Ипотекийн зээлийн хүү буурч өнгөрсөн оны 10-р сараас 6% болсон. Зээлийн хүү буурснаас хойш хичнээн иргэнд ипотекийн зээл олгосон, “Эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяадын цогц төлөвлөгөө” батлагдаж 2 их наяадыг ипотекийн зээлд олгохоор болсон гэх мэт асуултад Монголбанкны Нөөцийн Удирдлага Санхүүгийн Зах Зээлийн Газар (НУСЗЗГ)-ын ахлах эдийн засагч Г.Намуунаас тодрууллаа. 

2021 онд ипотекийн зээлд олгох санхүүжилтийн дүнгийн талаар тодруулмаар байна? 

Төрөөс хэрэгжүүлж буй орон сууцны хөнгөлөлттэй, хүүтэй ипотекийн хөтөлбөрийг 2021 онд Монголбанк өөрийн эзэмшлийн Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд (ИЗББ)-ын үндсэн төлбөрийн эргэн төлөлтийн орлогоос, банкууд өөрийн эх үүсвэрээс тус тус санхүүжүүлж байна. “Эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяадын цогц төлөвлөгөө”-ний дагуу орон сууцны хөтөлбөрт 2021 онд дээрх 2 эх үүсвэрээс нийт 700 орчим тэрбум төгрөгийн санхүүжилт олгохоор ажиллаж байгаа нь өнгөрсөн 3 жилийн дунджаас 2-3 дахин өндөр дүн юм. 

Он гарснаар хэчнээн хүнд ипотекийн зээл олгогдсон байгаа вэ? Оны эхнээс 2021 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдрийн байдлаар Монголбанк болон банкны эх үүсвэрээр ойролцоогоор 222.1 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй хүүтэй ипотекийн зээлийг 2,982 өрхөд олгоод байна.

“Эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяадын цогц төлөвлөгөө” батлагдаж 2 их наяадыг ипотекийн зээл олгохоор болсон. Үүнийг ямар зохион байгуулалттайгаар, хэдий хугацаанд хуваан олгох төлөвлөгөөтэй байгаа вэ? 

“Эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяадын цогц төлөвлөгөө” нь дунд хугацаанд буюу 2024 он хүртэл үргэлжлэх төлөвлөгөө юм. Монголбанк, банкууд, Монголын ипотекийн корпорацтай хамтран хэрэгжүүлж буй ипотекийн хөтөлбөр нь дээрх төлөвлөгөөний нэгэн хэсэг бөгөөд дээрх хугацаанд ипотекийн хөтөлбөрийн тасралтгүй байдлыг хангахаар холбогдох журам, гэрээ, хуулийн дагуу ажиллаж байна.

2 их наяадыг эргэлтэд оруулснаар эдийн засагт хэрхэн эерэгээр нөлөөлөх вэ? 

Орон сууцны ипотекийн хөтөлбөрийн гол зорилго нь дундаж орлоготой өрхүүдийн орон сууцны нөхцөлийг сайжруулах, агаар болон хөрсний бохирдлыг бууруулах, орон нутгийн шилжилт хөдөлгөөнийг саармагжуулах юм. Тиймээс тус хөтөлбөрийн тасралтгүй байдлыг хангаснаар өрхийн зээлийн дарамтыг бууруулж, эдийн засгийн идэвхжлийг нэмэгдүүлэхээс гадна нийгмийн өндөр ач холбогдолтой гэж харж байна.  

Одоогийн байдлаар 6 хувийн зээлийн хүсэлт ирүүлсэн хэчнээн иргэд байна. Түүнээс хэдийнх нь асуудлыг шийдвэрлэсэн байна вэ? Шийдэгдээгүй хүлээгдэж байгаа иргэдийн зээл олголт ямар шалтгаанаар хойшлогдож байна?

Энэ оны эхнээс 4 дүгээр сарын 12-ны өдрийн байдлаар банкууд нийт 7425 зээлийн хүсэлт хүлээн авч, 2982 зээлдэгчийн хүсэлтийг шийдвэрлэсэн бол 1615 хүсэлт буцаагдсан байна. Буцаагдсан  хүсэлтүүдийн хувьд журмын шаардлага бүрэн хангахгүй, зээлдэгч хүсэлтээ буцаан татсан зэрэг шалтгаанууд зонхилж байна. 

Зээлийн эргэн төлөлтийг хойшлуулснаар эдийн засагт хэрхэн нөлөөлж байгаа вэ? Мөн зээлтэй иргэдийн хувьд давуу болоод сул ямар нөхцөл үүсэж байна вэ? 

Коронавируст халдвар /КОВИД-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн хүрээнд 2021 онд нийт 2.9 их наяд төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй 55,676 иргэний хүсэлтийг шийдвэрлэж, зээлийн эргэн төлөлтийг 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэл хүү хуримтлуулахгүй хойшлуулсан. Ингэснээр орон сууцны ипотекийн хөтөлбөрийн зээлтэй иргэдийн хувьд нийт эргэн төлөлт хойшлуулсан хугацаанд буюу дунджаар 7 сарын хугацаанд 227 орчим тэрбум төгрөгийн үндсэн болон хүүний төлбөрөөс чөлөөлөгдөж байна. Хөл хорио зарласан, эдийн засаг, санхүүгийн хүндрэлтэй энэ үед хөтөлбөрийн зээлийн эргэн төлөлтийг хойшлуулсан нь өрхийн амьжиргаанд багагүй дэмжлэг болсон гэж үзэж байна.