Сүүлийн үед барилгын салбарт ажиллагсад эрүүл мэнд, амь насаараа хохирох явдал ихэссэн. Энэ тухай мэргэжлийн хүмүүс судалгаа гаргасан байдаг.“Монголчууд ажилд муу, залхуу хойрго, архи уудаг” гэх нэр хочийг барилгачдад хавтгайруулан зүүсэн нь барилгын төрөл мэргэжлийнхэнд чөдөр тушаа болоод зогсохгүй наанадаж эх орны хөгжил цэцэглэлт, бүтээн байгуулалт, нөгөөтэйгүүр тэдний амь насанд ч заналхийлдэг байна.

 Заналхийлдэг гэхийн учир нь барилгачдад хөдөлмөр хамгааллын аюулгүй ажиллагааны дүрмийг мөрдүүлдэггүй тул тэд өдөрт хэдэн арваараа хохирсоор байгаа юм.

Эх орондоо ажил олдохгүй болохоор сүйхээ, тэнхээтэй нэг нь гадаадад гарч ажиллан амьдрал ахуйгаа залгуулдаг. Харин бэл бэнчин, танил тал ядмаг хэсэг нь барилгын салбарт хөлс хүчээ шавхан зүтгэж байгаа. Гэхдээ тэдний амь нас өдөр бүр хутганы ирэн дээр байдаг. Уншигч та “Арай дэгсдүүлж байна” гэх вий. Гэтэл амьдрал дээр ийм л байна. Энд нэгэн жишээг дурдъя.

М.Ганцэцэг гэх эмэгтэйн хүү Б.Бямбажав нь “Арц суварга” ХХК-д ажиллаж байгаад 2010 оны наймдугаар сарын 21-ний өдөр нас баржээ. Тэрээр СБД-ийн нутаг дэвсгэр, Худалдаа үйлдвэрлэлийн дээд сургуулийн хажууд орших “Сод хийморь” дээд сургуулийн барилгын ажлыг гүйцэтгэж байхдаа бүр тодруулвал, зориулалтын бус подъёмон дээрээс унаж нас барсан байдаг.

Гэтэл тухайн компани оршуулгын зардалд хоёр сая, дараа нь найман сая төгрөгийг өгөөд хохирогч М.Ганцэцэгээс салахын түүс болжээ. Дөнгөж 20 нас шүргэсэн хүүгээсээ хагацсан эх хаана, хэнд хандахаа мэдэхгүй мунгинаж байхад тус компанийн инженер Ш.Энхжин 60 шүргэх шахсан настай ээжийгээ дагуулж ирчихээд “Гомдолгүй гээд хэлээд өгөөч” гэж гуйсан төдийгүй хүүг нь дур мэдэн подъёмон дээр гарсан гэх зэргээр буруутгасан аж. Үрээ өмнөө оруулсан эхийн зовлонгоор тохуурхах  мэт аягласанд нь голдоо ортол гомдсон эх СБД-ийн шүүхэд ханджээ. Харин анхан шатны шүүхээс ажлын хариуцлага алдаж хүүгийн нь амь насыг хохироосон инженер Ш.Энхжинд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгожээ.

Үүгээр ч зогсохгүй тэдний нэхэмжилсэн 48 сая төгрөгийг олгох үндэслэлгүй гэж үзсэн байна. Дараагийн шатны шүүх ч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг “зөв” гэж үзжээ.
Гэтэл Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97.1.2-т үйлдвэрлэлийн осол, хурц хордлого, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний улмаас нас барсан ажилтны ар гэрт 36, түүнээс дээш сарын цалинтай тэнцэх нөхөн төлбөрийг нэг ба түүнээс дээш удаа олгоно” гэж заасан байдаг аж.

Мөн мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлтээр “Арц суварга” компани нь хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн тодорхой заалтуудыг зөрчсөн төдийгүй ашиглаж байсан подьёмоо мэргэжлийн хяналтын байгууллагаар хянуулж баталгаажуулаагүй, зөвшөөрөл, гэрчилгээ аваагүй, ашиглалтын паспорт хөтлөөгүй байжээ.

Ийм зөрчлүүд илэрсээр атал хохирогчоор илт тохуурхсан мэт шат шатны шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийг үндэслэлгүй гэж үзэх нь мөнгөтэй хүмүүсийн талд үйлчилж хуулийг гууль болгож буйн нэг жишээ гэж үзэхэд хүргэж байна.
“Арц суварга” компанийн удирдлагуудад хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны дүрмийг зөрчөөгүй, зориулалтын техник хэрэгслээр ажилласан бол подъёмны тросс тасрахгүй, хүү өнөөдөр амьд байх байсан гэж бодогдохгүй байна гэж үү.

С.Туул

"Нийгмийн толь"