Барилгын салбарын мэдээлэл технологийн чиг хандлага нь ‘’Контех’’ буюу барилгын салбарын технологи болон технологийн загварчлалын дэвшилт, дрон хөгжүүлэлт зэрэг олон хөгжүүлэлтээс эхлээд нэгэн шинэ хэлбэр лүү шилжин орж байна. Барилгын салбарын дижитал өөрчлөлтийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд гол оролцогч талууд хамтран зөв шийдлийг олох шаардлагатай болоод байна.

 2023 оны барилгын салбар дахь дижитал өөрчлөлтийн 10 чиг хандлага

1. ‘’Контех’’ буюу барилгын салбарын технологи

2022 онд ‘’Контех’’ буюу барилгын салбарын технологи нь түлхүү давамгайлсан бөгөөд цаашид ч зах зээлд эрэлттэй хэвээр байх  магадлал өндөр байна. JLL-ийн 2020 онд гаргасан ‘’Барилгын технологийн чиг хандлага’’ тайланд дурдсанаар ‘’Контех’’ технологи нь барилгын салбарт нэг жилийн дотор хурдацтай нэвтрэн орсон хэмээн тэмдэглэжээ. Үүнийг мэргэжилтнүүд “энгийн үед шаардагдах гурван жилийн хугацааг ‘’СOVID-19’’ цар тахал илүү товчилж өгсөн” хэмээн үзжээ. ‘’СOVID-19’’ цар тахал нь барилга бүтээгчдэд ‘’Контех’’ технологийг нэвтрүүлэхэд нь тусалсан бөгөөд үүний ачаар тэдэнд олон давуу талуудыг бий болсон байна. 

‘’СOVID-19’’ цар тахлын дараах үеэс ажиллах хүчний хомсдол, цалин хөлсний нэмэгдэл зэргээс үүдэн барилгын салбарын технологийн хэрэгслүүд нь тэдэнд цаг хугацааг товчлох, илүү үр ашигтайгаар ажиллах боломжийг олгож байгаагаас гадна барилгын салбарын технологийн хэрэгслүүдэд хөрөнгө оруулах хандлага цаашид ч ихээр нэмэгдэнэ хэмээн JLL-ийн барилгын судалгааны ахлах шинжээч Henry D’Esposito үзжээ. 

2. Аюулгүй байдлыг хангах технологи 

Барилгын салбарт аюулгүй байдлыг урьдчилан таниулах, анхааруулга өгөх, эрсдэлийг бууруулах олон технологиуд нэвтрэн бий болсоор байна. Сүүлийн үеийн технологиуд улам бүр аюулгүй байдлыг хангахад чиглэгдсэн. Тухайлбал, WIFI төхөөрөмжтэй холбогддог ажлын гутал нь  тухайн хүнийг унахаас сэргийлэн анхааруулах дохио өгдөг ба тоосго өрөх зориулалттай роботууд ч мөн бий болсон. 

Хиймэл оюун ухаан асар их үүрэг гүйцэтгэдэг бөгөөд роботууд ч хүмүүсийн хийдэг үйлдлүүдийг гүйцэтгэх боломжтой болж хүмүүсийн шийдвэр гаргах чадамжуудыг улам нэмэгдүүлж байна. Мөн ямарваа нэгэн барилгын талбайн дуу чимээ, дулаан, салхи зэрэг хүрээлэн буй орчны аюулыг таних, ажилчдад урьдчилан анхааруулах байгаль орчны мэдрэгч зэргийг ашиглах боломжтой болжээ. 

3. Модульчлагдсан барилга байгууламж ба технологи

Олон жилийн турш модульчлагдсан болон угсармал барилгын технологи нь байсаар ирсэн ба 2022 онд олон бүтээн байгуулагчид, хөрөнгө оруулагч, үйлдвэрлэгчидийн дунд эрэлт хэрэгцээ нь илүү нэмэгдсэн. Мэргэжлийн ажиллах хүчний хомсдол, зардал хэмнэх, техник технологи нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор 2025 он гэхэд модульчлагдсан барилга зах зээлд 110 тэрбум ам.долларт хүрэх төлөвтэй байна. 

Модульчлагдсан барилга нь уламжлалт барилгын арга барилгыг шинэ алхамд шилжүүлэх боломжуудыг олгож байгаа бөгөөд үйлдвэрлэлийн хэв маяг руу түлхүү чиглүүлж байна. Дижитал хувиргалт ба дижитал хэрэгслийн дэвшил нь модульчлагдсан барилгын хурдасгуур байж магадгүй юм. 

4. CAD болон BIM технологи 

BIM буюу барилгын мэдээлэл солилцох загварчлал нь барилгын салбарын бүхий л архитекторууд, инженерүүд, гүйцэтгэгчид зэрэг хамтран ажиллагч нар нэгдэн нэг дор барилгын зураг төсөл, бүтээн байгуулалт, ашиглалтын тал дээр хамтран ажиллах боломжийг олгож байгаа ухаалаг программ хангамж юм. Энэ нь тэдний бүтээмжийг нэмэгдүүлэхээс гадна цаг хугацаа болон асар их зардлыг хэмнэдэг. 

Тиймээс BIM нь яах аргагүй барилгын салбарын мэргэжилтнүүдийг ашигладаг хамгийн сүүлийн үеийн шилдэг технологуудын нэг юм. Харин CAD (компьютерийн тусламжтайгаар дизайн бүтээх)- ийн тусламжтайгаар барилгын загварын бүтэц зохион байгуултыг нэг бүрчлэн гаргах боломжтой. CAD нь мөн сүүлийн үед тренд болсон хэвээр байна.

5. Нарийн төлөвлөгдсөн арга хэрэгсэл

Сүүлийн жилүүдэд барилгын мэргэжилтнүүдийн дунд энэхүү арга хэрэгсэл нь ихээхэн байр суурийг эзэлж байна. Барилгын салбарын бүхий л мэргэжилтнүүд нэгдсэн зохион байгуулалтад орж барилгын зураг төслөөс эхлээд цаашид гаргах хог хаягдлыг бууруулах зэрэг барилга баригдах бүхий л үе шатуудыг нарийн тооцоолон гаргах нь найдвартай байдал болон урьдчилан таамаглах боломжийг тэдэнд олгодог аж. Энэ нь эргээд хэрэглэгчдэд хүрэх үнэ цэнийг улам илүү нэмэгдүүлдэг байна.  

6. Барилгын робот болон дронууд 

Барилгын салбарт хүмүүсийн хийдэг үйлдлүүдийг роботуудын тусламжтайгаар илүү хөнгөвчилж, цаашид роботууд хүний гүйцэтгэдэг ажил үүргийг орлоно гэсэн айдсыг үл харгалзан барилгын салбарын удирдлагууд ажиллах хүчнийхээ хомсдолыг бууруулж, ажлын байран дахь эрсдлийг бууруулан роботуудыг ашиглаж байна. Өнгөрсөн 2022 онд барилгын төслүүдийг хангах зориулалттай бүтээгдсэн дронуудын эрэлт хэрэгцээ нэмэгдэж хүний оролцоотой хийх үйлдлүүдийг шийдэж хөдөлмөрийн үйл явцад шинэчлэлтийг авчирлаа. 

7. Хүний нөөцийн технологи

Барилгын компаниудын хүний нөөцийн мэргэжилтнүүдийн ажлын байрыг хэвээр хадгалах, мэргэшсэн чадвартай ажилчдыг эрэлхийлж байна. Sage AGC-ийн тайланд барилгын компаниудын 54 хувьд нь ажлын байран дээр мэргэшсэн ажилчдыг олоход хүндрэл бэрхшээлтэй байдаг гэжээ. 

Гэрэлт цамхаг төвийн судалгаа, зөвлөгөө хариуцсан мэргэжилтэн Бен Юбанкс хэлэхдээ “Барилгын фермүүд энэхүү асуудлаа шийдэхийн тулд  хүний нөөцийг оруулах боломжтой  шинэлэг техник технологуудыг хайж байна” гэв.

8. Ажлын талбайд ашиглагдах гар утасны программууд

Гар утасны аппликейшны тусламжтайгаар ажилчдын цагийн бүртгэл, гүйцэтгэл, хариуцлага тооцох, утасны камераар хэмжилт хийх зэрэг олон үйлдлүүдийг шуурхай гүйцэтгэх боломжтой. Учир нь ‘‘СOVID-19’’ цар тахлын үед алсын уулзалт хийх зэргээр гар утасны зарим нэг аппликейшны хэрэгцээ улам нэмэгдсэн. AECOM зэрэг компаниуд олон нийтийн төслүүдэд зориулсан виртуал уулзалтуудыг бий болгох технологийг хөгжүүлсэн бөгөөд AirMeasure, Infotycoon зэрэг бусад программууд одоо ч алдартай хэвээр байна.

9. Барилгын менежментийн программ хангамж 

Барилгын менежментийн программ хангамж нь өрсөлдөх чадварыг улам нэмэгдүүлэх, бизнесийн үр ашигтай байдал болон үнэ цэнийг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой. Барилгын менежментийн тэргүүлэгч программ хангамж нь өгөгдөл эмхэтгэх, гар утсаар хоорондоо файл хуваалцах, төсөв зохиох, баримт бичиг хадгалах, цалин хөлс, хүний нөөцийн болон бараа материалын хяналт зэрэг бүх талын хэрэгцээг хамардаг. 

10.  Ухаалаг хотууд 

Дэлхийн хамгийн том технологийн компаниуд ухаалаг, тогтвортой хотуудад их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж байна. Олон улсын ухаалаг хотуудын өсөлт 2025 он гэхэд 20.5%-иар өсч, 2.5 их наяд ам.долларт хүрнэ. Дэлхийн ухаалаг хотуудын томоохон төслүүдийг дараах хотууд эзэлж байна. Үүнд Арабын Нэгдсэн Эмират улсын Масдар сити, Өмнөд Солонгосын Сонгдо олон улсын бизнесийн дүүрэг, Нью-Йорк хотын Хадсон Ярдс, Энэтхэгийн Дели-Мумбай аж үйлдвэрийн коридор зэрэг орнуудын хотууд багтаж байна.  

Бэлтгэсэн: Э. УНДРАХ