Нэг товчлуураар мянган үйлдлийг хийж буй дижитал эрин үед шилжиж, интернет хэрэглэгчид өдрөөс өдөрт өсөж, цахим бизнес эрчийг авсаар байна. Утас, зөөврийн компьютер, tablet ашиглан хаанаас хэзээ ч хүссэн үедээ холбоо тогтоож, хүссэн сурталчилгаагаа байршуулж, компаниуд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ борлуулдаг боллоо. Ялангуяа Ковид-19 цар тахлын нөлөөгөөр 10 жилд хийгдэх шилжилт, өөрчлөлт 1 жилийн дотор бий болж, хөгжлийг 10 дахин хурдасгаад байгаа бөгөөд сошиал хэрэглэгчдийн тоо 47 хувь, нийт хэрэглэгчдийн зан төлөв 52 хувиар өсч, цагийн зөрүүгүй цаг тухай бүрт нь үнэн бодит мэдээлэл түгээдэг сувгийг сонгох үйлчлүүлэгчдийн тоо 87 хувиар өссөн гэсэн судалгааг Маккэнзи компаниас зарласан. 

Мөн судалгаанаас харахад хамгийн том эдийн засагтай 60 орны онлайн худалдааны борлуулалт 2020 онд 30 гаруй хувиар өссөн байна. Тэдний таамаглалаар 2021 онд онлайн худалдааны борлуулалт 18 хувиар нэмэгдэнэ гэж үзээд байгаа юм. Энэхүү өсөлттэй зэрэгцэн цахим төлбөр тооцооны эргэлт огцом нэмэгдсэн бөгөөд нийт онлайн төлбөр тооцооны 63 хувь нь гар утаснаас хийгджээ. 

Эдгээр  үзүүлэлтээс харахад  худалдаа эрхлэгч, хэрэглэгч хоёрын уулзах цэг нэгэнт цахим орчин болсон гэдгийг харуулж байна. Тиймээс ашиг орлогоо нэмэгдүүлэхийн тулд цахим орчинд байрших нь орчин цагийн бизнес эрхлэгчдийн хамгийн чухал алхам болоод байгаа юм. 

Олон улс дахь барилгын салбарын цахим худалдааны чиг хандлага 

Цар тахал гарсанаар дижитал орчинд хурдацтайгаар шилжих ёстой гэдгийг хамгийн ихээр ойлгосон салбар бол барилга. Тиймээс барилгын салбарын мэргэжилтнүүдийн 75% нь дижитал өөрчлөлт, цахим худалдааны чиглэлд хөрөнгө оруулахаар төлөвлөсөн байгаад гайхах зүйлгүй. Түүнчлэн хэрэглэгчид цахимаар худалдан авах хүсэлтэй байгаа бөгөөд энэ эрэлт дээр тулгуурлан барилгын компаниудын 84 хувь нь ирээдүйд 100% онлайнаар бүтээгдэхүүнээ борлуулж чадна гэсэн тооцоог гаргасан байна. /sana-commerce.com/ /Барилгын үйлдвэрлэлийн цахим худалдааны судалгаа 2021/ 

Шинэ дижитал эдийн засгийн гол үндэс болох мэдээллийг хиймэл оюун ухаан болон мэргэжилтнүүдийн оролцоотойгоор боловсруулж тооцоо дүгнэлт хийн худалдан авагч, хэрэглэгчийнхээ зан төлөв болон өмнөх туршлагыг судлан таньж мэдэх, улмаар бүтээмж болон үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэгтэйд тооцож ач холбогдол өгч байна. Тиймээс барилгын салбар нь дижитал өөрчлөлтөд хурдацтайгаар шилжиж, үүний гол цөм болсон цахим худалдаа эрчимтэйгээр хөгжих дүр зурагтай байгаа юм.

Монгол улсад цахим худалдаа хөгжихөд бэлэн үү? 

2021 оны судалгаагаар Монголын нийт хүн амын 61,0 хувь буюу 2,01 сая интернэт хэрэглэгч байгаа бөгөөд энэ нь өмнөх оноос 17 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. Мөн гар утасны сүлжээ ашигласан хэрэглэгчийн тоо 4,67 сая /1 хүн хоёр ба түүнээс дээш сүлжээ ашиглах нь олон байдаг/- д хүрч, өмнөх оны мөн үеэс 266 мянга буюу 6,0 хувиар өсчээ.  /Datareportal.com/

Интернэт хэрэглэгчдийн тоо жил ирэх тусам эрчимтэй өсөж, үүний хэрээр интернэтийн дэд бүтэц дэлхийтэй хөл нийлүүлэн хурд болон сүлжээний хувьд онлайн худалдааны төвшинд хангалттай шийдэгдсэн байна. Мөн нийт онлайнаар худалдан авалт хийсэн хэрэглэгчдийн 74, 3 хувь нь төлбөр тооцоогоо хийхдээ янз бүрийн төлбөрийн аппликэйшн, Qpay, интернет банк гэх мэт арга хэрэгслийг ашиглажээ. 

Түүнчлэн цаг үеийн нөлөөгөөр олон сонголт бүхий өөрсдийн гэсэн онцлогтой цахим худалдааны платформууд ашиглалтад орж, технологийн шийдэл хангагдсан гэж харж болох юм.  Энэ хэрээр өрсөлдөөн нэмэгдэж, дундаас нь хэрэглэгч, худалдан авагчдад илүү таатай боломжууд нээгдсээр байна. Эндээс харахад Монгол улсад цахим худалдаа хөгжих суурь үзүүлэлтүүд хангагдаж, хэрэглэгчид бэлтгэгдсэн гэж үзэж болно.

Монголын барилгын байгууллагууд цахим худалдаа руу бусад салбарыг бодвол аажмаар шилжиж байгаа ч түрүүлж цахимд байршсан компаниуд бусдаас илүү хэрэглэгчээ бэлдэх, өөрсдөө онлайн худалдааны горимд түргэн дасан зохицох, худалдааны сувгаа түрүүлж нээх гэх мэт давуу талуудыг олж авч, анхдагчийн зарчмаар амжилт олох боломж нь нэмэгдэнэ гэж ойлгож болно. 

Цахим худалдаа нь барилгын салбар гэлтгүй худалдаа эрхлэгчдэд олгодог нэг том боломж нь дэлгүүр, шоурүүмийн гэх мэт түрээсийн зардал болон холбогдох бусад зардал, биечлэн худалдаа хийх ажилтны цалин, цаг хугацаа хэмнэх, төлбөр тооцоогоо хянах гэх мэт асуудлуудыг эерэгээр шийдэх давуу талуудыг олгодог. Мөн дэлхийн хаанаас ч таны бүтээгдэхүүнийг харж болох учир бизнесийн шинэ боломжууд ч таны өмнө нээгдэхийг үгүйсгэхгүй юм. 

Үүнээс гадна цар тахлаас өмнө цахим худалдаанд итгэх итгэл болон үнэлэмж бага байсан бол одоо хүмүүс өөрт хэрэгтэй зүйлсээ онлайн худалдаанаас авахаас өөр сонголтгүй болсон. Өөрөөр хэлбэл хязгаарлагдмал цаг хугацаа орон зайд онлайн хэлбэрийг ашиглахаас өөр сонголтгүй болж үүнийгээ дагаад үнэлэмж дагаад өссөн гэж ойлгож болох юм. Ингэснээр цахим хувьсгалын дараагийн шатад хэрэглэгчид бэлтгэгдэж байна.

Барилгын компаниуд хэрхэн eshop буюу онлайн дэлгүүртэй болох вэ? 

Дэлхийн чиг хандлага, орчин үеийн хөгжилтэйгээ хөл нийлүүлэн өсөж, өргөжих хүсэлтэй компаниуддаа зориулан онлайн дэлгүүр буюу ESHOP - той болох боломжийг Barilga.MN сайт олгож байна. 

Barilga.MN сайтын хувьд онлайн шопыг барилгын салбарт хэрхэн хийх, ямар шийдэл байвал илүү оновчтой талаар удаан хугацаанд судласны үндсэн дээр 5.0 хувилбар дээрээ E.Shop хэсгийг ашиглалтад оруулаад байгаа юм.  

Зарим онцлог талуудаас дурьдвал онлайн дэлгүүр болон вэб сайтаа үүсгэхэд FB  пэйж үүсгэж байгаа мэт амар хялбар байхаар шийдсэн, мөн олон бүтээгдэхүүнтэй компаниудад зориулсан хувилбар буюу вэбсайтын загварын сонголттой, вэбсайтаа өөрөө удирдах хөгжүүлэх боломжтой, бусад гадаад системүүдтэй уялдаа холбоотой байх чанар, бараа бүтээгдэхүүнтэй холбоотой контент зөвлөгөө оруулах хэсэгтэй гэх мэт юм. 

Мөн нэг гол давуу тал нь CRM буюу өөрийн хэрэглэгчээ бүртгэх, удирдах боломжтой байдлаар шийдсэн нь орчин үеийн борлуулалтын компаниудын хувьд өрсөлдөхүйц давуу тал юм. Өөрөөр хэлбэл манай вэб сайтад хэн зочилж байна вэ? Ямар төрлийн хэрэглэгчид бүтээгдэхүүнийг чинь сонирхож орж үзэж байна вэ? гэдэг нарийн мэдээллийг харж тэдэнд чиглэсэн маркетингийн арга хэрэгслэл ашиглах болон бусад давуу тал боломжууд нээгдэх юм. 

Цахим худалдаа руу шилжсэнээр ирээдүйн хэрэглэгчээ бэлдэж, ирээдүйд хийх борлуулалтаа өсгөж байгаа хэрэг гэдгийг худалдаа эрхлэгчид ойлгож байгаа нь сайшаалтай. Онлайн худалдаа нь нийт худалдаа эргэлтийн 5 хувьд ч хүрээгүй байгаа, мөн энэ тоо ойрын 3 жилд 100 дахин өсөх боломжтой гэсэн таамгийг судалгааны байгууллагууд гаргаад байгаа. 

Иймд ирээдүйд биднийг маш том боломж хүлээж байна. Барилгын салбарт худалдааны үйл ажиллагаа эрхэлж буй хэн бүхнийг үйл ажиллагаагаа цахимжуулж ирээдүй рүү хамтдаа түрүүлж  алхахыг уриалж байна.