргэн төлөлт хийхэд маш хүндрэлтэй байх болно. Тиймээс цаашид бизнес эрхлэгч, хувийн хэвшлээ бага хүүтэй бизнесийн зээлээр дэмжих нь зайлшгүй шаардлагатай байна. 

Таны бизнесдээ баримталдаг зарчим? 

Хэрэглэгч, харилцагч нартаа үнэн зөв мэдээлэл өгч, итгэлийг нь алдахгүй байх, чанартай материал нийлүүлэх, цаг хугацаандаа бараа материалаа нийлүүлэхийг зарчмаа болгодог. Хэрвээ би чанаргүй материал борлуулбал, хүн надаас нэг л удаа худалдан авалт хийнэ. Цаашилбал дараагийн хэрэглэгчдэд сөрөг сэтгэгдлийг дамжуулна. Энэ бол бизнесийн алтан зарчим. Тиймээс богино хугацааны ашиг бус урт хугацааны үр дүнгээ харж ажиллах нь бизнесийг илүү амжилттай болгодог гэж бодож байна. 

Цаашдаа компанийн үйл ажиллагаагаа хэрхэн өргөжүүлэхийг зорьж байна вэ? 

2023 онд хийсэн хамгийн том ажил бол  БНХАУ - ын COOFIX брэндийн албан ёсны борлуулагч болсон явдал юм. Энэ брэнд нь дэлхийн 80 гаруй оронд борлогддог гар багаж, цахилгаан багаж, хөдөлмөр хамгааллын хэрэгсэл гэх мэт 5000 гаруй нэр төрлийн багаж, бараа материалыг үйлдвэрлэдэг цогц брэнд бөгөөд манайх одоогоор 250 гаруй нэр төрлийг нь Монголын барилгын зах зээлд санал болгож байна. Цаашдаа сүүлийн үеийн дэвшилтэт цаг хугацаа, хөдөлмөр хөнгөвчилсөн гар багаж тоног төхөөрөмжүүдээ олонд таниулж сурталчлах тал дээр анхаарч ажиллах төлөвлөгөөтэй байна. 

Мөн үйлдвэрлэл бол улс орныг хөгжүүлдэг гол хүчин зүйл. Хэдийгээр амаргүй ч гэсэн барилгын материалын чиглэлээр үйлдвэртэй болох төлөвлөгөөтэй байгаа. Одоогоор энэ ажил маань төслийн хэмжээнд явж байна. 

2023 онд эдийн засаг өссөн үзүүлэлттэй гарсан ч барилгын салбар төдийлөн нөлөө байсангүй. Үүнийг дагаад бартерын харилцаа ч тэлээд байна уу гэж харагдаж байна? 

Өмнөх онуудтай харьцуулахад 2023 онд худалдан авалт эрс буурсан. 2024 он сонгуулийн жил учраас өөдрөгөөр харж байна даа. 

Мэдээж бэлэн мөнгөний урсгал багасахын хэрээр бартер газар авч байна. Миний хувьд аль болох бартер хийхгүй байхыг боддог. Ажиглаад байхад энд шударга бусаар наймаалцаж байгаа санагддаг. Жишээлбэл, ханган нийлүүлэгчид барилгын материалаа бэлэн мөнгөөр худалдан аваад, өртөг дээрээ багахан хэмжээний ашиг нэмээд борлуулдаг. Гэтэл орон сууцаар бартер хийхдээ өртгөө 2 дахин нэмсэн үнээр наймаалцахыг хүсдэг. Уг нь 1м2 баригдаж буй анхны өртөг нь, ханган нийлүүлэгчийн худалдан авсан барилгын материалын анхны үнэтэй ойролцоо байвал шударга болно шүү дээ. Энэ мэт бартер гэдэг хөгжлийг, эдийн засгийн эргэлтийг хойш татаж байдаг зүйл. Би урьд нь жижиг төсөл хэрэгжүүлж байсан учраас энэ талын барагцаа, тооцоо байна. 

Ямар төсөл хэрэгжүүлж байсан бэ? 

2014 онд Хан-Уул дүүргийн 2-р хорооны нутаг дэвсгэрт үйлчилгээтэй  6 давхар 20 айлын орон сууц барьж ашиглалтад оруулсан. Энэ барилгыг барихдаа чанарт их анхаарсан. 3 метр өндөр таазтай,  бүх тоноглолуудыг нь Солонгос Улсаас оруулж ирж байсан юм. 

Тэр үед ипотекийн 8 хувийн зээл зогсоод иргэд орон сууц худалдан авах нь эрс багассан. Энэ зээл эргээд олгогдох хүртэл байр борлуулагдахгүй хүндхэн байдалд орж байлаа. Тэгэхээр ипотекийн зээл барилгын салбарт маш чухал нөлөөтэй юм. Сая ковидын үеэр эргэн төлөлт царцааснаас ипотекийн зээлийн олголт зогсонги байдалд ороод байна. Энэ нь эргээд барилгын салбартаа хүчтэй нөлөө үзүүлж байгаа учраас үүнийг богино хугацаанд хэвийн олгож эхлэх нь зөв болов уу. 

Таны ханандаа өлгөсөн зургуудыг хараад бартаат замын мотоцикл унадаг юм болов уу гэж бодлоо? 

Би аялах дуртай. Тэр дундаа уул хадаар явах их сайхан байдаг. Тиймээс сүүлд бартаат замын мотоцикл унадаг болсон. Клубын гишүүдтэйгээ хамт агаар салхинд гарч, сонирхолтой цагийг өнгөрөөх нь надад эрч хүч өгдөг. 

Миний хувьд 1990  оноос хойш машин тээвэр, худалдаа бизнес гээд ганцаараа олон жил гадны улс орнуудаар явсан. Гэхдээ энэ бүх ачааг хамт үүрэлцэж, хамт бүтээлцэж, найдвартай ар талыг минь дааж үлддэг байсан эхнэртэйгээ аялж байгаагүй юм билээ. Тиймээс залуудаа биелүүлж чадаагүй хүслээ энэ жил гүйцэлдүүлж,  хамтдаа европын орныг тойрон аялсан. 15 мянга гаруй км газрыг машинаар туулсан. Ирэх оны 4 сард дахин тойрон аялал хийх төлөвлөгөөтэй байгаа. Энэ удаад Монголоос машинаа унаад, аялалын чиргүүлэндээ тухлаад явна даа /инээв/ Би хоёр охинтой. Хоёулаа санхүүгийн мэргэжилтэй учраас компанийн салбаруудыг нэг нэгээр нь хариуцаад ажиллаад явдаг. Тиймээс ардаа санаа зовох зүйлгүйгээр аялна даа. Аялахдаа бас барилгын салбарын хөгжил дэвшилтэй танилцаж, эх орондоо юу хийж бүтээж болохыг бодож явна. 

Мөн өнөөдрийн энэ амжилт ололтод бидэнтэй хамтран ажиллаж байсан бүх ажилтнуудын маань хүч хөдөлмөр ихээхэн шингэсэн. Тийм ч учраас нийгмийн хариуцлагын хүрээнд тэднийгээ урамшуулж, ажиллахыг зорьдог. Том компани шиг шууд бэлэн байр бэлэглэж чадахгүй ч урьдчилгааг нь шийдвэрлээд ипотекийн зээлд хамруулж байгаа. Бид хамтдаа нэг зүгт харж ажиллабал дараагийн шатандаа гарч чадна шүү дээ. 

Бидний урилгыг хүлээн авч, ярилцсанд маш их баярлалаа. Таны хүч хөдөлмөрөөр Монголын барилгын материалын үйлдвэр нэгээр нэмэгдэж, хүчин чадлаа нэмэгдүүлнэ гэдэг итгэлтэй байна. 

Баярлалаа, Барилгын салбарынхан болон Барилга МН - ийн хамт олондоо 2024 ондоо амжилт бүтээлээр дүүрэн байхыг хүсэн ерөөе! Удахгүй BARILGA EXPO 2024 олон улсын үзэсгэлэн яармаг дээр уулзана гэж бодож байна.