Цэцгийн мандал нь төрөл бүрийн цэцгийг нэг дор тодорхой талбайд, тодорхой хүрээ үүсгэн тариалсныг хэлнэ. Орчин үед иргэд хашаандаа тав тухтай, цэвэрхэн амьдрах болсон бөгөөд түүний нэг жишээ нь хашаандаа цэцгийн мандал байгуулж түүндээ төрөл бүрийн үзэсгэлэнтэй цэцэгс тарих юм. Цэцгийн мандлыг хашааны хаалганы  хоёр талд, байшингийн үүдний хоёр талд эсвэл ил, сул талбайн голд, сүүдрэвч, амралтын бүсний дэргэд гэх мэтээр аль болох ил тод газар байгуулбал тохиромжтой. 

Хэрэглэгдэх зүйлс:

●     Дугуй хөрөө

●     Өрөмдөгч машин

●     Нунтаглах машин

●     Шураг

●     Бетон

●     Банз

●     Модны цавуу

●     Бийр

●     Зүлгүүр

●     Ус зайлуулах тугалган цаас

●     Цэцгийн хөрс

Эхний ээлжид аль хэсгийн талбайд цэцгийн мандал байгуулахаа тогтооно.  Хөгц үүсэхээс сэргийлэхийн тулд өрлөгийг явцад чийгээс хамгаалах хамгийн тохиромжтой шийдэл нь ус зайлуулах тугалган цаас юм. Энэхүү цаас нь зузаан бөгөөд усжилтаас илүү сайн сэргийлдэг бүтэцтэй. Дараа нь цэцгийн мандал байгуулах ерөнхий зургаа гаргана.  Зургийн дагуу цэцгийн мандал нь ойр орчмын бусад объектуудтай зэрэгцэн хэрхэн харагдахыг мөн төсөөлөн бодоорой. Цэцгийн мандал нь орчныхоо гадаргуугаас багаар бодоход 10-15 см өндөр ургадаг цэцгүүдээс бүрдэх ёстой ба ингэснээр ялгарч харагддаг. 

Мандал ургуулах цэцгээ сонгохдоо цэцэглэх хугацааг нь заавал бодолцох хэрэгтэй. Учир нь нэгэн зэрэг цэцэглээд нэг зэрэг хагдарчихвал цэцгийн мандалд хэдэн ногоон навч л үлдэнэ гэсэн үг. Тийм учраас цэцэг хагдрах хугацааг мэдэж, тариалж буй цэцгүүд нь өөр өөр хугацаанд хагдрахаар тооцон байгуулах нь зүйтэй. 

Цэцгийн мандлын урд 2 талд дугуйрсан хүрээг байгуулна. Хүрээ хийх суурь бетон нь 15 см өргөн, 15 см гүнтэй байна. Үүнийг 48 цаг хатаана. Суурь бетон хагарахаас сэргийлж бага багаар ус цацаж хатаана. 

Бетон хатаж дууссаны дараа тоосгоо өрнө. Шавар зуурч цаг алдалгүй тоосгоны цавууг ашиглах нь цэвэрхэн хурдан байх болно. Зурган дээр харагдаж байгаачлан 2 давхар дугуйруулсан буюу нэг нь гадна, нөгөө нь дотор байрласан байдлаар тоосгоо өрнө. Дан хүрээ байсан ч болох тул та өөрийн хүссэнээр байгуулаарай. 

Дээд хэсэгт доод хэсэгт гэсэн 2 хэсгээс цэцгийн мандал бүрдэх бөгөөд доод цэцгийн мандлын нүүр хэсгийг тоосгон хүрээнээс ялгаруулан харагдуулахын тулд банзаар хүрээлнэ.  

Зурган дээрээс та доод цэцгийн мандлын нүүр болох банзыг хоёр талдаа дугуйрсан тоосготой хэрхэн хооронд нь холбосныг хараарай. 

Ховилтой модон банзнуудын ирмэгүүдийг тулган хооронд нь наана. Дээд цэцгийн мандалд мөн адил банз модоор бэхэлгээ хүрээ хийн, хавтанг зүлгүүрээр зүлгэж, будгаар будна. Дээд цэцгийн мандлын доод хэсгээр жижиг нүх гаргаж доод талын мандал руу ус нэвтрэх нөхцөлийг бүрдүүлнэ. Цэцгийн мандлыг бүхэлд нь ус зайлуулах тугалган цаасаар бүрнэ. 

Өөрийн сонирхолд нийцүүлэн байгальд ээлтэй дурын өнгөөр цэцгийн мандлын тоосго, модыг будаарай. Будаж эхлэхээс өмнө  ойролцоох ургамалд хор хөнөөл учруулахаас сэргийлж брезент ашиглаарай. 

-Бэлэн болсон цэцгийн мандалдаа цэцэг тарьж ургуулах.

Эхлээд хөрсөө бэлтгэхдээ ялзарсан бууц, хар шороо, элсийг сайтар нунтаглан хольсноор таны цэцгээ ургуулах хөрс бэлэн болно. 1 удаа ингэж боловсруулаад авчихсан хөрсийг дараа дараагийн жилд зөвхөн хөрсийг сэргээх, шороог суллах, бордох зэрэг ажил хийгдэнэ. Тарих цэцгийн үндэс 20-50 см гүн рүү түрж ургана гэж тооцон хөрсөө гүн хагалаарай. 

Хэдэн мянган төрлийн цэцэг, навч дотроос сонголт хийх тул цэцгээ сонгохдоо ном, сэтгүүл, интернэт, цэцгийн дэлгүүрүүдээс судлаарай. Ургамал бүрд өөрийн гэсэн тарьж ургуулах хугацаа байдаг тул аль улиралд хэрхэн, яаж үрслүүлэх талаар мэдээлэл авах хэрэгтэй шүү. 

Бэлтгэсэн: С. Оргилцэцэг