Энэхүү супер төсөл нь Норвеги улсад хэрэгжиж буй анхны мега төсөл бөгөөд хойд чиглэлийн Е39 хурдны зам юм. Хонгилын урт нь 1100 км бөгөөд нийт өртөг 40 тэрбум доллар, төслийн үргэлжлэх хугацаа 2035 он хүртэл буюу 21 жил аж. Төслийн гүйцэтгэгчээр AF Gruppen, Martu IAV зэрэг Европын тэргүүлэх зэргийн компанууд ажиллаж байна. 

Өвөрмөц том хэмжээний бүтээн байгуулалт

Гадна дотныхны нүдийг баясгадаг Норвегийн байгалийн үзэсгэлэнт газрууд өндөр уулс, фьор /сүрлэг уулсаар хүрээлэгдсэн хавцал бүхий усны гольдрол буюу усан зам/ болон мөсөн голууд нь аялагчдын сэтгэлийг ихэд татах боловч зам тээврийн хүндрэлийн улмаас багагүй бэрхшээлийг учруулдаг. Жишээлбэл, нутгийн өмнөд хэсгийн Кристианс хотоос хойт Тронхейм руу хүрэхэд дор хаяж 21 цаг явдаг ба долоон гатлага онгоцны гарц нэвтрэх хэрэгтэй болдог. Тиймээс төсөл хэрэгжснээр уг замыг 10 цагт туулах боломжтой болох юм. Тус улсын хүн амын 1/3 хувь нь нутгийн баруун эрэгт амьдардаг бөгөөд тэд бүгд олон мянган фьордыг хүндрэл бэрхшээлтэй ч гэсэн янз бүрийн аргаар туулдаг.

Энэхүү бүтээн байгуулалт нь усны гадаргаас доош унжсан хонгил, гүүртэй төстэй юм. Гол санаа нь хоёр эгнээтэй, зэрэгцээ хоёр хонгил /чиглэл тус бүрт нэг/ бий болгоно. Хонгил тавих санаа нь шинэ зүйл биш юм. Учир нь 1882 онд тэнгисийн цэргийн архитектор Эдвард Рид энэхүү шийдлийг тодорхойлсон боловч байдаг ч энэхүү төсөл энэ цаг үед анх удаа хэрэгжиж байна. Инженерүүдийн тооцоогоор хонгил нь янз бүрийн урттай байх бөгөөд далайн түрлэг, шуурганы бүтцэд үзүүлэх нөлөөлийг багасгахын тулд муруй хэлбэртэй байх юм. Фьордын гадаргаас 20-30 метрийн гүнд понтон зангуунууд түүнийг барина. Усны саад тотгорыг даван туулах уламжлалт гарцтай харьцуулахад энэхүү дизайны давуу тал нь цаг агаарын ямар ч нөхцөлд бат бөх байдлын сорилтыг давсан шийдэл юм. 

Бетон хоолой нь бүх хонгилын үндсэн хэсэг бөгөөд цахилгаан болон кабелийн холболтуудын найдвартай ажиллагаа нь олон жилийн туршилтаар батлагдсан. Одоогоор төсөл зохиогчдын анхаарах гол асуудлын нэг бол Сонгфьордын ёроолын геологийн бүтэц юм. Дэлхийн хамгийн анхны хөвөгч гүний хонгилыг Бергенээс хойд зүгт 70 км-ийн зайд Норвегийн баруун эрэгт орших Европ дахь хамгийн том фьорд болох Сонгфьордоор дамжуулан хийхээр төлөвлөж байна. Түүний гүн нь 1308 м, өргөн нь 1 км, урт нь 204 км юм. 

Доод талын чулуулаг нь хонгилыг найдвартай бэхлэх боломжийг олгоно. Мөн урсгал, салхи, долгионы динамикийн загваруудыг барьж холбогдох эрсдлүүдийг үнэлнэ.Үүнээс гадна шумбагч онгоцтой мөргөлдөх үед бүтцийн аюулгүй байдлын хязгаарыг тооцоолох шаардлагатай. Е39 төслийн нийт төсөв нь 40 тэрбум доллараар үнэлэгдэж байгаа бөгөөд энэ нь 1100 км хурдны замыг гатлага онгоцноос бүрэн чөлөөлж, дэд бүтцийн шинэ байгууламжууд Кристиансанд-Тронхейм чиглэлийн цагийг 2 дахин багасгах болно. 

Энэхүү төслийн эхний ажлууд бол-хонгилт гүүр барих ажил. Хонгилуудын нэг нь далайн ёроолын хадны дундуур өрөмдсөн дэлхийн хамгийн урт уулын хонгил болох бөгөөд нийт урт нь 392 метрийн гүнд 27 км байх болно. Үнэн хэрэгтээ хонгилууд нь мэдээжийн хэрэг хөвдөггүй, харин далайн ёроолд кабелиар бэхлэгдэх юм. Төмөр бетон хонгилын дотор байдал зарчмын хувьд энэ төрлийн бусад бүх тээврийн хэрэгслийнхтэй адил байна. Норвегийн фьордуудад 30 метрийн гүнд давалгаа, урсгал нь гадаргуугаас хамаагүй бага бөгөөд хурдны замын энэ байршил нь жишээлбэл сонгодог гүүрнээс илүү байгальд бага нөлөө үзүүлдэг. Хонголийн налуу нь 5 хувиас хэтрэхгүй байх ёстой. “Хоолойг газар дээр бэлтгэж, дараа нь далайд живүүлэх байдлаар угсардаг. Хэд хэдэн тогтворжуулагч савыг усаар дүүргэж, хүссэн гүнд живүүлэх маягаар хоолойг зохих төвшинд байрлуулах боломжтой. Хоолой дотрох агаарын хүч тэдгээрийг дээш өргөх тэмүүлэлтэй ба хоолойг доош буулгах тогтворжуулагч /эсрэг ачаа/ савны жинтэй тэнцүү байна. Энэ нь хоолойг хөвөхөөс зайлсхийнэ гэсэн үг” 

Мөн уг хонгилд замын 1м2 талбайн дээгүүр 30 мянган литр ус байх болно. Энд FA= 𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝 буюу Архимедын хууль үйлчилнэ. Онолын физикийн хувьд : FA= ∫ ∫ 𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝𝑝 𝑠𝑠 , Харин энэ үед бие рүү чиглэсэн шингэний даралтын хүч: dFA=-pdS /FA-архимедийн хүч, p-шингэний нягт, g-таталцлын хурдатгал,V-биеийн эзлэхүүн,S-гадаргуу/ 

Норвегид өнгөрсөн хугацаанд 1150 тээврийн туннель баригдсаны 35 нь усан доогуур дайран өнгөрдөг. Тухайлбал, 2013 онд хамгийн урт усан доорх туннель болох Кармей тэнд нээгдсэн. Түүний урт нь 9 км билээ. Е39 хурдны замын тэргүүлэх инженерүүдийн үзэж байгаагаар төслийн хамгийн том эрсдэл бол дэлбэрэлт, гал түймэр, хонгилын хэт ачаалал юм.  

Уг төслийн ерөнхий гүйцэтгэгч AF Group компани 

Тус компани нь Норвегийн ТОП гурван барилгын компаний нэг, төв оффис нь Осло хотод байрладаг ба Ослогийн хөрөнгийн биржэд бүртгэлтэй. 1985 онд байгуулагдсан уг групп нь барилгын салбараас гадна байгалийн хий, газрын тосны салбарт үйл ажиллагаа явуулж байна. AF нь 1997 онд Осло хотын хамгийн том гүйцэтгэгчдийн нэг болох Рагнар Эвенсентэй нэгдсэн нь AF ийн орлогыг хоёр дахин нэмэгдүүлсэн. Мөн Осло хотын хамгийн том үл хөдлөх хөрөнгийн компани Один-ыг худалдаж авсан нь Property бизнесийн суурь болсон бөгөөд AF нь дараагийн жилүүдэд нураах, дахин боловсруулах бизнесийн салбарыг бий болгосон байна. Тус компани нь Норвеги дахь хамгийн том нураах төслүүдийн нэг болох Ярен дахь ”Сола” боловсруулах үйлдвэрийг 2000 онд буулгах ажлыг хариуцаж авсан Эцэст нь AF нь Норвеги дахь хамгийн том нураагч компани болсон байна. Өнөөдөр тус компани нь эрчим хүчний хэмнэлт, сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн томоохон нийлүүлэгчдийн нэг юм. Өмнөх жилүүдэд хэд хэдэн төсөл хэрэгжүүлсний дараа 2013 онд офшорыг тусдаа бизнесийн бүс болгон байгуулжээ. Офшор дахь амжилт нь өөрчлөлт, түүнчлэн тэнгисийн болон өрмийн төхөөрөмжийн үйлдвэрлэл,засвар үйлчилгээ зэргээр өргөжсөн бөгөөд Хойт тэнгисд шинэ гэрээ байгуулсны үр дүнд Ватс дахь байгаль орчны бааз, офшор суурилалтыг хариуцан авч, орчин үеийн байгууламж болгож чадсан байна. Норвегийн их дээд сургуулиудын тэргүүлэх эрдэмтэдтэй хамтран гуурсан бетон бүтээцэд 30 метрийн гүнд аюултай бодис тээвэрлэж буй ачааны машин болон түүнтэй адилтгах ослын нөлөөллийн талаар судалгаа хийж байна. Төслийг хариуцаж буй төрийн байгууллага болох Норвегийн Авто замын захиргаа өөдрөг бодолтой байгаа бөгөөд 2035 он гэхэд 1100 километр замын бүх туннель, гүүр, уулзваруудыг барьж дуусгахаар төлөвлөжээ.