Дэлхийн барилгын салбар BIM - ээр дамжуулагдан даяарчлагдаж, төсөл хэрэгжүүлэгчид болоод барилгын салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг бүхий л чиглэлийн компаниуд дэлхийн аль ч өнцгөөс хамтран ажиллах боломж бүрдээд байгаа билээ. Харин манай улсад “Төрөөс барилгын салбарт баримтлах баримт бичиг” -т 2021 оноос эхлэн BIM нэвтрүүлэхээр тусгасан байгаа бөгөөд дотоодын зарим компаниуд үйл ажиллагаандаа ашиглаж эхлээд байна. Бид 2020 оны нэгдүгээр сарын дугаараас “BIM гэж юу вэ?”  “BIM  - ыг хэрхэн ашиглах вэ?” “BIM - ыг дэлхий даяар хэрхэн нэвтрүүлсэн” талаар цуврал мэдээллийг хүргэсэн. Энэ удаад Монголд барилгын зураг төслийн салбарт хэрхэн нэвтрүүлсэн туршлагыг танилцуулж байна. 

Барилгын зураг төслийн “MGL E&C” ХХК нь 2012 оноос Барилгын иж бүрэн зураг  төсөлдөө BIM дэмжигч программуудыг нэвтрүүлж эхэлсэн ба Autodesk Revit Architecture, Revit Structure, Revit MEP,Tekla Structure, Лира 10.8 зэрэг программуудыг ашиглаж байгаа юм.  

BIM - ыг үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлсэн нь

2018 онд BiMon компаниас Audesk Revit программын хичээл болон зөвлөх үйлчилгээ авч барилгын зураг төсөлдөө хэрэгжүүлж эхэлсэн бөгөөд программын хөгжүүлэлтээ өөрсдийн инженер болон архитекторууд хамтран хийж, албан ёсны эрхтэй программыг барилгын зураг төсөлдөө ашиглах боломжийг бий болгоод байна.

Энэхүү программыг анх барилгын зураг төсөлд нэвтрүүлж эхлэхэд ажлын зургийн харагдац, тэмдэг тэмдэглэгээ зэргийг барилгын эталон зурагтай ижилтгэж зурахад цаг ихээр шаардагдаж байсан тул инженер, архитекторуудын багүүн дээр сайжруулалт хийсний үр дүнд өөрсдийн барилгын зураг төсөлд нийцсэн ажлын зургийг хийж эхэлсэн.

Барилгын зураг төсөлд BIM дэмжигч програм ашигласнаар инженер, архитектор захиалагч талын хамтын ажиллагаа улам нарийн болж, өөрчлөлт шинэчлэлт түргэн шуурхай, алдаа багатай ажлын иж бүрэн зураг төсөл хийгдэж байна. Одоогоор барилгын иж бүрэн 80 гаруй төслийг BIM дэмжигч програм ашиглан ажлын зургийг гүйцэтгээд байна. 

BIM дэмжигч программуудыг зураг төсөлд ашигласнаар 

Барилгын зураг төсөлд BIM дэмжигч программ ашигласнаар 3D орчинд барилгын төслийг модель хийж барилга архитектур, барилга бүтээц болон бусад зургийн бүрдлүүдтэй хамтарч ажиллах, материалын түүвэр автоматаар гарах, төслийн алдаа бага, захиалагчийн өөрчлөлт тусгахад хялбар байдаг зэрэг олон давуу талуудыг бий болгосон. 

Ажлын зургийн бүрдэл, тэмдэг тэмдэглэгээ, огтлол, байгуулалт нь “Монголын Барилгын зураг төсөл зохиогчдын холбоо”-ны баталсан “Барилгын эталон зураг”-ийн дагуу зурж гүйцэтгэж байна. 

Autodesk REVIT-г голлох программаар сонгосон шалтгаан нь барилгын төсөл дээр олон архитектор болон инженерүүд хамтарч ажиллах боломжтой байдаг. Энэ нь зургийн инженерүүд тухайн төслийн өөрчлөлт шинэчлэлтийг тусгахад цаг хугацаа алдахгүй хүлээн авч, ажлын зургийн алдаа багасах боломжийг бий болгож чадаж  байгаа юм.

BIM - ын олгосон боломжууд 

BIM процессын тусламжтай хийгдсэн төсөл нь барилга угсралтын явцад тулгарч болох бүхий л асуудлыг харж урьдчилан шийдэх боломжийг олгодог. Мөн барилга угсралтын явцад дагаж мөрдөх норм стандарт болон технологийг тодорхой болгох барилгын материалын тоо хэмжээ, цаг хугацааг нарийвчлан зааж өгөх, барилга угсралтын календарьчилсан график гаргах боломжийг бий болгож байна. 

Программын бүтээмжийн хурдны ялгаа

Барилга угсралтад шаардагдах Барилга Архитектур, Барилга бүтээц, Халаалт салхивч, Холбоо дохиолол, Цэвэр бохир усны зураг төсөл зохиогчид хамтарч барилгын нэгдсэн нэг мэдээллийн сан бүрдүүлэх ба уг мэдээллийн сан тухайн төслийн бүхий л чиглэлийн тооцоог хийхэд тусалдаг. 

Эдгээр тооцоонуудын тусламжтай олон төрлийн хувилбар үүсгэснээр хооронд нь харьцуулж ашигтай хувилбарыг сонгож барилга угсралтын технологи болон материалын түүвэр, төслийн нийт төсөвт өртөг зэргийг тооцох боломжтой. Үүний дараагаар бүхий л чиглэлийн ажлын зургуудыг нэгтгэж, угсралтын явцад гарах эрсдэл, алдаа дутагдлыг хянаж засварласнаар хөрөнгө оруулагчийн төсөл зураг төслийн шатанд алдаа дутагдалгүй батлагдаж бэлэн болдог давуу талтай. 

Харин үүний үр дүнд хөрөнгө оруулагч тал ажлын зураг төсөлдтусгагдсан бараа материалыг ажлын зургийн дагуу өгснөөр нийлүүлэх өдөр,тээвэрлэх хугацаа зэргийг нарийвчлан гаргах боломжтой гэдгийг нэмж хэлмээрбайна. Ингэснээр хурдан хугацаанд нэмэлт зардалгүй, ашиглалтын зардал багатай,чанартай барилга барих боломжтой юм. 

Сүүлийн жилүүдэд BIM процессын ач тусыг барилгын салбарын компаниуд ойлгож өөрсдийн ажил үүргийг илүү ухаалаг, илүү хурдан, өртөг хямдявуулах зорилгоор ашиглаж байна. Хэрвээ та барилгын зураг төсөлд BIM дэмжигч програм анхлан нэвтрүүлэх гэж байгаа бол “BIM manager” - ээс зөвлөгөө, сургалтавах нь таны цаг хугацааг хэмнэх, ажлын гүйцэтгэлийг нэмэгдүүлэх болно гэдгийг хэлмээр байна. 

BIM дэмжигч програмыг олон улсын ашиглалт

Autodesk Revit программыг дэлхийн 70 гаруй улс орон өөрсдийн зураг төслийн салбартаа амжилттай ашиглаж байна. Revit програм ашиглан төсөлгүйцэтгэж буй компаниуд 2020 оны байдлаар 5000 даваад байна. Цаашид энэ тоо маш хурдацтай өсөх хандлагатай байгаа юм.

Autodesk Revit программыг ашиглаж байгаа чиглэл

Судалгаанаас харахад Autodesk Revit программ хэрэглэгчид Барилгын салбарт-22%, Архитектур, төлөвлөлт-21%, Боловсролын салбарт-9%, компьютер програмчлалын салбарт-6 %-тай байна. 

Autodesk Revit програмыг ашиглаж байгаа улс

Судалгаанаас харахад Autodesk Revit програм ашигладаг компаниудын 58 хувь нь АНУ, 10 хувь нь Англи улсад байрладаг байна.

“MGL E&C” ХХК-ийн BIM ашиглан гаргасан зураг төслүүд 

"Урт цагаан" үйлчилгээний төв, 2020

BMW Bavaria Motors Mongolia, 2019

"Teso corporation" SKY GARDEN хотхоны 250-н хүүхдийн цэцэрлэг

 А. Батзориг 

“MGL E&C” ХХК-ийн  Барилга бүтээцийн зургийн инженер