Дуу чимээний хамгаалалт нь хүнийг барилгын гаднах болон доторхи дуу чимээнээс хамгаалах үүрэгтэй. Дуу чимээг тусгаарлах буюу шингээх замаар хамгаалдаг. Хана, хучилт, хаалга, цонх гэх мэт хийцийн дууны энерги нэвтрэлтийг эсэргүүцэх эсэргүүцлийг дуу тусгаарлалт гэж ойлгоно.

Дууны тархалт нь агаараар дамжих, биетээр тархах гэсэн төрөл байдаг. Агаараар дамжих дуу тусгаарлалтыг тогтоохдоо зөвшөөрөгдөх дуу тусгаарлах хэмжээ R'_w-г хэрэглэдэг. 

R'_w- г децибал (db) гэсэн нэгжээр илэрхийлдэг.  Энэ хэмжигдэхүүнийг норм стандартад заасан байдаг. Мөн хөлийн чимээний тусгаарлалт гэсэн ойлголт байдаг. Энэ нь агаараар дамжих дуу чимээтэй адил хамааралтай ба акустик хийх маягаар тусгаарладаг, норм стандартад заадаг. 

Ханын дуу чимээний хамгаалалт хийхдээ нэг өрөөнөөс нөгөө өрөө рүү дамжихийг зогсоохын тулд ханыг голдуу 2 үетэйгээр хийдэг. Хана нь сайн битүүмжлэлтэй байх ёстой. Жишээ нь: тоосгон хамар хана гэхэд шавардлагатай, гипсэн хана гэхэд 2 давхар дундаа хөндий үетэй, өнгөлгөө хийгдсэн гэх мэт. 

Зураг 1. Ханын дуу чимээ тусгаарлалт

Хучилтын дуу чимээний хамгаалалтад агаараар дамжих, хөлийн чимээний, биетээр дамжих дуу чимээний хамгаалалтуудыг ойлгодог байна. Хучилтын хийцийн 1 м²-д ноогдох жин хөнгөн байх тусмаа дуу чимээний тусгаарлалт муу байдаг байна.

EN-д хучилтын 1 м² талбайд тооцогдох жинг 400кг/м²-аас багагүй байх ёстой гэжээ. Хэрвээ үүнээс бага жинтэй бол хучилтыг хоёр үетэйгээр хийдэг байна. 

Зураг 2. Агаараар дамжих дуу чимээ тусгаарлах доод хучилт (тааз)

Зураг 3. Хөвөгч эстрих (өөрөө тэгширдэг)   шалны хийц, бүтээц

Цул бетонон хучилт хөлийн чимээ тусгаарлалт хангалтгүй байдаг тул түүний дээр хөвөгч (өөрөө тэгширдэг) шалны үеийг 30-45 мм зузаанаар цутгадаг.   Материалын орц нь цемент, гипс, магни, асфальт гэх мэт материалыг дуу дулаан тусгаарлах чадвар бүхий өөрөө тэгширдэг материалтай хольж хийдэг.
 

Зураг 4. Хуурай хийцтэй шал

Халаалтын болон усны урсгалын дуу чимээ гарах, машины хөдөлгүүр түүнтэй төстэй тоног төхөөрөмжүүдийн дуу чимээ, чичиргээ нь хана ба шалаар дамжих тийм хэсгүүдэд биетээр үүсгэгдэн дамжих дуу чимээний тусгаарлалт хийдэг. 

Биетээр үүсгэгдэх дуу чимээг тусгаарлахын тулд машин техникийг хатуу резин, ган пүрш зэрэг хэлбэлзэлд орох тусгаарлагч суурин дээр суурилуулах ба шугам хоолойг тусгаарлаж барилгын хийц бүтээцээс салгадаг. 

Зураг 5. Биетээр үүсгэгдэн дамжих дуу чимээний тусгаарлалт

Дуу чимээ шингээх хамгаалалт янз бүр бий. Суурь машин, хөрөө гэх мэт ажиллах өрөөний хана таазыг дуу чимээ шингээх хавтангаар өнгөлнө. 

Зураг 6. Дуу чимээ шингээх хамгаалалт

Мөн сонсогдох байдал нь сайн байх ёстой кино концертийн танхим, хурлын зааланд дуу шингээх арга хэмжээг авдаг. Дуу шингээгч материалыг сийрэг дуу шингээгч, резонанстай дуу шингээгч гэж ангилдаг. 

Сийрэг дуу шингээгч нь эрдэс болон модон хялгасан хавтан, төрөл бүрийн хөөсөнцөр материал зэрэг барзгар, сүвэрхэг гадаргуутай хөнгөн материал байдаг. Иймэрхүү материалыг хана ба таазанд шууд бэхлэдэг. Ийм материал нь өндөр дуу авиаг шингээдэг. 

Резонанстай дуу шингээгч материалд нимгэн фанер, эслэг болон зоргодосон хавтан гипсэн хавтан гэх мэт битүү гадаргуутай материал ордог ба хана таазанд зай гарган бэхэлдэг. Ийм материал голдуу нам дуу авиаг шингээдэг.

Дунд зэргийн дуу авиа шингээгч нь сийрэг болон резонанстай дуу авиаг хосолсон дуу шингээгч юм. Энэ нь нүхтэй нимгэн төмөр, гипс хавтан, гипсэн биет, фанер байдаг. 

Зураг 6. Дуу авиа шингээх хийцүүд

Эх сурвалж: Барилгын үйлдвэрлэлийн ерөнхий мэдэгдэхүүн" номноос