Энэ удаагийн “Монгол уран бүтээлч” буландаа компанийнхаа үйл ажиллагаанд BIM - ыг 100% нэвтрүүлэн ажиллаж байгаа MGL E&C зураг төслийн компанийн ерөнхий захирал Б.Билгүүнийг урилаа. Тэрээр БНСУ Кимчоны их сургуулийг төгссөн бөгөөд 2012 онд компаниа байгуулан, өдгөө 50 орчим ажилтантай болсон байна. 5 жилийн турш BIM-д суралцан нэвтрүүлж, одоогоор Монголын хэд хэдэн томоохон төслүүд дээр ажиллаж байгаа юм. 

Тэрээр 150 орчим зураг төсөлд оролцсон бөгөөд 15 гаруй хувь нь биежсэн байна.  Тухайлбал, Таван богд ХХК-ийн TOYOTA үзэсгэлэн засвар үйлчилгээний барилга, Германы BMW үзэсгэлэн засвар үйлчилгээний барилга, Таван богд ХХК-ийн Lexus лоунж үйлчилгээний төв , Тэрэлж Премиум ресорт, Таван богд Проперти ХХК-ийн Гэрлүг виста концепц, MCS Проперти холдинг ХХК-ийн STELLA VISTA концепц, КАИДУ Молл Cinema Next гэх мэт дурдаж болох юм. Сүүлийн үед өндөр барилгын төслүүд дээр түлхүү ажиллаж байна. 

Өөрийн бүтээлийн санаагаа хэрхэн гаргадаг вэ? 

Миний хувьд алхам тутамдаа санаануудаа тэмдэглэж явдаг. Надад сэтгэгдэл төрүүлсэн амьдрал дээрхи жижиг детал бүрийг тэмдэглэж авахыг зорьдог. Үүнийгээ чиглэл чиглэлээр нь төрөлжүүлээд өөртөө хадгалж, тухайн төрлийн төсөл орж ирэхэд өмнө бэлдсэн судалгаагаа хөгжүүлэн захиалагчдаа санал болгодог.

Алдартай архитекторуудын бүтээл бодит хөрсөн дээр буухдаа анхны гайхалтай санаагаа тодорхой хэмжээнд алдсан байдаг. Харин дэлхийн шилдэг их сургуулийн оюутнуудын дипломын ажил нь маш гайхалтай, гоё санаануудыг гаргасан байдаг учраас тэдний ажлыг үзэх нь харах өнцөгийг өөрчилж чөлөөтэй сэтгэхэд тусалдаг.

Мөн дэлхий дээр маш олон зураг төслийн компаниуд бий. Тэднээс томоохон хэмжээний гэхээсээ илүү жижиг компаниудын вэбсайтаар зочлох, олонд танигдаагүй архитекторуудын санаануудыг олж харах нь туршлага судалж өөртөө дүгнэлт хийх ажлаа илүү сайжруулж өсөж дэвжих сэдлийг төрүүлдэг.

Азийн архитектурын соёл нь Европоос ямар ялгаатай гэж боддог вэ? 

Орчин үеийн Азийн архитектурын онцлог өнгө төрх нь өндөр барилгууд болоод байна. Өндөр хөгжилтэй орнууд болох Сингапур, Япон, Солонгос зэрэг азийн орнуудад өвөрмөц шийдэл бүхий шилэн барилгууд сүндэрлэсээр байна. Манай Монгол улсад баригдсан ихэнх өндөр барилгуудын зураг төслийг азийн томоохон компаниуд хийж гүйцэтгэсэн байдаг. 

Харин европын барилгууд нь илүү технологи тал дээр өндөр хөгжсөн байдаг ба гадна харагдах байдлаасаа илүү эрчим хүчний хэмнэлттэй, байгаль орчинд ээлтэй, төслийн менежмент хэрэгжүүлэлтээрээ ялгардаг.  

Дэлхийн чиг хандлага нь тогтвортой хөгжил рүү чиглэж байгаа учраас цаашид европын барилгын технологи, архитектурын шийдлийг нэвтрүүлж, байгаль орчинд ээлтэй байдал руу хандахыг хичээж байна. 

BIM нэвтрүүлсэн туршлагаасаа хуваалцвал? Ямар бэрхшээлүүд үүсэж байсан бэ? 

2012 онд BIM технологи нь ирээдүйд заалшгүй сурах шаардлага гэдгийг ойлгосон . Тиймээс 2012-2017 он хүртэл BIM- ыг сурах тал дээр онцгой анхаарч ажилласан бөгөөд 2017 оноос 100% компанийнхаа  үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлж эхэлсэн. 

Олон бэрхшээлүүд байсан. Бид уламжлалт Autocad программ дээр 10 төсөл хийж болох байсан ч BIM дээр 2 төсөл хэрэгжүүлсэн нь энэ програмыг ашиглаж сурах, нутагшуулах хугацаа байсан юм. Том төслүүд дээр ажиллах боломж байсан боловч жижиг төслүүд дээр BIM - ийг ашиглаж, илүү суралцахыг хичээсэн. Өөрөөр хэлбэл, өөрсдийгөө бүрэн бэлдэж, ирээдүйд томоохон төслүүд дээр ажиллахаар төлөвлөж байсан. Одоо бид туршлагын хувьд программийн мэдлэгийн хувьд мэргэшсэн бөгөөд томоохон төслүүд дээр BIM-ыг ашиглан ажиллаж байна. Энэ байдлаараа бусад зураг төслийн компаниудаас технологиор ялгарч байгаа гэж боддог. 

Төр засгаас барилгын салбарт BIM хэрэгжүүлнэ гэж олон жил ярьж байгаа ч одоо болтол учрыг нь олохгүй явж байгаад хувьдаа их гайхдаг. Уг нь маш олон хувийн хэвшлүүд нэвтрүүлээд амжилттай ажиллаж байхад тэднээсээ суралцаасай гэж боддог. 

BIM - ыг нэвтрүүлэхийг хүсэж байгаа компаниуд юунаас эхлэх ёстой вэ? 

Боловсон хүчин хамгийн чухал. Сурсан зүйлээ бусадтайгаа хуваалцаж, заах нь хамтдаа хөгжихийн эхлэл. Хэдэн төслөө BIM дээр хэрэгжүүлээд үзсэн байхад эргээд AUTOCAD- руу орохгүй. Тиймээс ганц нэгээрээ хэрэгжүүлэхээс илүү бусдадаа тэгш хүртээмжтэй зааж сургаж боловсон хүчнээ бэлдэх нь гол түлхүүр болов уу. 

Миний бодлоор Барилга, хот байгуулалтын яам, Барилгын хөгжлийн төв нь нэгдсэн платформ дээр BIM - ийн темплейд – үүдэд MNS стандартаа тусган нээлттэй гаргах хэрэгтэй гэж бодож байна. Нэгдсэн темплейд - үүдээ  улам сайжруулж, байнга шинэчилсэн хувилбарууд гаргахад үүний дараа компаниуд BIM - ыг ашиглахад маш хялбар болно. Жишээлбэл Эх загвар зургийн загвар темплейд нь BIM дээр бэлэн байдаг байсан бол дүүрэг хариуцсан архитектор, хэлтсийн дарга нарын албан тушаал, нэр дээр төөрөгдөхгүй шүүдээ. Одоогийн нөхцөл байдлыг харахад  компаниуд бие биенийхээ темплейд – үүдийг өөр хоорондоо зөвшөөрөлгүй дамжуулан ашиглаж байна. Тиймээс үүний зохицуулалтыг хийж нэгдсэн стандарттай болох шаардлагатай байгаа.

Ихэвчлэн зураг төслийн компаниуд BIM - ыг хэрэгжүүлж байгаа. Гэвч барилга угсралт бусад оролцогч талууд хэрэгжүүлэхгүй байвал ямар асуудал үүсэж байна вэ? 

Энэ өөрөө гол асуудал болж байгаа. Зураг төслийн компани  BIM  - ээр загвараа гаргасан ч, цаасан дээр хэвлээд ашиглавал бидний ингэж ажилласны үр дүн гарахгүй. Гүйцэтгэгч компаниуд өөрсдийн BIM - ийн хэрэглээгээ нэмэгдүүлэх нь эцсийн үр дүнг өөрчлөх болно. Манай хувьд гүйцэтгэгч компанийн барилгын инженерт BIM - ийг хэрхэн ашиглах, барилгын талбай дээр үр дүнтэй ашиглах тал дээр зааварчилгаа өгч байгаа.  Энэ нь нэг талаараа маш их ажиллагаатай бас их зардалтай учраас байнга ийм процессыг явуулах нь хүндрэлтэй байдаг. Гэхдээ сүүлийн үед томоохон компаниуд үүний ач холбогдлыг ойлгож, хамтран ажилладаг болж байгаад баяртай байгаа. 

BIM- ын хамгийн том давуу тал нь жишээлбэл нэг төсөл дээр 20 архитектор цаг тутамд цуг ажиллах боломжтой. Дэлхийн аль ч өнцгөөс хамтран ажилладаг. Архитектур, барилга бүтээц, инженерийн шугам сүлжээ, цахилгаан, холбоо дохиолол, автоматик бүгд нэг цэг дээр ажиллаж байдаг нь алдаа гарах магадлал бага байдаг. 

Шугам сүлжээний давхцал гарахгүй учраас инженерүүд заавал бие биендээ очиж уулзахгүйгээр хамтарч ажиллаж чадна. Өөрөөр хэлбэл бид бодит бүтээн байгуулалт хийхийнхээ өмнө дижитал констракшн хийж байна гэсэн үг. Өөрсдөө виртуал хэлбэрээр барилгынхаа дотор явж үзнэ гэдэг хамгийн том дэвшил юм. Мөн алдаа гарах магадлал багасаж байгаа нь барилгын өртөг буурч хямд үнээр хэрэглэгчдэд санал болгох боломж бий болно. 

Таны бүтээлүүдээс Cinema Next - ын барилгыг онцолж байгаа. Уг барилгын архитектур төлөвлөлтийн талаар товч дурьдвал? 

Уг төсөл нь 9 давхар үйлчилгээний зориулалттай, олон нийтийн барилга бөгөөд хотын зүүн бүсэд хийсэн томоохон бүтээн байгуулалт юм. Тухайн барилга нь 2021 онд ашиглалтад орж, тухайн жилийн шилдэг барилгаар шалгарч байсан. Ийм том хэмжээний үйлчилгээний барилгыг ашиг харж хийвэл хотын төвд барихыг илүүд үздэг. Харин хотын зүүн бүсэд энэ бүтээн байгуулалтын хэрэгцээ нь байсан бөгөөд нийгмийн хариуцлагынхаа хүрээнд зүүн бүсийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулсан гэдэг утгаараа шилдгээр шалгарсан. Хотын төвд байдаг бүхий л үйлчилгээнүүд энд бий. Зүүн бүсийнхэн заавал хотын төв рүү орж кино үзэж, үйлчилгээ авах шаардлагагүй болсон гэсэн үг.

Офицероос Улаан хуаран руу ирэх төв гудамж харагддаг учраас баруун талын харагдцаа  илүү өргөн панорамик болгохын тулд  дугуй хэлбэрийг гаргаж төлөвлөсөн. Фасадны тод улбар шар өнгө нь КАЙДУ МОЛЛ-ийн характарийг энгийнээр илэрхийлснээс гадна нарны илчийг сайн авч дулаан алдагдал багатай байлгахын тулд шилэн фасадыг 3 давхар хатаасан шилээр шийдсэн.

Олон нийтийн барилгын онцлог нь юу вэ? 

Олон төрлийн үйл ажиллагаанд зориулсан хоорондоо эрс ялгаатай орон зайг нэг дор багтаан төлөвлөсөн учраас зураг төслийн хувьд ихээхэн ярвигтай байсан.  Барилгын  нэг онцлох орон зай нь үүдээр ормогц хараа булаасан 8м өндөр металл хийцтэй багана ороосон талст загвар бүхий модтой энэ нь барилгын анхны сэтгэгдэлийг бий болгож саруул сүрлэг сэтгэгдэлийг төрүүлэхээр төлөвлөсөн нь онцлогтой. Мөн кофе шоп, номын сан, банк, ресторан, хоолны газрууд, караоке, кино театр, шөнийн клуб зэрэг хүний бүхий л хэрэгцээт үйлчилгээг нэг доороос авах боломжийг бүрдүүлсэн. Хүний хөдөлгөөн нягтрал дуу чимээг орон зайн төлөвлөлтөөр тусгаарлан үйл ажиллагаануудыг зааглаж тухтай орчин бүрдүүлэхийг зорьсон. Түүгээрээ ч цогц инженерийн системийг төлөвлөсөн нь бусад олон нийтийн барилгуудаас онцлогтой. Бас нэгэн давуу тал нь хотын масштабын хувьд хотын төврүү чиглэсэн төвлөрлийг сааруулж, нэг дор 700 хүний суудалтай кино танхимууд төлөвлөсөн нь бусад үйлчилгээгээ дэмжиж бизнесийн таатай нөхцөлийг бүрдүүлэн ажиллаж байна.

Танилцууга 

БЗД-ийн 16-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Улаанбаатар хотын Зүүн захын бүсийн Гэр бүл, хүүхэд залуучуудын чөлөөт цагаа зөв боловсон ая тухтай өнгөрүүлэх таатай орчин бүрдүүлсэн орчин үеийн кино театр, худалдаа үйлчилгээ, хүүхдийн парк бүхий олон талт энтертайнмент цогцолбор болох 9 давхар “КАЙДУ МОЛЛ”  бүтээн байгуулалт юм. Барилгын дөрөв болон тавдугаар давхарт технологийн шинэлэг шийдэл бүхий дэлхийд хоёрт ордог тоног төхөөрөмжүүдээр тоноглогдсон нийт 7 танхимтай “Cinema next” кино театр байрлана.  Тэдгээр танхимуудад “лазер проектор” буюу  дүрс анх хэрхэн авагдсан тэр хэвээрээ дүрсний чанар, нягтралыг үзэгчдэд түгээдэг проекторыг байрлуулсан. Танхимын бүх талаас дууг үзэгчид түгээснээр амьд мэдрэмжийг өгөх “Dolby Atmos” дуугаралттай гэдгээрээ онцлог. Уг төсөл нь хотын төвөөс алслагдсан зүүн захын бүсэд соёл, урлаг болон хүний хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлсэн үйлчилгээний төв болгон нийгэмдээ зориулсан бүтээн байгуулалт тул 2021 оны “ШИЛДЭГ БАРИЛГА”-аар шалгарсан байна.