Улаанбаатар хотын Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төслийг БНХАУ-ын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэсэн. Барилга хот байгуулалтын яам нь төслийн гүйцэтгэгчээр Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын “Чайна тисижу сивил инженеринг” групп ба “Бээжин констракшн инженеринг” группуудын консорциумыг сонгон шалгаруулж түлхүүр гардуулах нөхцөлтэй гэрээ байгуулан төслийг хэрэгжүүлж эхлээд байна.

Шинэ цэвэрлэх байгууламж нь хоногт 250 мянган м3 бохир ус хүлээн авч цэвэрлэх бөгөөд нийт 17,8 га талбайд төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай барилга байгууламжийг барьж байгуулна. Мөн авто зам, явган хүний зам талбай, ногоон байгууламж байгуулах юм. Шинэ цэвэрлэх байгууламж нь  ахуйн болон үйлдвэрийн бүсийн бохир усыг хүлээж авах станц, сараалжийн байгууламж, агааржуулалтын элс баригч, ахуйн бохир усны анхдагч тунгаагуур, гэх мэт бусад туслах барилга байгууламжаас бүрдсэн нийт 37 байгууламж баригдах юм.

Одоогоор бэлтгэл ажлын хүрээнд хөрсний ус доошлуулах, өргөх машин механизмуудыг байршуулах зэрэг ажлууд батлагдсан графикын дагуу хийгдэж байна. Өнгөрсөн жил био-реакторын 1 дүгээр хэсгийн 103х205 м хэмжээтэй суурийн цутгалтыг хийж дуусгасан, энэ жил био-реакторын 2 дугаар блокын суурын ажлыг эхлүүлээд байна. Ажилчид өглөө 07.00 цагаас оройн 19.00 цаг хүртэл хоёр ээлжээр ажиллаж байна. Мөн 140 гаруй монгол ажилчид цэвэрлэх байгууламжийн суурийн ажлыг хийж гүйцэтгэж байгаа. 2021 онд барилга угсралтын ажлыг 55 хувьд хүргэх үүрэг даалгавар аваад байгаа юм.

/Улаанбаатар хотын Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн технологийн инженер Д.Анхбат/

-Төв цэвэрлэх байгууламжийн ажил ямар шаттай явж байна вэ?

-Монгол Улсын Засгийн газрын 2017 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 311 дүгээр тогтоолын дагуу Улаанбаатар хотын Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төслийг БНХАУ-ын Засгийн газрын хөнгөлттэй зээлийн хүрээнд хэрэгжүүлэхээр шийдвэр гарсан. Гэрээг 2019 онд байгуулж, ажлын зураг төслийг нарийвчлан боловсруулж барилга усралтыг дуусгах, байгууламжийг нэг жилийн хугацаанд  туршилтаар ажиллуулах, ажилчдыг шинэ технологи эзэмшүүлэх зэрэг холбогдох олон заалтууд бүхий түлхүүр гардуулж өгөх нөхцөлтэйгээр байгуулсан. Төв цэвэрлэх байгууламжийн барилга угсралтын ажлыг 2020 оноос эхлүүлсэн. Цэвэрлэгээний био-реакторын 1 дүгээр хэсгийн суурийн цутгалтыг хийж дуусгаад байна.

-Өнгөрсөн жилийн хувьд Ковид-19 тархалт харьцангуй бага байсан. Харин энэ жил нөхцөл байдал өөр боллоо ажлаа ямар  төлөвлөгөөтэй үргэлжлүүлж байна вэ?

-Төлөвлөгөөгөөр энэ жил хоёрдугаар хэсгийг барих, Нэг болон хоёрдугаар тунгаагуур, захиргааны барилгыг барих ажлыг дуусгахаар төлөвлөж байна. Гэвч цар тахал хэрхэн нөлөөлөхийг хэлж мэдэхгүй байна. Цар тахлын үед ажиллах төлөвлөгөөг мөн боловсруулсан байгаа. Бидний хувьд ажлаа хурдан шуурхай явуулахыг илүүд үзэж байна.

-Шинэ цэвэрлэх байгууламж технологийн давуу байдлыг тодорхойлж хэлбэл?  

– Орчин үеийн дэвшилтэд технологи бүхий том байгууламж учраас давуу талыг дурдвал их. Харьцуулж яривал одоо ашиглагдаж байгаа цэвэрлэх байгууламжид ирэх ус маш их бохирдолтой, тавигдах стандартын шаардлагыг бүрэн хангахгүй цэвэрлэж байгаа шүү дээ.  Тэгвэл шинэ цэвэрлэх байгууламжийн хувьд Монгол Улсын үндэсний стандартын MNS4943:2015 цэвэрлэгээний чанарыг шаардлагыг хангасан ус гаргана. Мөн   хаягдал болох лагийг бүрэн боловсруулж метан болон бутаны хийг үйлдвэрлээд дотоод эрчим хүчнийхээ тодорхой хувийг хангана гэж тооцоолсон, эрчим хүчний хэмнэлттэй, найдвартай ажиллагаатай, автоматжуулалт, хяналтын системтэй, хүний оролцоо бага байх зэрэг олон давуу байдлууд бий.

Засгийн газраас өгсөн үүрэг чиглэлийг давуулан биелүүлэхийг зорьж байна

-Та бүхний ажил хэр урагшилж байна. Талбай дээр хэчнээн хүн ажиллаж байна вэ?

-Өнөөдрийн байдлаар талбай дээр 160 гаруй хүн ажиллаж байна. Цэвэр ажиллах хүчээрээ ажиллавал 500 гаруй хүн ажиллах ёстой.Гэвч цар тахал гарсантай холбоотойгоор гаднаас ирэх нарийн мэргэжлийн хүмүүс ирээгүй байна.

-Энэ жил төлөвлөснөөрөө ажиллаж чадахаар байна уу?

-Засгийн газраас “барилга угсралтыг 55 хувьд хүргэ” гэсэн үүрэг даалгавар өгсөн. Бид энэ байдлаараа 55 хувь түүнээс илүү давуулан биелүүлэхийг зорьж ажиллаж байна. Энэ жил байгууламжийн суурийн ажлыг бүрэн дуусгана. Ирэх жил шугам хоолойн угсралтын ажлыг хийнэ гэсэн төлөвлөгөөтэй. 2021 оны ажлын төлөвлөгөө, түүнээс задраад 1 сар, 7 хоногоор ажлаа хувиарлаад  ажиллаж байна. Гэвч Коронавирусын цар тахал бидний ажилд маш их нөлөөлж байна. Гаднаас ирэх ажиллах хүч ирж чадаагүй байна.  Төлөвлөснөөр 3-5 туслан гүйцэтгэгч компани ажиллах ёстой. Одоо бид ажлын талбай дээр байгаа ажиллах хүчээрээ ажиллаж байна. Нэмэх гэхээр Коронавирусын халдвар хамгааллаа баримталж хоёр ээлж болгон цөөн тоогоор ажиллуулж байгаа юм.

-Халдвар хамгааллын дэглэмээ хэрхэн сахиулж байна?

-Халдвар хамгаалалтын тал дээр маш өндөр хяналт тавьж байгаа. Хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангуулах ажилтан мөн хяналт тавьж ажилладаг. Өглөө ажилдаа гаргахаас өмнө болон өдөр цайны цагийн дараа халуунаа хэмжүүлж ажилдаа гарч байна. Ажлын байр, амьдрах байр, болон хувцас хэрэглэл, ажиллах машин техниктээ өдөр бүр халдваргүйжүүлэлт хийж байгаа. Мөн гаднаас ажиллах хүч авчрахын тулд 100 хувь вакцинд хамрагдах ёстой гэсэн шаардлагыг тавьж байгаа. Талбайд ажиллаж байгаа хүмүүс гадагш гарсан тохиолдолд заавал  PCR шинжилгээг заавал өгсөн байх шаардлагатай.