Засгийн газрын 2008-2012 оны мөрийн хөтөлбөрт бага, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах зорилгоор 100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөрийг хэрхэн хэрэгжүүлэх талаар тодруулахаар Зам тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яамны сургалт, судалгаа, хөрөнгө оруулалт, барилга захиалагчийн албаны дарга Б.Чинтунгалагатай уулзсан юм. Тус алба нь дээрх хөтөлбөрийг хариуцан ажиллаж байгаа юм байна.
“100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх шийдвэрийг намрын чуулганаар хэлэлцэж баталсан бөгөөд 2008 оноос эхлэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой судалгаа, шинжилгээний ажлууд хийсэн байна.
*** БАРИЛГАЖИЛТЫГ ДӨРВӨН ТӨРЛӨӨР ХИЙНЭ
Уг хөтөлбөр хэрэгжсэнээр нийслэл орчмын 35 газарт орон сууц барих ажээ. Ингэхдээ 3-4 төрлийн барилгажилт хийхээр төлөвлөөд байгаа юм байна. Эхний ээлжинд шинэ суурьшлын бүс буюу Баянголын ам, “Найрамдал” зуслангийн зүүн хэсэг, “Буянт-Ухаа”, Яармагийн дэнж орчимд барилгажилтын ажил явуулах юм байна. Уг газар нь хүн ам хараахан суурьшиж амжаагүй учир ирэх сарын эхээр эхлэх дэд бүтэц, инженерийн шугам сүлжээний ажлыг л шийдчихвэл барилгын ажил явагдах бүрэн боломжтой юм байна. Энэхүү шинэ суурьшлын бүсэд 5000-6000 айлын орон сууц барихаар төлөвлөжээ.
Дараагийн ээлжийн орон сууцанд хамрагдах хэсэг нь гэр хорооллын зарим бүс дэх айлууд юм. Энэ нь 7, 14-р хороолол буюу бидний нэрлэж заншсан 100 айл, Иргэний бүртгэл мэдээллийн төвийн орчим дахь хэсэг, 14-р хороолол буюу 13-р хорооллоос офицеруудын ордон хүртэлх замын урд талын гэр хорооллын хэсэг багтах юм байна. Эдгээр хорооллуудыг орон сууцжуулах талаар хотын ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгагдчихсан байгаа ч ажлыг шуурхайлах зорилгоор “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрт хамруулах юм байна. Дээрх хоёр хороололд 24 мянга орчим айлын орон сууц баригдах ажээ. Өнөөдрийн байдлаар 7-р хорооллын магистрал болон дамжуулах шугам сүлжээний ажил хийгдээд байгаа юм.
Орон сууц барихаар төлөвлөсөн дараагийн хэсэг нь хотын төв дэх ашиглагдахгүй байгаа сул газар, хот төлөвлөлтөд тохиромжгүй гарааж, авто зогсоолуудын газар юм. Тухайлбал, Баянгол дүүрэг, 10-р хорооллын замын урд байрлах “Материал импекс” компанийн газар, Сонгинохайрхан дүүргийн 1-р хорооллын “Хар хорин” захын зүүн хэсэгт байрлах “Эрин интернэшнл” компанийн газар дахь агуулахын зориулалттай газрыг нурааж орон сууц барихаар болжээ. Нийслэлийн төвд байрлах сул газрыг барилгажуулахаар төлөвлөсөн нь нягтаршил өндөртэй хот бий болгох зорилго тавьсанд байгаа гэнэ. Учир нь нягтаршил өндөртэй байх нь инженерийн шугам сүлжээ, дэд бүтэц талаасаа зардлын хувьд хямд өртөгтэй байдагт оршдог аж.
Барилгажилт хийхээр төлөвлөсөн дөрөв дэх хэсэг нь чанарын шаардлага хангахгүй орон сууцуудыг нурааж шинэ орон сууц барих юм байна. Үүнд, барилгын насжилтын хугацаа нь дууссан модон хучилттай байрууд орж байгаа аж. Тухайлбал, 1940-1950 –аад оны үед баригдсан гэх 40, 50 мянгат, Ээрмэлийн үйлдвэр орчмын орон сууц, Төмөр замын зарим барилгууд энэ жагсаалтад багтана. Эдгээр нураасан барилгуудын оронд нийт 150 мянга орчим айлын орон сууц барихаар төлөвлөжээ.
Дээрх дөрвөн хэсэгт баригдах барилгуудыг нутаг дэвсгэрийн байдал зэрэг онцлогоос нь шалтгаалан 13-15 давхар байхаар төлөвлөж байгаа гэнэ. Гэхдээ энэ нь эцсийн шийдвэр биш гэдгийг судалгааны албаны дарга хэлсэн юм.
*** 100 МЯНГАН АЙЛЫН ОРОН СУУЦ БРИХАД 8.2 ИХ НАЯД ТӨГРӨГ ХЭРЭГТЭЙ
Дээрх орон сууцуудыг барьж байгуулахдаа зөвхөн орон сууц бариад зогсохгүй спорт цогцолбор, сургууль, цэцэрлэг, амралт үйлчилгээний газар гэх мэт цогцолбор байдлаар шийдэхээр төлөвлөж байгаа юм байна. Ингэж 100 мянган орон сууцыг цогцолбор байдлаар шийдэхийн тулд 8.2 их наяд төгрөг шаардлагатай гэнэ. Хэрэв энэ хөрөнгийн улсын төсвөөс дангаар санхүүжүүлнэ гэвэл 30 жилийн дараа л орон сууцжуулах хөтөлбөр хэрэгжих магадлалтай аж. Тиймээс төрийн мэдэлд байгаа 17 стратегийн орд газраас олох орлогоос санхүүгийн эх үүсвэрийг шийдэхээр тогтжээ. Дээрх орд газруудаас олох орлогын тодорхой хувийг “Хүний хөгжил” сангаар дамжуулан иргэн бүрт хүртээхээр болсон билээ. Түүнчлэн тодорхой хэсгийг нь бүтээн байгуулалт буюу 100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор инженерийн шугам сүлжээг хийхэд шаардлагатай 1.9 их наяд төгрөгийг бүрдүүлэх зорилгоор 300 тэрбум төгрөгийн бондыг Засгийн газраас гаргаад байгаа юм байна.
*** ХӨТӨЛБӨР ЗУРГААН ЖИЛИЙН ДАРАА ХЭРЭГЖИЖ ДУУСНА
100 мянган айлын орон сууц хөтөлбөрийг зургаан жилийн хугацаанд хэрэгжүүлэхээр ажлын хэсгийнхэн төлөвлөөд байгаа юм байна. Өөрөөр хэлбэл, зургаан жилийн дотор нийслэлд 100 мянган айлын иж бүрэн цогцолбор орон сууц сүндэрлэх юм. Энэ нь жилдээ 16-17 мянган орон сууц барина гэсэн үг. 2007 оноос эхлэн хэрэгжиж буй 40 мянган айлын орон сууц хөтөлбөр нь дөрвөн жилийн хугацаанд л хэрэгжчихсэн тул 100 мянган айлын орон сууцыг зургаан жилийн хугацаанд барих бүрэн боломжтой хэмээн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгчид хэлж байна.
*** УРЬДЧИЛГАА 30 ХУВИЙГ ТӨЛӨХ ЁСТОЙ
Орон сууцуудыг ихэвчлэн 60 м.кв талбай бүхий хоёр өрөө байхаар төлөвлөөд байгаа юм байна. Энэ нь бага, дунд орлоготой иргэдийг орон сууцжуулах гэсэн зорилттой уялдаж байгаа аж. Хөтөлбөрт хамрагдсан иргэд 20-25 жилийн дотор зургаан хувийн хүүтэйгээр төлбөрөө төлж дуусгах ёстой. Гэхдээ зээлд хамрагдахын тулд урьчдилгаа 30 хувийг заавал төлөх хэрэгтэй хэмээн зааж байгаа гэсэн. Орон сууцны нэг м.кв-ын үнийг 900 орчим ам.доллар байхаар тооцож байгаа учир тухайн өрх сард 440-470 мянган төгрөг төлнө. Ингэхийн тулд зээлд хамрагдсан иргэний өрхийн орлого сард 900 мянга орчим байх шаардлагатай бөгөөд өнөөгийн бага дунд орлоготой иргэдийн хувьд 900 мянган төгрөгийн орлого олох боломжгүй. Тиймээс иргэдийг ажлын байраар хангах, зах зээлд нийцсэн мэргэжилтэй болгоход анхаарах зорилгоор давхар давхар төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр УИХ, Засгийн газраас төлөвлөөд байгаа гэнэ.
Түүнчлэн 100 мянган айлын орон сууц барихад барилгын материалын үнэ нөлөөлөх тул Монголдоо хийж болохуйц материал, техникийг үйлдвэрлэх чиглэлээр ч зарим ажлууд хийгдэх юм байна.
Мөн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотойгоор барилгын ажилтныг бэлтгэх Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвүүдийг бий болгох, иргэдийг олноор хамруулж, хос мэргэжилтэй болгох ажил ч хийгдэх ажээ.