NAP GROUP архитектор Б. Аззаяа

Zaha Hadid Architects Саудын Арабын Хаан Абдуллагийн нэрэмжит метроны буудлын зураг төслийг гүйцэтгэсэн. Эр-Риядын хөгжлийн газар хурдацтай өргөжиж буй таван сая гаруй хүн амдаа үйлчлэхийн тулд Саудын Арабын нийслэл Рияд хотод Хаан Абдуллагийн санхүүгийн дүүрэг (KAFD) шинэ метроны буудлыг барих ажлыг Заха Хадидын архитекторуудад даалгажээ. Барилгын ажлыг 2014 онд эхлүүлсэн бөгөөд 2023 онд нээлтээ хийх аж. 

Нийтийн дөрвөн давхраас дээш зургаан тавцан, хоёр түвшний газар доорх машины зогсоол бүхий KAFD метроны буудлыг санхүүгийн дүүргийн хот суурин газрын хүрээнд нэгтгэж, олон талт тээврийн төвийн функциональ шаардлага, дүүргийн ирээдүйн алсын харааг тодорхойлсон. Төсөл нь энгийн хэлбэрээс илүү параметрик хэв маяг сонгосон нь угтаа энэ төлөвлөлт олон нийтийн орон зайд яаж нөлөөлөх талаар онцлон төлөвлөсөн байна. 

20,434 метр.кв талбай бүхий Хаан Абдуллагийн Санхүүгийн дүүргийн метроны буудлыг зам, тэнгэрийн гүүр, метроны шугамын дунд байрлуулах бөгөөд эдгээрийг барилгын доторх явган хүний замыг тодорхой зааж, дотоод эргэлтийг оновчтой болгож, түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд судалгаа төлөвлөлт хийж, олон талт бүтэцтэй болгосон. Барилгын гадна талын динамик хөдөлгөөн нь дотоод орон зайтай нарийн уялдаатай.

Фасадын загвар нь нарны эрчим хүчийг бууруулж, хэв маяг нь орчин үеийн архитектурын хэв маягийг тодорхойлдог. Байгалийн цогц тогтцыг үүсгэдэг элсэн манхан дахь цөлийн салхинаас үүссэн хэв маягтай төстэй юм.

Хаан Абдулла Эр-Риядын шинэ метроны барилгыг дөрвөн жилийн дотор барьж дуусгахыг даалгажээ. Эр-Риядын амбан захирагч хунтайж Халед бин Бандер хэлэхдээ, төсөл төлөвлөгөөний дагуу урагшилж байгаа бөгөөд Эр-Рияд хотын хөгжлийн газар хотын нийтийн тээврийн гол тулгуур болох зургаан метроны шугамыг багтаасан хотын нийтийн тээврийн төлөвлөгөөний дэлгэрэнгүй мэдээллийг нийтэлсэн байна.

Zaha Hadid Architects /ZHA/-ийн Хаан Абдуллагийн Санхүүгийн дүүргийн метроны буудал нь 1-р шугам, түүнчлэн 4-р шугамын төгсгөл (нисэх онгоцны буудал руу зорчигчид) болон Рияд хотын шинэ метроны 6-р шугамын гол уулзвар болж үйлчилнэ. Орон нутгийн монорэйлд мөн буудлаас тэнгэрийн гүүрээр нэвтрэх боломжтой.

Шинэ төлөвлөлтөд BIM стандарт, параметрийн өгөгдлийг хэрхэн бодитоор хэрэгжүүлж, барилгын ажлын явцад инженерчлэлийн шинэ загварын хийж болохыг харуулж буйгаараа онцлог юм. Ирэх жил буюу 2023 онд ашиглалтад орох ZHA-ийн шинэ метроны буудал нь урьд өмнө танилцуулагдаж байсан төсөөллийн зураг бодит ертөнц дээр сүндэрлэн босно.

Метроны буудал нь 176 км урт 6 гол шугам, хотын шинэ хурдны автобусны сүлжээнд холбогдох 85 шинэ буудал бүхий нийтийн тээврийн шинэ системийг бий болгоно. Тус 85 өртөөнд 954 цахилгаан шат, 600 гаруй цахилгаан шат, агааржуулагч, гал унтраах системийг суурилуулагдахаар төлөвлөжээ. 

Станцын гол элемент нь түүний гурван хэмжээст сүлжмэл ган араг яс нь эсрэг талын синусын долгионы дарааллаар тодорхойлогддог (станцын өдөр тутмын хөдөлгөөний урсгалын давталт ба давтамжийн өөрчлөлтөөс үүсдэг) нь барилгын эргэлтийн нурууны үүрэг гүйцэтгэдэг.

Гаднах ган араг яс нь 4,237 тонн жинтэй бөгөөд дотоод ган бүтэц нь 2,785 тонн жинтэй байна. Интерьер дэх “холболт”-ыг нэн тэргүүнд тавьж, сайт дээрх бүх урьдчилан тооцоолсон төмөр зам, автомашин, явган хүний хөдөлгөөнийг зураглаж, дотоод эргэлтийг оновчтой болгож, түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд бүтэц зохион байгуулалтыг хийжээ. Уг хийц нь станцын дээгүүр бие даасан, зөвхөн газрын түвшинд суурьтай шүргэлцдэг нь инженерчлэлийн онцгой, гайхалтай амжилт юм.

Эдгээр синус долгионууд нь станцын дугтуйнд хүрч, түүний дотоод зохион байгуулалттай хатуу холбоотой бөгөөд архитектурын үзэл баримтлалыг гадна тал руу хөрвүүлдэг.

Метроны буудлын нүүрэн тал нь нарны эрчим хүчийг бууруулдаг тусгай хээтэй байдаг бол геометрийн цооролт нь станцыг соёлын орчинд нь харуулдаг. “Ерөнхий бүтэц нь олон давтамж, давталт нь байгалийн нарийн төвөгтэй тогтоц үүсгэдэг элсэн манхан дахь цөлийн салхинаас үүссэн хэв маягтай төстэй” гэж ZHA төслийн тайлбартаа дурджээ.

KAFD метроны буудал нь орон зайн чанар, дизайны хүсэл тэмүүлэлгүйгээр техникийн сорилтуудыг хялбарчлахын тулд давталт, тэгш хэм, масштабаар маш их хамааралтай элементүүдээс бүрддэг.

Zaha Hadid Architects-ийн BIM ба ажлын урсгалын дарга Харри Иббс өмнө нь Дэлхийн Архитектурын Нийгэмлэгт тусгай ярилцлага өгөхдөө ZHA BIM загварчлалыг дизайны үйл явцын нэг хэсэг болгон хэрхэн ашигладаг талаар тайлбарласан.

BBS “Архитектур, инженерчлэл, барилга (AEC) салбарыг бүрэн дижиталжуулаагүй байгаа бөгөөд сансар огторгуйн үйлдвэр, боловсруулах үйлдвэр, бүтээгдэхүүн, өргөн хэрэглээний барааны үйлдвэрүүдээс маш хол хоцорч байна” гэж онцлон тэмдэглэв.

Төслийн эхний гүйцэтгэлийн хугацааны таван жил, дараагийн арван жилд Саудын Арабд 15,000 гаруй ажлын байр бий болгоно гэж тооцоолж байсан ба төслийн явцад энэ үзүүлэлтээ амархан давсан байна.