Архитектур

 
           Манай орны хувьд Архитектурын тухай иргэдийн дунд яламгүй өрөөсгөл ойлголт байдаг. Тэр нь архитектурын мөн чанарыг дутуу үнэлэхэд хүргэдэг тул, түүнийг тайлбарлаж ойлгуулахыг хүссэн мэргэжлийн хүний хүсэлтийг цөөн мөрөөр уламжлаж байна.

            Архитектур гэсэн үг Грекийн “ARCHITECTONICE” буюу барилгын урлаг, уран барилга, төсөллөх ба барих урлаг гэсэн өргөн утгатай үгнээс үүсэж олон улсад хэрэглэгдэж иржээ. Манайд энэ утгаар нь “Уран барилга” гэж орчуулан хэрэглэсэнийг өрөөсгөл утгатай болсон хэмээн мэргэжлийн хүмүүс тайлбарладаг. Үнэндээ бол бидний амьдралын бүхий л үйл ажиллагаанд зориулан, хүний оюун ухаанаар бүтэж, газар дээр боссон хот суурин, байшин, барилга босгомжуудыг бүхэлд нь архитектур хэмээн ойлгон нэрлэдэг аж. Уран гоё байх нь түүний зөвхөн нэг тодотгол учраас дэлхий нийтийн жишгээр “архитектур” гэдэг бүрэн утгаар нь нэрлэж заншихыг зөвлөе.

            Тэрхүү хүний үйл ажиллагааны орчин, орон зайг бүтээгчийг “архитектор” гэж нэрлэдэг. Манайд энэ үг бас л буруу хэрэглэгдэж, архитектор үгэнд “ч” дагавар залган архитекторч болгож “хүн хийгч”, “хүн бүтээгч” утгад хувиргасан нь инженерч, эрдэмтэнч гэсэнтэй адил болжээ.

            Иймд зохион бүтээгч нь архитектор, бүтээлийг нь ахритектур гэж нэрлэж, тэрхүү хүний орчин болсон зохиомол орон зай архитектурыг түүнийг зохион бүтээгч архитектороор нь дамжуулан, газар дээр нь урлан босгодог барилгачдаа давхар магтан “Барилга.мн” сэтгүүлийнхээ нэг хуудсыг чимэглэж байна.

            Анхны дугаараараа “Монголын Архитекторуудын Эвлэл”-ээс эрхлэн зохион байгуулж, жил бүр шалгаруулдаг “Шилдэг барилга”-ын шороон үхэр жилийн шилдгүүдийг, Дэлхийн шилдэг арван өндөр барилгын хамт толилуулж байна. Эдгээр нь өөрийн болоод дэлхийн архитекторууд, инженерүүдийн ажил үйлс, авъяас чадварын илрэл архитектурын түүхэн хөгжлийн орчин үеийн дүр төрхийг харуулж буй жишээнүүд юм.

            Дашрамд уншигч та архитектурын талаар асуудал хөндсөн сонирхолтой материал, өөрийн санал бодлоо бидэнд ирүүлвээс дуртайяа хүлээн авч, хэрэв та хүсвэл энэ булангаараа дамжуулан нийтэд хүргэх болно.    

1.     Burj Khalifa /Дубай/ - Тэнгэр багаднасан уг барилга дэлхийн хамгийн өндөр барилгын жагшаалтыг тэргүүлж байна. 828м өндөр уг барилга нь Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод оршдог. Энэхүү барилга нь 1,5 тэрбум ам.долларын өртөгтэйгээр босжээ. Барилгын ажил нь 2004 оны Есдүгээр сараас эхэлж өнгөрөгч Нэгдүгээр сарын дөрвөнд нээлтээ хийсэн юм. Чикакогийн Skidmore, Owings and Merrill компанийн архитектур Адриан Смит -рөнхий архитектуроор ерөнхий инженерээр Бил Бакер нар ажиллажээ. Тус төслийг Өмнөд Солонгосын “Samsung C and T” корпараци санхүүжүүлсэн.

2.     Тaipei 101 цамхаг /Тайвань/ – Бурж Калипаг нээлтээ хийх хүртэл дэлхийн хамгийн өндөр гэгдэж байсан “Тaipei 101” цамхаг нь Тайваны нийслэл Тайпей Хотын Шинай дүүрэгт байдаг. “Taipei Financial Center” гэж олонд танигдсан энэхүү цамхагийг мөн “Samsung C and T” компани санхүүжүүлтээр байгуулжэээ.

3.     Shanghai World Financial Center /Шанхай / - Энэ бол Хятадын хамгийн өндөр тэнгэр баганадагч барилга юм. Уг байгууламж нь оффис, зочид буудал, хурлын танхим, алсыг харагч тавцан, дэлгүүр, худалдааны төвүүд болон тэг давхраас бүрдсэн 492м өндөр 101 давхар бүхий цогцолбор аж. Дэлхийн хамгийн өндөр зэрэглэлийн зочид буудал “Grand Hyatt Shanghai”-тай эсрэгцэн тус цамхагийн 79-93-р давхаруудад “Park Hyatt Shanghai” зочид буудал байрладаг.

4.     International Commerce Centre /Хонг-Конг/ - Энэ бол “Union Square” төслийн хүрээнд баригдсан 118 давхар бүхий 484м өндөр байгууламж юм. Уг байгууламжийг “MTR Corporation Limited” болон “Sun Hung Kai Properties“ зэрэг газрууд хамтран санхүүжүүлжээ.

5.     Petronas Towers /Малайз/ - Энэхүү хос цамхаг нь хэдийгээр өндрөөрөө тавд бичигдэх болсон ч хос цамхагий төрөлдөө тэргүүлсэн хэвээр байгаа юм. Уг хос цамхаг нь 1998-2004 онуудад дэлхийн хамгийн өндөр арван барилгын жагсаалтыг тэргүүлсээр байсан аж.

6.     Nanjing Greenland Financial Center /Нанжинь/ - Энэ бол Хятадын Нанжиньд байрлах 450м өндөр, 89 давхар бүхий дэлхийд өндрөөрөө тавд, өөрийн орны хувьд хоёрт бичигддэг өндөр барилга аж. Тус барилгын 72-р давхараас Нанжинь хотын өнгө үзэмжийг тольдох боломжийг олгодог зочдын харуулын тавцантай. Энэ бол тус хотын ойролцоох уулс орой,   нуурын мандлыг 287метрийн өндрөөс харах боломж олгоно.

7.     Willis Tower /Чикаго/ - Ихэнхдээ “Sears Tower” гэж нэрлэгддэг 442м өндөр 108 давхар уг барилга нь Чикагогийн Иллинеосд байдаг. Анх уг цогцолбор нь 1973 онд баригдахдаа тухайн үеийн дэлхийн хамгийн өндөр барилга болох  Нью-Йоркийн Дэлхийн Худалдааны Төвийг ардаа оруулж байсан түүхтэй.

8.     Guangzhou West Tower /Гуанжоу/ - Эрчим хүчний хэмнэлтийн үнэлгээ бүхий фасадтайгаараар бусад иргэний барилгаас ялгаатай юм. Гуанжоу хотын тус цамхаг нь “Иргэний барилгын эрчим хүчний хэмнэлтийн үнэлгээний загвар стандарт”-ын GB50189-2005 стандартын дагуу баригджээ.

9.     Trump International Hotel and Tower /Чикаго/ - “Trump
Tower Chicago” нэрээр алдаршсан уг байгууламж нь “Skidmore, Owings and Merrill”-ийн архитектурч Адриан Смитийн бүтээл юм. 92 давхар, 423м өндөр уг барилга нь Чикаго мөрөн, Мичиган нуурын зэргэлдээ оршдогоороо онцлогтой юм.

10.  Jin Mao Tower /Шанхай/ - дэлхийн хамгийн өндөр барилгын жагсаалтад аравдугаарт бичигдсэн уг барилга нь 88 давхар өндөр гэнэ. 2007 оныг хүртэл уг цамхаг БНХАУ-ын хамгийн өндөр барилгын жагсаалтыг тэргүүлж байлаа. Тус цамхагт өндөр зэрэглэлийн “Grand Hyatt Hotel” зочид буудал болон оффисууд байрладаг.