Барилга угсралтын аливаа ажлыг амжилттай дуусгах нь төслийн үр дүнтэй менежментээр хэрэгждэг. Чанартай төслийг төсөвтөө багтаан, үйлчлүүлэгчдээ цаг тухайд нь хүлээлгэн өгөх нь мэдээж тийм ч амар ажил биш. Энэ нь алсыг харсан нарийн төлөвлөлт, алхам алхмаар ахиц дэвшил гаргаж, бүх гол оролцогч тал болон багийн гишүүдийн хоорондын харилцаа холбоо, нягт хамтын ажиллагааг шаарддаг. Тэгвэл барилгын төслийг үр дүнтэй явуулахад шаардагддаг үндсэн дөрвөн хүчин зүйлийг дараах байдлаар тодорхойлох нь тус салбар дахь нийтлэг хандлага байдаг. 

Төлөвлөлт буюу долоо хэмжиж нэг огтол

Нарийвчилсан, стратегийн төлөвлөлт нь барилгын төслийн амжилттай менежментийн хамгийн чухал хэсэг юм. Төсөл багагүй төвөгтэй байх тусам илүү их төлөвлөлт шаардлагатай болно. Өөрөөр хэлбэл зай талбай, барилгын бүтцээс төлөвлөлт хамаарна. Мэдээж сайн төлөвлөгдсөн төсөл нь үр ашгийг дээшлүүлж, ажлыг хуваарийн дагуу, төсөвт багтаан дуусгах алхам бүрийн зураглалыг илэрхийлж өгдөг. Төлөвлөлтийн явцад та үр дүнгээ боловсруулж, зорилгоо тодорхойлж, төслийн үе шатуудыг тогтооно.

Барилгын төслийг төлөвлөхдөө та ямар тоног төхөөрөмж, хэр их ажиллах хүчин чадал шаардагдахыг тодорхойлж, туслан гүйцэтгэгч нараа түүндээ тохируулан зохицуулж, барилгын материалыг бүгдийг нь жагсааж, татан авч нөөцлөх хуваарьтай байх ёстой. Төлөвлөлтийн үе шатанд бий болгох шаардлагатай бусад зүйлд хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын төлөвлөгөө боловсруулах, эрсдэлийн үнэлгээ хийх, хариу арга хэмжээний төлөвлөгөө гаргах зэрэг орно.

Төслийн явцад санаснаар болохгүй байх давагдашгүй олон хүчин зүйл гарч болно. Сүүлийн хоёр жилд цар тахлаас үүдэн барилгын салбарт багагүй сөргөөр нөлөөлсөн. Тэр дундаа Монгол Улсын барилгын салбарт хүний нөөц, улирлын шинж чанарт тохируулан маш нарийн менежмент, төлөвлөгөө шаардлагатай болдог. Тиймээс маш сайн боловсруулсан төлөвлөгөөтэй байх нь ирээдүйд үүсэж болох асуудлаас урьдчилан сэргийлэх эсвэл эрсдэлийг багасгах, шийдвэрлэхэд ихээхэн тус болно.

Барилгын явцын хяналт хамгаас чухал

Барилгын ажил эхэлмэгц бүх зүйл төлөвлөгөөний дагуу аль болох алхам алхмаар урагшилж байх ёстой. Ер нь барилгын төсөл нэг том асуудлаас илүүтэй олон жижиг асуудлаас үүдэн гацах тохиолдол цөөнгүй байдаг. Өдөр тутмын ахиц дэвшлийн тайланг сайтар гаргаж, төсөв, хуваарийг хянаж, эрсдэлийг алсаас удирдах гэх мэт нарийн ширийн зүйлийг анхаарч үзэхийг шаарддаг.

Асуудал эсвэл удахгүй болох саатлыг тодорхойлох нь эхний алхам. Удаах алхамд нь бага зэрэг “мөрдөгчийн чадвар” шаарддаг. Хэрэв барилгын ажил хуваариасаа хоцорч байвал үндсэн шалтгааныг олж мэдэх нь чухал юм. Мөн бүтээмж буурч байвал энэ нь тухайн үүрэг даалгаварт хангалттай ажиллах хүчний хуваарилалт шаардлагатай байгааг илтгэж байж болох юм. Эсвэл барилгын талбайд хангалттай тоног төхөөрөмж байхгүй эсвэл материалыг татан авахад гарч буй саатал байж ч болно. Ямартай ч асуудлын суурь шалтгааныг тэр дор нь тодорхойлж, эртхэн шийдвэрлэх нь дараа дараагийн үүсэж болох асуудлаас сэргийлж чадна. 

Асуудлын шалтгааныг олж мэдсэнийхээ дараа, та төлөвлөгөө, хуваариа эргэн харж, төслийг голдиролд нь оруулах асуудлын шийдлийг олох хэрэгтэй.

Харилцаа холбоо ба тодорхойгүй байдлаас зайлсхийх

Аливаа барилгын төслийг амжилттай дуусгахад үр дүнтэй харилцаа холбоо чухал байдаг. Сайн харилцаа холбоо нь багийн ажил, төслийн хамтын ажиллагааг сайжруулахад тусалдаг. Ажилтнууд болон туслан гүйцэтгэгчдийн таагүй харилцаа нь үл ойлголцол, ажлын саатал, асуудалд хүргэж болзошгүй. Тиймээс тодорхой үүрэг даалгавар, мэдээлэл солилцох харилцааны аргуудыг төслийн эхэн үед тогтоож, бүх оролцогч талууд тохиролцсон байх ёстой. Үүнийг хөдөлмөрийн гэрээнд тусгахаас гадна аман байдлаар ярилцаж, нэг зорилгын төлөө хамтдаа гар, сэтгэл нийлэн ажиллаж байгаа гэдгийг багийн хамт олонд сайтар ойлгуулах нь чухал юм. 

Гэрээний баримт бичиг, түүний дотор зураг төсөл, техникийн нөхцөл, өөрчлөлтийн захиалгын маягт, явцын тайлан зэрэг нь барилгын бүх харилцааны үндэс суурийг бүрдүүлдэг. Гэрээнд тусгагдаагүй аливаа шууд харилцааг бий болгоход зохих зөвшөөрлийг авч, хамрах хүрээ, хуваарьт оруулах шаардлагатай өөрчлөлтийг зохих сувгаар баримтжуулж, мэдээлэх нь чухал юм.

Мэдээллийн тогтмол урсгалыг бий болгох нь багийн гол гишүүдийн үйл ажиллагааг харуулахаас гадна ажлын явцыг тодорхойлж болдог давуу талтай. Өөрчлөлтийн захиалга, өдөр тутмын тайлан гэх мэт зүйлсийг ихэвчлэн гэрээний баримт бичигт өөрийн гэсэн тодорхой маягт, ирүүлэх журмын дагуу тусгасан байдаг. 

Харилцааны урсгал нь барилгын төслийн явцад нөлөөлдөг гэдгийг санах хэрэгтэй. Хүмүүс харилцах, тайлангаа өгөхөө болих үед тодорхойгүй байдал үүсэж асуудал, саатал гарч эхэлдэг. Хүн бүр дор бүрнээ болон багаараа үр дүнтэй ажиллаж, харилцаж чадвал төсөл саадгүй үргэлжилж хугацаандаа багтан, амжилттай хэрэгжиж чаддаг.  

Нэг чиглэлд алхам алхмаар тэмүүлэх хамтын ажиллагаа

Төслийн сайн хамтын ажиллагаа нь хүн бүр даалгавраа хуваарийн дагуу дуусгахаас ч илүү чухал. Энэ нь төслийг амжилттай дуусгахын тулд хамтран ажиллах итгэлцэл, хүндэтгэлд суурилсан бүх оролцогч талуудтай харилцаа холбоог бий болгох явдал юм. Бүтээмжийг дээшлүүлэхийн тулд хамтран ажиллаж, илүү их хүчин чармайлт гаргах чадвартай байх нь чухал бөгөөд үүнийг сайн харилцааны төлөвлөгөөтэй байснаар хийж болно.

Багийн гол гишүүдийг төлөвлөлтийн үе шатанд оролцуулах нь хамтын ажиллагааг сайжруулахад тустай байдаг. Тэд асуудлыг шийдвэрлэхэд санал, туршлагаа хуваалцдаг ба хамтын ажиллагааны үйл явцын нэг хэсэг нь эрсдэлийг шийдвэрлэхэд хамгийн чадварлаг талуудад хуваарилах явдал юм.

Хамтын ажиллагаа нь таатай харилцаа болон хүн бүрийн нэг чиглэл өөд тэмүүлэх эрмэлзэлтэй хамт хэрэгждэг. Энэ нь бүх талуудад итгэл хүлээлгэн, багийн хувьд үүрэг оролцоо чухал гишүүдийн оруулсан хувь нэмрийг үнэлэхэд чиглэнэ.

Технологи нь сүүлийн хэдэн жилийн хугацаанд харилцаа холбоог сайжруулж, илүү хүчтэй хамтын ажиллагааг бий болгоход чухал нөлөө үзүүлсээр байна. Тиймээс ухаалаг утас, таблетаас эхлээд үүлэнд суурилсан төслийн удирдлагын программ хангамж зэрэг бүх зүйл нь барилгын төслүүдийг удирдахад хялбар болгожээ. /www.constructconnect.com/

Монгол Улсын өнөөгийн барилгын салбарт тулгамдаж буй дараах асуудлууд байдаг ба эдгээрийг төслийн менежментийн тусламжтайгаар шийдвэрлэх боломжтой юм. 

Боловсон хүчин барилгын салбараас гараагаа эхлээд өөр салбар руу “урвадаг” үзэгдэл

Барилгын салбарын боловсон хүчний зарим хэсэг нь тус салбараас гараагаа эхэлж, туршлага хуримтлуулаад өөр салбар руу тэр дундаа уул уурхай руу шилжих үзэгдэл түгээмэл байдаг. Энэ нь тухайн салбарын цалин хөлсний тогтсон жишиг арай илүү байдагтай холбоотой. Үүнээс улбаалан барилгын салбар хүний нөөц, мэргэжилтэн, боловсон хүчний дутагдалд орох, дараагийн ажилтныг олох хүртэл төсөл удаашрах сөрөг талтай. 

Барилгын материалын хомстол ба захиалгын хугацаа

Сүүлийн хоёр жил үргэлжилсэн цар тахлын улмаас барилгын материалын нийлүүлэлт саарсан. Материал үйлдвэрлэгчдийн худалдан авдаг түүхий эдийн ч мөн нийлүүлэлт буурсан учир гинжин холбоотой хомстолд ороод байна. Тиймээс бараа материалыг наанадаж 4-5 сарын өмнө захиалж, хадгалж нөөцлөх шаардлага үүссэн.  Үүнийг төслийн менежментийн тусламжтайгаар шийдвэрлэх боломжтой юм. 

Чадварлаг боловсон хүчнээ тогтоон барих менежмент

Төслийн гол “тоглогч” болох ажлаа маш сайн мэддэг, чадварлаг инженер, ажилтан төслийн дундаас гарах нь багагүй сөрөг нөлөөтэй байдаг. Ажлыг нь хүлээн авч буй дараагийн шинэ хүн төслийг анх төлөвлөсөн шиг 100 хувь мэдэж хийх боломжгүй байдаг нь төсөл удаашрах, ямар нэгэн алдаа гарах үндэс болох нь бий. Тиймээс чадварлаг боловсон хүчин, инженер, ажилтнууддаа урамшуулал олгож, төслийг эхэлсэн цагаас нь дуустал ажиллуулах нарийн бодлого зайлшгүй байх нь чухал юм. 

Туслан гүйцэтгэгч компаниудад төслийн талаар нэгдсэн ойлголт өгөх

Хэрэв туслан гүйцэтгэгч компаниудын инженер, ажилтнууд төслийн менежментийн талаар мэдлэггүй байх нь төслийн баг болон тэдний хооронд ойлголтын зөрүү гарч барилгын үйл явцад сөргөөр нөлөөлөх нь бий. Тиймээс туслан гүйцэтгэгч компаниудын инженерүүдэд тусгайлан зориулж төслийн менежментийн сургалт зохион байгуулах шаардлагатай. Өөрөөр хэлбэл бүгд нэг ойлголттой болсон цагт ажил урагштай явахад тустай.  

Төслийг эхлэхээс дуусах хүртэл баримт бичгийг сайтар хөтөлж бүрдүүлэх

Барилгын төсөл хэрэгжүүлж эхлэхэд тусгай зөвшөөрөл авах, зураг төсөл, судалгаа хийдэг ба хяналтын шалгалтыг тогтмол хийж, үе шаттай актууд бүрдүүлэх шаардлагатай байдаг. Нэг үгээр барилгын төслийн алхам бүр баримт бичигт буудаг онцлогтой. Тэдгээрийг дүрэм журмынх нь дагуу хөтөлж, бүрдүүлж, баримтжуулах нь төсөл дуусахад холбогдох байгууллагууд, захиалагчдад ил тод, нээлттэй хүргэх боломжийг бүрдүүлж байдаг. Гэтэл энэ байдал зарим тохиолдолд бүрэн хэрэгжихгүй, баримт бичиг дутуу бүрдүүлэх үзэгдэл байдаг ба ингэснээр дараа нь асуудал үүсэх шалтгаан болох нь бий.