Барилгын салбарын төрийн үйлчилгээний цахимжуулалтын талаар Барилгын хөгжлийн төвийн Барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн хэлтсийн дарга  Д.Батнямаас тодрууллаа.

Барилгын салбарын төрийн үйлчилгээний цахимжилтын тухай энэ удаад ярилцахаар таныг урилаа. Барилгын хөгжлийн төвөөс Барилгын нэгдсэн мэдээллийн системийг  хөгжүүлэн, хийж гүйцэтгэж байгаа.  Энэ систем нь хэчнээн төрлийн мэдээллийг агуулж байна, цаашдаа хэрхэн өргөжин хөгжих боломжтой вэ?

Монгол Улсын Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр батлагдсаны дагуу төрийн үйлчилгээг авилга, ашиг сонирхлын зөрчлөөс ангид, ил тод, нээлттэй, түргэн шуурхай хүргэх зорилгоор Барилгын хөгжлийн төвөөс  Барилгын нэгдсэн мэдээллийн системийн эхний үе шатыг дуусган ашиглалтад оруулаад байна. Цаашид үе шаттайгаар хөгжүүлэлтийн ажлыг гүйцэтгэн нэг цогц мэдээллийг системийг бий болгохоор ажиллаж байна. Барилгын нэгдсэн мэдээллийн систем нь өнөөдрийн байдлаар найман дэд системийг  хөгжүүлэн, иргэд болон хуулийн этгээдийг мэдээллээр хангаж ажиллаж байна. Тухайлбал барилгын чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхлэх хүсэлтэй аж ахуйн нэгжүүдэд  Барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, Барилгын ажил гүйцэтгэх, Барилгын материалын үйлдвэрлэл, Хот байгуулалтын баримт бичиг боловсруулах, Өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт засвар үйлчилгээ эрхлэх гэсэн 5-н чиглэлийн тусгай зөвшөөрлийг олгох үйл ажиллагааг цахимжуулаад байна. Барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг цахимжуулсанаар иргэд болон аж ахуйн нэгж байгууллагууд хууль, дүрэм журамд заасан хугацаанд хүсэлтээ шийдвэрлүүлэх, өгсөн хүсэлтийн шийдвэрлэлтийн явц ямар шатанд байгааг бүрэн хянах боломжтой болсон.

Түүнчлэн Барилгын салбарт хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа 403 норм, нормативын  баримт бичгийг орон зай харгалзахгүйгээр цахимаар үнэ төлбөргүй харах,   шинээр болон шинэчлэн боловсруулж байгаа баримт бичгүүдэд санал хүсэлтээ цахимаар хүргүүлэх бүрэн боломжтой болсон. 

Үүнээс гадна Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөлтэй аж ахуйн нэгж байгууллагуудын мэдээллийн сан, барилгын салбарын инженер техникийн ажилтан болон хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн ажилтны мэдээллийн сан,  барилгын салбарын хууль, эрх зүйн баримт бичгийн санг үүсгэсэн.

Цаашид барилгын ажлын зөвшөөрөл олгосон, баригдаж байгаа, ашиглалтад оруулсан барилга, байгууламжийн мэдээллийн санг үүсгэх, барилгын салбарын зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээдийн бүртгэл,  барилгын материалын үйлдвэрлэл болон үнийн судалгаа мэдээллийг цахимжуулах ажлуудыг бусад төрийн байгууллагуудтай  хамтран шат дараатайгаар ашиглалтад оруулахаар зорин ажиллаж байна. Эхний ээлжид Хотын стандарт, хяналтын газар, Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газруудтай хамтран ажиллах, эдгээр байгууллагуудын мэдээллийн сантай мэдээлэл холбогдох бэлтгэл ажил хангагдаад байна.  Мөн бусад төрийн байгууллагуудаас ч хүсэлтүүд ирсээр байна.

Энэхүү цахим систем дэх мэдээлэл дээр үндэслэн цаашид салбарын статистик мэдээ, тайлан гаргах, барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын чадамжийн цогц судалгаа болон ажиллах хүчний эрэлт, нийлүүлэлтийн судалгааг гаргах боломжтой юм.

Барилгын нэгдсэн мэдээллийн системд бодит бус мэдээлэл оруулах боломжгүй  гэж өмнө нь мэдээлж байсан. Системийн аюулгүй байдал, найдвартай хэвийн ажиллагаа хэрхэн хангагддаг вэ?

Барилгын нэгдсэн мэдээллийн систем нь Үндэсний Дата Төв, УБЕГ,  НДЕГ, БШУЯ болон тус яамны харьяа БМТТ, ХНХЯ-ны харьяа ХАБЭМТ, МБҮА гэх мэт төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, төрийн мэдээлэл солилцооны “ХУР” систем, танилт нэвтрэлтийн нэгдсэн систем “ДАН”, E-MONGOLIA системүүдээр иргэн, хуулийн этгээдийн  зөвшөөрөгдсөн шаардлагатай мэдээллүүдийг татан авч,  бодит мэдээлэлд тулгуурлан хөгжүүлсэн систем юм.  Тиймээс барилгын нэгдсэн мэдээллийн системд бодит бус мэдээлэл оруулах, өөрийн байгууллагад хамааралгүй, нийгмийн даатгал төлдөггүй ажилтныг бүртгэх боломжгүй гэсэн үг.

Системийн хэвийн найдвартай үйл ажиллагааг хариуцсан зохион байгуулалтын нэгж манай төвд ажиллаж байгаа ба энэхүү нэгж маань цахимжуулах ажил, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаатай холбоотой лавлагаа мэдээл, арга зүйгээр хангаж, үндэсний дата төв болон холбогдох бусад мэргэжлийн байгууллагуудтай нягт хамран ажиллаж мэдээллийн аюулгүй байдлыг ханган ажиллаж байна.

Барилгын салбарын үйлчилгээ цахимжсанаар ямар ач холбогдол, давуу талууд гарч байна вэ?

Тухайлбал Тусгай зөвшөөрөл олгох явцыг цахимжуулахаас өмнө ирүүлсэн мэдээллийн үнэн зөв байдлыг нягтлах, лавлагаа авах гэх мэт гар ажиллагаа, хүний оролцоо их, цаг хугацаа ихээхэн шаарддаг байснаас гадна мэдээллийн үнэн зөв, баталгаат байдал хангалтгүй, бусад мэдээллийн сангийн цахим системтэй холбогдох боломжгүй зэрэг асуудал байсан бол одоо энэ бүхнийг цогцоор нь цахимжуулж шийдвэрлэсэн.  Өөрөөр хэлбэл, төрийн үйлчилгээний тоо, чанар, хүртээмж нэмэгдэж, ил тод, нээлттэй байдал сайжирсан гэх зэрэг олон давуу талтай. Нөгөө талаас салбарын ажиллах хүчний суурь судалгааг гаргах,  эрэлт нийлүүлэлтийг тооцоолж байна. Мөн төрийн бодлого, шийдвэр гаргах үйл явц болон, үзүүлж байгаа үйл ажиллагаанд цахим хэлбэрээр оролцох боломж нэмэгдэнэ.