Бид түрүүчийн дугаарт орон сууцны дуу тусгаарлалтын талаар ерөнхий ойлголттой болсон билээ. Харин та дуу чимээний бохирдолтой орчинд байгаа эсэхээ та хэрхэн мэдэх вэ?

1. Мэргэжлийн байгууллагаар тодорхойлуулах
2. Өөрөө анхан шатны багажуудаар тодорхойлох
3. Дуу чимээний бохирдолд өртөж байгааг өөртөө асуумж тавин тодорхойлох

1. Манай нөхцөлд уг чиглэлээр ажиллаж хэмжилт хийдэг байгууллага өнөөдрийн байдлаар үгүй байна. Мөн түүнчлэн дуу чимээний аудитор ч байхгүй тул та мэргэжлийн байгууллагад хандах гэхээсээ илүү уг чиглэлээр онол эсвэл практикийн мэдлэгтэй зөвлөх болон мэргэшсэн зэрэгтэй инженерүүдтэй холбогдох боломж бол бий. Мэргэжлийн төвшинд дуу хэмжихэд салхины хурд болон хөдөлгөөний хурд мэдрэгч, дуу чимээний нам давтамжийн генератор, жигд дуу чимээ үүсгэгч цохилуур гэх мэт лабораторийн төвшний багажууд хэрэг болно. 
2. Анхан шатны дуу чимээ тодорхойлох багажууд буюу sound meter-үүд манайд бий. Үүнийг та хяналтын багаж хэрэгсэл нийлүүлдэг байгууллагуудаас авах боломжтой. Манайд голцуу доорх (Зураг 1) хийц хэлбэртэй дуу чимээ хэмжигч багаж байх бөгөөд нэг асуудал нь эдгээр багажийг манайд стандарт хэмжилзүйн газар болон хэмжих хэрэгсэл баталгаажуулдаг байгууллагууд шалгаж, сертификат баталгаа олгодоггүй тул та зөвхөн үйлдвэрээс зөвлөсөн дуу чимээний төвшин, хэрэглэх зөвлөмжийн хүрээнд ашиглах боломжтой. 

 Зураг-1

Энэхүү хэмжилтийн багаж хэрэгслээр хэмжихийн тулд та уг багажны үйлдвэрээс зөвлөсөн апплейкешнийг гар утсандаа суулган хэмжих шаардлагатай өрөөндөө байрлуулан аль болох өдрийн хамгийн их дуу чимээний бохирдол өндөр байдаг цагт тавьж байршуулах ба уг багаж Bluetooth долгионоор холбогдон дуу чимээний бохирдлыг тогтмол хэмжиж таны утсанд мэдээлэл болгон илгээнэ. 

Таны харах эцсийн үр дүн бол өмнөх дугаарт дурдсан дуу чимээний аюултай төвшинд очиж байгаа эсэх, дуу чимээний дундаж үзүүлэлт хэд байгаа эсэх, аюултай дуу чимээний давтамж хэр ойр ойрхон байгаа эсэхийг харж үнэлэлт дүгнэлт хийх юм.

3. Дээрх хоёр аргын аль нь ч танд тохиромжгүй байвал та дуу чимээний бохирдолд өртөж байгааг өөртөө асуумж тавин тодорхойлж болно. Гэхдээ энэхүү асуумж нь зөвхөн анхан шатны үнэлгээ төдий бөгөөд албан ёсоор стандарт эсвэл нормд заасан аргачлал биш гэдгийг хэлэх нь зүйтэй байх.
   1. Та дуу чимээний бохирдлын талаар ерөнхий ойлголттой юу?
   2. Та дуу чимээний бохирдолд өдөрт хэдэн удаа өртдөг гэж үзэж байна?
   3. Та гэнэтийн дуу чимээнд илүү тавгүйрхэж байна уу эсвэл байнгын үе үе давтамжтай дуу чимээнд тавгүйрхдэг үү?
   4. Гэртээ бүтэн өдөр өнжсөний дараа таны толгой, зүрх эсвэл амьсгал давхцах, бухимдах зэрэг хүндрэл биед чинь гардаг уу?
   5. Дуу чимээний бохирдол үүсгэгч нарын ихэнх нь хэсэг нь танай гэрт дотор байна уу гэрээс гадна байна уу?
   6. Танай гэрт ямар ч дуу чимээ нэвтэрдэггүй тийм өрөө бий юу?
   7. Та гэртээ ном төвлөрч уншиж чаддаг уу?
   8. Та өөрөө юм унагах, чанга гишгэх, гэртээ их чимээ гаргаж ярих үед гэр бүлийн бусад гишүүд хэвийн л үзэгдэл мэт хүлээж авдаг уу?
   9. Гэртээ байгаа үедээ танд таагүй цухалдангуй мэдрэмж төрдөг үү эсвэл тайван амарсан мэдрэмж төрдөг үү?
   10. Шөнө дуу чимээнээс болж нойр хулжих тохиолдол долоо хоногт нэг болон түүнээс дээш байдаг уу? Та эдгээр асуултуудад мэдэхгүй, үгүйгээс бусад хэлбэрээр зөвшөөрсөн эсвэл дэлгэрэнгүй хариулж байвал та дуу чимээний бохирдолд өртөж байгаа гэж үзэж болно.

Дуу чимээний бохирдолтой гэдэгт итгэлтэй болсон бол түүнийг тодорхойлох, арилгах боломжтой юу? гэдэг асуулт мэдээж урган гарна. 

Юуны өмнө дуу чимээний бохирдлыг гадаад болон дотоод шалтгаант гэж 2 ангилна. Таны тохиолдолд аль ч байж болох тул тэдгээрийг ангилж ялган тус бүрт нь таарсан хариу арга хэмжээг авах нь тун чухал билээ.

Гадна орчны дуу чимээний бохирдол гэдэгт бид өмнөх нийтлэлээр тодорхой хэмжээгээр тоочсон мөн түүний эсрэг арга хэмжээг авахад хувь айлын, иргэний хувьд ихээхэн төвөгшилтэй, тухайн байр, орон сууц гэхээс илүү орчны буруу төлөвлөлт, хүн амын хэт төвлөрлөөс шалтгаалсан нөхцөлүүд зонхилдог тул энэ удаад түр хойш нь тавья.

Харин дотоод шалтгаант дуу чимээний бохирдол гэдэгт дараах үндсэн шалтгаанууд байж болно.

1. Гэрийн цахилгаан хэрэгсэл, төхөөрөмж түүнээс үүдэлтэй дуу чимээ байж болно. Хуучирсан хөргөгч, чанга дуутай цаг, дуу чимээний хамгаалалтгүй агаар халаах, хөргөх төхөөрөмж /кондейшн/, төрөл бүрийн насос, сантехникийн муу, хуучин тоноглолууд, цахилгаан зуух, тоос сорогч гэх мэт төрөл бүрийн чимээ үүсгэгч төхөөрөмжүүд танай гэрт ажиллаж байдаг. Ялангуяа эдгээр тоног төхөөрөмжүүд үеэ өнгөрөөсөн, хуучирч муудсан бол тэднийг зөвхөн их хэрэглэдэг цахилгаан энерги, үзэмж дарсан байдлаас биш өөрийн болон гэр бүлийнхээ төлөө, амар амгалан бас нам тайван орчны төлөө солих зайлшгүй шаардлагатай. Хэрэв солих шаардлагагүй гэж үзвэл төрөл бүрийн дуу намсгагч жийрэг тавих, дуу тусгаарлагч хавтангуудаар бүрэх эсвэл тусад нь хайрцаглах арга хэмжээнүүдийг авч болно.
2. Хуучирч муудсан эсвэл стандартын шаардлагад нийцээгүй адрын хучилт, шал, хана, хаалга, шат, цонх гээд л гишгэхэд, явахад, гар хүрэх төдийд дуу чимээ гаргаж, чахарч, зуурч онгойдог төрөл бүрийн барилгын хийц эдлэлүүд бас гэрийн эд хэрэглэл нь нийт дотоод шалтгаант дуу чимээний бохирдолын 50 болон түүнээс дээш хувийг эзэлдэг.

Иймд эдгээр хийц эдлэлүүдээс гарч байгаа дуу чимээний бохирдлын тухайн шалтгаан бүрт нь тохирсон арга хэмжээг авах нь үр дүнтэй. Тоймлож хэд хэдэн хийцийн хувьд дуу чимээний бохирдлыг арилгах зөвлөгөө хүргэе.

Шал: 

Гишгэхэд чихарч дуугардаг эсвэл хотойж, хөндийрснөөс болоод дуу орсон шаланд дараах арга хэмжээг авч болно.

Таазны тухайд мөн шалтай адил арга хэмжээ авч болох боловч давхар дуу болон дулаан тусгаарлах материалаар бүрж өгвөл сайн.

Үүнд дараах байдлаар арга хэмжээ авч болно.

А. Модон болон төмөр хийцлэлтэй үед (Зураг - 8)

Б. Төмөр бетон хийцлэлтэй үед (Зураг - 9)

Харин дотор хананы тухайд хэрэв модон бол дараах байдлаар арга хэмжээ авч болно. (Зураг - 10)  

Төмөр бетон эсвэл тоосгон хана бол дуу дулаан тусгаарлалтын материал бүхий давхар гипсэн хана зангидаж болох ба эсвэл аккустик хавтангаар өнгөлж болно. (Зураг - 11)  

Мөн түүнчлэн цонхонд нэмэлт хавтас хийх, хаалганд дотор гаднагүй дулаалга бүхий өнгөлгөө хийх, жийрэг резинүүдийг бүхэлд нь солих арга хэмжээнүүдийг барилгын хийцлэл, эдлэлээс шалтгаалсан дуу чимээний бохирдлыг багасгах хэмжээнд авч тус тус болно.

3. Дотоод орчны хөдөлгөөн, хүн болон амьтнаас үүдэлтэй дуу чимээний бохирдол бас гэрт тань байж болно. Ийм тохиолдолд таньд мэргэжлийн зөвлөгөө гэхээс илүү гэрт байгаа өрөөнүүдийнхээ зориулалт, хүний урсгалыг өөрчилж, гадаад орчноос хамааралтай эсвэл хүний урсгал их байдаг өрөөнүүдийг нэг жигүүрт, хүний урсгал бага, ажлын орчин болон хичээл, сургалтын зориулалттай орчныг тусад нь нэг жигүүрт гэх мэтээр шинээр төлөвлөлт хийж зохицуулалт хийвэл илүү үр дүнтэй. Нийтлэлийн төгсгөлд ямар материал ямар хэмжээний дуу дулаан тусгаарлах боломжтой талаарх “Дуу чимээний бохирдлыг бууруулах технологи, арга зүйн удирдамж UCS 2003A : 2020” гарын авлагад дурдсан хүснэгтийг нэмэлтээр орууллаа. (Зураг-12) 

Дуу чимээний бохирдолгүй бас стрессгүй амьдарцгаая!

Өмнөх дугаарыг ЭНД дарж уншина уу.