-Хөөсөнцөр хүнд байснаар дулаан алдахгүй гэсэн үг биш-

Барилгын салбартаа манлайлагчдыг урьж, тэдний хийж бүтээж буй ажил үйлс, бүтээн байгуулалтын талаар ярилцдаг “VIP” ярилцлагийн энэ удаагийн дугаарт “Пирамид Индастри” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч буюу санхүү эрхэлсэн захирал  Д.Рэгзэдмаа оролцлоо.

Анхдагч байх нь амжилтын 50 хувийг атгасан гэсэн үг гэдэг. Монголын анхны гэх тодотголтой хөөсөнцрийн хоёр ч үйлдвэрийг байгуулжээ. Энэ талаар яриагаа эхэлье. 

Анх  манай гэр бүлийн хүн 1996 онд хөөсөнцөр хавтангийн үйлдвэрийг байгуулалцаж, ашиглалтад оруулж байсан. Тухайн үед манай улсад хөөсөнцөр хавтангийн стандарт гэж байгаагүй. Тэгээд “Барилга, архитектур корпораци”-тай хамтраад 1998 онд бүтээгдэхүүний стандарт боловсруулж батлуулахад оролцож байсан.

Стандарт тогтооно гэдэг нь нэг талаар шалгуур үзүүлэлт. Тиймээс зарим салбар дахь стандартыг олон нийт мөрдөхийг хүсдэггүй. Тэгэхээр хувийн байгууллага стандарт тогтоохоход гар бие оролцож байсан гэхээр их сонин санагдаж байна?

Анхдагч байна гэдэг цол гуншин гэхээсээ илүүтэй маш их үүрэг бас хариуцлага дагуулдаг. Тиймээс аливаад стандарт байх ёстой. Тэр хэмжээнд хүрсэн. Тэгж байж аль салбарт бас ямар ч бүтээгдэхүүнд шинэчлэл явагддаг. Тиймээс тодорхой стандарт заавал шаардлагатай. Манайх анхдагч гэж цээжээ дэлдэхээс өмнө бусдад манлайлах, шинийг бүтээх, бусдад заах үлгэрлэх гээд хариуцлагаа тэргүүнд тавьсаар ирсэн. Тиймдээ ч анх үйлдвэрлэлээ эхэлсэн үеэс хойш өнөөг хүртэл үргэлж техник технологоо шинэчлэн сайжруулж, дэвшилтэд технологийн бүтээгдэхүүнийг цаг алдалгүй үйлдвэрлэхийг зорьсоор ирсэн. Энэ нь ч бидний өнөөдрийн амжилтын үндэс суурь болдог болов уу гэж хардаг. 

Сүүлд БНСУ-ын технолгийг нэвтрүүлдэг болсон гэв үү? 

Тэгсэн. Бид 2011оноос хойш хийсэн шинэчлэлийнхээ үр дүнд бүх тоног төхөөрөмжөө БНСУ-ын хамгийн сайн, сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмжөөр бүрэн шинэчилж чадсан. Тухайн үед БНСУ-ын үйлдвэрлэгчидтэй холбоо тогтооход тус улсын 22 жилийн түүхтэй шилдэг барилгын материал үйлдвэрлэлийн компанийн технологийг албан ёсны эрхтэйгээр эх орондоо оруулж ирэх боломж олдсон. Бид ч хөөсөнцөр фасаданд хамгийн сайн тохирох өнгөлгөөний шийдлийг хайж байсан болохоор зөвшилцөж, хамтарсан. Энэ нь фасадны материалыг цогцоор нь үйлдвэрлэх зорилтын маань том эхлэл болсон.  

Хөөсөнцөр гэхээр хүмүүс ихэнхдээ галд амархан шатддаг, эвдэрч, хэмхэрдэг  гэж боддог. Одоо бол галд шатддаггүй болсон. Энэ нь фасадны материалыг цогцоор нь шийдсэний үр дүн үү?

Тэгэлгүй яахвэ. Тиймээс л бид хамгийн сүүлд энэ галд шатддаггүй хөөсөнцөр хавтангийн үйлдвэрээ зах зээлд амжилттай нэвтрүүлж, нийлүүлж байгаа.  Хөөсөнцөр хавтангийн давуу тал маш их. Хамгийн наад зах нь л хөөсөнцрөөр дулаалсан фасад хамгийн багадаа хагас зуун жилийн настай. Хамгийн хөнгөн дулаалгын материал боловч дуу, дулаан тусгаарлах чадвар маш сайн. Үндсэндээ ногоон барилгын бүтээгдэхүүн.

Энгийнээр тайлбарлавал байшин барилгын дулаан алдагдлыг бууруулах замаар эрчим хүчний хэмнэлт бий болгож хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулахад чухал нөлөө үзүүлдэг. Байгаль дэлхий, хувь хүнд ч ашиг тустай гэсэн үг. 

Өөрийн тань хэлснээр хөөсөнцөр хямд үнэтэй учраас чанаргүй, хөнгөн учраас хэврэг зэрэг ташаа ойлголт их байдаг. Гэхдээ энэ нь гүйцэтгэлийн алдаа болон зах зээлд чанаргүй бүтээгдэхүүн хэт их байгаатай холбоотой. Мөн манайхан хана л зузаан байвал дулаахан байна гэсэн уламжлалт ойлголттой. Үүнтэйгээ адил барилга өндөрсөх тусам даацихтэй дулаалга ашиглах хандлагатай байдаг. Уг нь өндөр барилгын сууринд ачаалал үүсгэхгүй байх нь хамгийн чухал.

Өндөрт салхи ихтэй учраас л ханаа хүнд, зузаан материалаар фасад хийх гээд байдаг байхл даа? 

Бидний сайн мэддэг БНСУ-д л гэхэд маш өндөр барилгуудтай даа. Тэд барилгыг хөнгөрүүлэх, ханын хэт зузааныг багасгахын тулд дулаан алдагдалгүй байлгах гэж маш их судалгаа хөгжүүлэлт хийсэн байдаг. Үүний үр дүнд хар саарал өнгийн хөөсөнцөр хавтанг гаргаж авсан. Ингэснээр хөөсөнцөр хавтангийн зузааныг 5см хүртэл багасгаж чадсан байдаг. Манай компани уг хөөсөнцөр хавтангийн технологийг 2012 онд нэвтрүүлсэн.

Хөөсөнцрүүд цагаан, хар, саарал гээд өөрөөр өнгөтэй байдаг. Хоорондын ялгааг уншигчдадаа тайлбарлавал? 

Хөөсөнцөр 100 жилийн хөгжлийн түүхтэй, Герман улсаас гаралтай бүтээгдэхүүн. Өнгөрсөн хугацаанд хөөсөнцөр нь барилгын даацад хүндрэл учруулдаггүй хөнгөн, дуу дулаан тусгаарлах өндөр чадвартай гэдгийг нийтээрээ хүлээн зөвшөөрсөн. Харин галд шатдаггүй болчихвол хамгийн төгс шийдэл болох юм. Тиймээс дэлхий дахинд технологийн олон шинэ дэвшил гарч эхэлсэн. Үүний үр дүнд эдгээр өнгөөр ялгарах хэлбэрүүд гарч ирсэн гэж хэлж болно. Цагаан хөөсөнцрийг хүн бүр сайн мэддэг… 

Харин улбар шар нь галын нэмэлт бодистой учир гал дэмждэггүй, шатдаггүй. Хар саарал өнгөтэй нь хамгийн нимгэн хэрнээ, дулаан тусгаарлах чанар өндөр, гал дэмждэггүй гэдгээрээ онцлогтой. 

Мэдээж төрлөөсөө хамаараад дулаан дамжуулалтын үзүүлэлт буюу дулаан тусгаарлах чадвар нь 0,032-0,036Вт/м°C хүрээд буцаад буурдаг. Уг үзүүлэлтэд харгалзах нягт нь35кг/м.куб хүртэл байдаг.

Энэ технологийн өөрчлөлтөд тухайн хөөсөнцөр хавтанг чухам юунд хэрэглэх гэж байна вэ гэдгээс шалтгаалаад нягтрал нь өөр байх уу?

Хөөсөнцөр хавтанг хана, шал, дээврийн алинд хэрэглэх гэж байгаагаасаа хамаараад гузайлтын бат бэх, хэв гажилтын үзүүлэлтийг харж сонгох нь зүйтэй. Манай орны хувьд гадна хананд дийлэнхдээ 20-25кг/м.куб хүртэлх нягттай хөөсөнцөр хавтан ашигладаг. Хананд тухайн барилгын хийцлэл буюу ямар материалаар барьсан, хэдэн см зузаан ханатай зэргээс хамааран хөөсөнцөр хавтангийн зузааныг тодорхойлдог. Иймд та хөөсөнцөр хавтангаар дулаалга хийх гэж байгаа бол барилгын үндсэн ханын материалын дулаан тусгаарлах чадвартаа тохируулан сонгох хэрэгтэй. 

Гал дэмждэггүй, галд шатдаггүй гэдэг нь хоёр өөр ойлголт уу? 

Хөөсөнцрийн анхдагч түүхий эд нь гал дэмждэг, дэмждэггүй, хар, цагаан, том жижиг ширхэглэгтэй гээд маш олон төрөл байдаг. Өөрөөр хэлбэл түүхий эдээсээ эхлээд галын үзүүлэлт нь өөр өөр байдаг гэсэн үг. Хүмүүс ихэвчлэн гал дэмждэггүй гэдэг ойлголтыг галд шатдаггүй гэж ойлгох нь бий. Гэвч энэ нь тухайн хөөсөнцөр хавтанг галаар төөнөхөд тухайн хэсэг хайлж цааш авалцан асдаггүй л гэсэн үг. 

Харин сүүлийн үеийн дэвшилтэт технологийн үр дүнд галд шатдаггүй буюу шатамхай бус хөөсөнцөр хавтан хэдийнээ дэлхий дахинд хэрэглээд эхэлчихсэн. Хөөсөнцрийн түүхий эдээ боловсруулах үйлдвэрлэлийн явцад нэмэлт бүрэлтийг хийснээр огт шатдаггүй болж байгаа юм. Энэ бүтээгдэхүүнийг бид өнгөрсөн жил эх орондоо амжилттай нэвтрүүлсэн. Техникийн тал дээр нэмэлт шинэчлэлт хийх зорилттой байсан ч цаг үеийн байдлаас болоод энэ ажил хойшлогдсон. Одоогийн байдлаар лабораторийн шинжилгээнд хамрагдаад бүх хариу сайн гарсан байгаа.

Тэгвэл хөөсөнцөр хавтан, өмнө нь хэрэглээнд ихээр ашиглаж ирсэн шилэн хөвөн хоёрын аль нь илүү юм бэ?

Хүмүүс дулаалгын материалаа сонгохдоо ихэнхдээ ам дамжсан ярианд үндэслэн сонгох нь бий. Шилэн хөвөн, чулуун хөвөн хамгийн сайн гэсэн үүгээр дулаалъя, хөөсөнцөр хавтан илүү хямд үүнийг л сонгоё гэж шийдвэрээ гаргах нь элбэг. Уг нь ямар ч бүтээгдэхүүн давуу болон сул талтай. Мөн ашиглахад тохиромжтой эсэх заалт,зориулалттай. Өөрөөр хэлбэл та модон барилга эсвэл дулааны шугам хоолой зэргийг дулаалах гэж байгаа шилэн хөвөн болон чулуун хөвөнг сонгох нь маш зөв шийдэл. Харин байшин барилгынхаа үндсэн хана, ашиглалттай дээвэр болон шал зэргийг дулаалах эсвэл гадна фасадан даашавардлага хийх бол хөөсөнцөр хавтанг ашиглах нь илүү тохиромжтой. Тэгэхээр дулаалгын материалын аль нь илүү сайн бэ гэхээсээ өмнө ямар зүйлийг дулаалах зорилготой байгаа вэ гэдгээ нэн тэргүүнд тавих хэрэгтэй.

-Хөөсөнцөр хавтангийн зөвхөн нягтыг харж сонгох нь буруу-

Барилгын материалын зах зээлд хуурамч материал их болж, хэрэглэгчид чанартайг нь сонгох чадварт суралцах зайлшгүй шаардлага үүсэж байна. Тиймээс чанарыг хэрхэн таних ёстой байдаг вэ. Тухайлбал хөөсөнцөр хавтангийн тухайд?

Хамгийн энгийн арга бол харахад ширхэглэг нь жигд, барихад хатуу, бамбалзахгүй буюу хуруугаараа дарахад хонхойхгүй байх ёстой. Манай барилгынхан жинлээд, эзлэхүүнд нь хувааж үзээд л авчихдаг нийтлэг алдаа бий. Өөрөөр хэлбэл манай оронд хөөсөнцөр хавтангийн зөвхөн нягтыг нь хараад сонгоод хэрэглээд заншчихсан. Гэтэл зөвхөн нягтын үзүүлэлтээр тухайн хөөсний чанарыг тодорхойлох нь хэт өрөөсгөл ойлголт. Учир нь хэдий хүн жинтэй ч хэврэг хөөсөнцөр хавтан зах зээлд ихээр нийлүүлэгдэж байна. Хэрвээ та хөөсөнцөр хавтангаар байшингаа дулаалах гэж байгаа бол зөвхөн нягтыг нь бус бат бэх, дулаан тусгаарлах чадварыг нь сайтар харах хэрэгтэй. Манай орон хөөсөнцөр хавтангийн евро стандартыг нэвтрүүлсэн 2011 оноос хойш угстандартыг баримталж байгаа. Тухайн стандартад хөөсөнцөр хавтангийн маркийг тодорхойлж өгсөн байдаг. Бид бетон зуурмаг авахдаа маркаар нь авч сурсан шиг хандах ёстой гэсэн үг л дээ. Хөөсөнцөр хавтанд ч мөн өөрийн марк гэж бий. Марк нь тухайн хөөсний гулзайлтын бат бэхийн чанараар тодорхойлогддог.

Монголд хөөсөнцөр хавтангийн 40 орчим үйлдвэрлэгч бий. Гэвч зарим компани чанаргүй, галд тэсвэргүй түүхий эдээр хийдэг. Хөөсөнцрийн түүхий эд Полистрол гэдэг нэг л нэр, нэг л кодоор гаалиар орж ирдэг учраас энэ тал дээр төдийлэн хяналт тавиад байдаггүй. Технологийн хувьд сайн чанарын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхийн тулд түүхий эдээ хүртэл маш сайныг сонгох хэрэгтэй наанадаж, дулааны үзүүлэлт, галын зэрэглэл гээд маш олон зүйлсээрээ ялгаатай. Хэдийгээр бид нэг тогоонд чанагдаж яваа өрсөлдөгчид боловч бага нягттай сийрсэн хөөсөнцөр үйлдвэрлэхгүй байгаасай гэж бодож байна. Үүнээс болоод хөөсөнцөр хавтангийн нэр хүнд унаж ташаа мэдээлэл зах зээлд ихээр гарч байна. Энэ нь нэг талаараа бүтээгдэхүүнд сөргөөр нөлөөлөхөөс гадна хамгийн гол нь хэрэглэгчдийн аюулгүй байдалд маш их сөрөг нөлөөтэй.

Хөөсөнцөр хавтангийн 40 орчим үйлдвэр бий гэж байна. Танай хувьд үйлдвэрээ бүрэн хүчин чадлаар нь ашиглаж чадаж байна уу. Дотоодын нийт хэрэгцээний хэдэн хувийг ханган ажилладаг вэ?

Эрэлт хэрэгцээндээ тулгуурлаж үйл ажиллагаа явуулдаг учраас бүрэн хүчин чадлаараа ажиллахгүй байгаа. Хоёр машинаа зэрэг ажиллуулбал 4 цагийн дотор л нэг өдрийн ажлаа хийх боломжтой. Гэвч төвөөс ирж байгаа уур, усны хүчин чадлаас шалтгаалаад 50 хувийг нь л ашигладаг. Хэрвээ бүрэн хүчин чадлаараа ажиллавал жилд 300.000 м.куб үйлдвэрлэх хүчин чадалтай. Энэ нь дотоодын эрэлтийн бараг 80 орчим хувийг хангах үзүүлэлт. Одоогоор зах зээлийн нийт хэрэгцээний 40 гаруй хувийг дангаараа хангаж байна.

Хөөсөнцрийн үйлдвэр их халуун, ууртай, чанга чимээтэй нөхцөлд явагддаг учраас тоног төхөөрөмж, машинуудаа жилээс жилд улам сайжруулж, аль болох хүний оролцоог багасган автомат машинууд суурилуулж, ажилчдаа ядраахгүй байхыг зорьж байна. Энэ нь ажилтнуудын бүтээмжид эерэгээр нөлөөлж, ажлын цаг харьцангуй багассан. Өмнө нь уртасгасан цагаар ажиллаж  өдөрт 600 м.куб хөөсөнцөр хавтан үйлдвэрлэдэг байсан бол одоо энгийн ажлын 8 цагт л 600 м.куб хөөсөнцөр үйлдвэрлэх хүчин чадалтай болсон.

-Материалаа тестлэхийн тулд цаг агаараас гадна энгийн хөлдөөгч ашиглах үе ч бий- 

Хөөсөнцрийн талаар багагүй мэдээллийг уншигчид мэдэж авсан байх гэж бодож байна. Харин чулуун өнгөлгөөний талаар хэдэн зүйл тодруулъя. Сүүлийн үед барилгуудын гадна фасад ховхорч унахаас эхлээд жил хүрэхгүй хугацааны дараа өнгө нь гандчихдаг болсон. Энэ юунаас болдог юм бэ?

Хичнээн чанартай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн ч хананаас нь эхлээд тэгш гадаргуутай зөв технологийн дагуу тавихгүй бол ховхордог. Шавар, замаск, хуурай хольцийг усаар зуураад ашигладаг учраас ховхрох, хуурах, өнгө алдах зэрэг асуудал үүсдэг. Харин чулуут өнгөлгөөний гол найрлага бол байгалийн буталмал чулуу. Зарим хэрэглэгч чулуут өнгөлгөөг замаск гэж ярих нь бий. Энэ нь их ташаа ойлголт учир нь замаскны төрлийн гадна өнгөлгөө ихэвчлэн шохойн найрлагатай байдаг. Мөн усаар зуурч хэрэглэдэг. Харин чулуут өнгөлгөөний материалын хувьд байгалийн цэвэр чулууны нунтаг, буталмалаар хийдэг бөгөөд усаар зуурч хэрэглэдэггүй өөрөө цавуулагтай учраас бат бэхийн чанарын үзүүлэлт маш сайтай. Энэ нь гадна орчны нөлөөлөл ус чийгнээс хамгаалахад хамгийн том давуу талыг бий болгодог. Мөн нар салхины гандалт өгөхгүй гэсэн үг юм.

Чулуут өнгөлгөөний материал бол бусад өнгөлгөөний материалтай харьцуулахад гадаргууг илүү бат бэх болгохоос гадна өнгөний болон загвар дизайны олон сонголттой байдаг. Мөн эдэлгээний хувьд бусад ижил төрлийн бүтээгдэхүүнтэй харьцуулахад өөрийн өнгө төрхөө маш удаан хадгалдаг. 

Харин Монголын нөхцөлд тоос шороо, агаараас шалтгаалан бохирдол ихтэй байдаг. Тиймээс сүүлийн үед энэ асуудлыг нь шийдэхийн тулд тоос шороо бохирдлоос хамгаалах силкон маягийн лакан түрхлэгийг үйлдвэрлэж байна. Хэдийгээр гадны технологийг авсан ч Монголд нар хурц, эрс тэс уур амьсгалтай учраас найрлагыг илүү эх орныхоо нөхцөлд тохируулан, технологидоо илүү сайжруулалт хийсэн. Бид материалаа тестлэхдээ хөргөгчинд хөлдөөж, хурц наранд гаргаж, бороонд норгож бодитоор шалгаж, гарсан алдаан дээр нь сайжруулдаг.  

Гол найрлага нь байгалийн буталмал чулуу юм байна.  Тиймээс дотоодоосоо гол орцоо бэлтгэх боломжтой гэсэн үг үү?

Монголд байгалийн нөөц ихтэй мэт боловч үйлдвэрлэлтийн стандартыг хангахуйц нунтаглалт, боловсруулалтын технологи дутмаг. Тиймээс орц найрлагийнхаа 90 хувийг Солонгосоос импортлодог. Өнгөрсөн жилээс эхлээд чулуу буталдаг Монгол компанитай хамтран ажиллаж гэрээ байгуулж эхний ээлжинд бага хэмжээний буталмал чулууг авч эхэлсэн. 

Бид өөрсдийн хэрэглэдэг буталмал чулууны дээжийг өгөөд яг адилхан бэлтгэж өгөх шаардлага тавьсан. Гэтэл үйлдвэрлэлд хэрэглэж, стандартад нийцэхүйц байдлаар нунтаглаж  чадахгүй байсан. Гэхдээ дотоодын компаниудаа дэмжээд хамтарч ажиллахыг чухалчилдаг учраас дахин гэрээ хийж ажиллаж байгаа.  

Барилгын салбарын үйлдвэрлэлийн хөгжилд нэг хэцүү зүйл нь импортын бүтээгдэхүүн, материалын дунд өрсөлдөөн ихтэй.Т анайх яг юугаараа ялгарч байна?

Гадаадаас чулуут өнгөлгөөнүүд импортоор багагүй орж ирдэг. Гэхдээ тэдгээрийг үйлдвэрлээд хэр удсныг мэдэхгүй. Яг ажлын талбай дээр авч ирэхэд чанарын шаардлага хангахгүй бол буцаад солих боломжгүй. Мөн гааль дээр гацаж цаг хугацаа алддаг зэрэг импортын бүтээгдэхүүн ашиглахад бэрхшээл их тулгардаг. 

Харин дотоодын үйлдвэрлэгчдийн давуу тал бол худалдан авагч нүдээрээ үзээд, гараараа бариад сонголтоо хийх боломжтой. Мөн эх орныхоо цаг агаар, уур амьсгалд тохируулан үйлдвэрлэдэг төдийгүй тухайн захиалагч хүссэн хэмжээгээрээ авч, сольж, дараа ньадил бүтээгдэхүүнийг нөхөн авах боломжтой байдгаараа давуу талтай. Цаг агаар хүйтэрсэн ч манай зүгээс хүйтний нэмэлт хийгээд ашиглах боломж олгодог.

Харин үнийн хувьд импортынхоос маш бага ялгаатай. Даацаар нь бодоод үзвэл 20 -ын чингэлэгт 635 бүтээгдэхүүн орж ирэх боломжтой байдаг. Энэ нь зарим жижиг барилгад ихэднэ, заримд нь дутна. Тиймээс хүн болгон импортоор оруулж ирэхэд хэцүү гэсэн үг.

БХБЯ- наас импортыг орлохуйц дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжих, хөгжүүлэх бодлоготой ажиллаж байна. Энэ бодлого та бүхэндхэр нөлөө, тусламж үзүүлж байна вэ. Төр засгаас ямар дэмжлэг танд чухал хэрэгтэй байна вэ?

Өнгөрсөн жил Засгийн газраас ирэх 10 жилийн Монголын барилгын салбарын хөгжлийн чиг хандлагын бодлогын бичиг баримтыг боловсруулсан. Холбогдох яамдаас ч тодорхой хүрээнд дэмжих бодлогууд хэрэгжүүлж байна. Жишээлбэл, түрүүн хэлж байсанчлан барилгын салбар ялангуяа материал үйлдвэрлэлийн салбарт мэргэжлийн боловсон хүчин ус агаар мэт дутагдаж байгаа. Энэ чиглэлийн мэргэжлээр гадаадад суралцаж буй оюутан залууст төлбөрийн 100 хувийн хөнгөлөлттэй зээлд хамруулахаар мэргэжлийг нь тодорхой зааж өгсөн байсан. Энэ нь нэг талын маш том дэмжлэг. Залууст сурах хүсэл байвал боломжийг нь төр бүрдүүлж өгч чадаж байна гэсэн үг. Үүнийг ашиглах хэрэгтэй. 

Импортыг орлох бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл бий болгоход бидэнд гадны орны туршлага, сургалт, судалгаа маш чухал. Харин яг өнөөгийн төвшинд импортыг орлох бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл явуулж буй аж ахуйн нэгжүүдэд цогц бодлого зарим талаараа дутагдаж байгаа харагддаг. 

Цемент гэдэг чюм уу материал үйлдвэрлэлийн салбарт тодорхой хэмжээний импортын бараанд хориг арга хэмжээ авснаар дэмжих бодлого хэрэгжиж байгаа. Гэвч үүнээс илүүтэй норм нормативын чиглэлд бодлогоор дэмжих бодлого ихээхэн чухал. Мөн ихэнх бизнес эрхлэгч зээлээр санхүүжиж, үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Тиймээс эдийн засгийн нөөц боломж байдаг бол банкнаас бизнесийн зээлийн хүүг багасгаж, үндэсний үйлдвэрлэгчдээ дэмжих бодлоготой байгаасай гэж боддог. Ялангуяа импортыг орлох материалыг үйлдвэрлэгч нарыг татварын бодлогоороо дэмжих хэрэгтэй байна. 

Барилгын салбарт үйлдвэрлэл, хувийн бизнесээ бий болгохыг зорьж байгаа олон залуус бий. Тиймээс шинэ үйлдвэрлэл, технологийг нутагшуулахад юунаас эхлэх ёстой, ямар асуудлууд үүсдэг вэ. Залууст зөвлөвөл?

Одоогоос зургаан жилийн өмнө хөөсөнцөр үйлдвэрлэвэл их ашигтай юм байна гэж бодоод олон хүн хувиараа үйлдвэрлэж эхэлсэн. Гэвч зах зээлээ судлаагүй, зүгээр л ашигтай гэж бодсон хүн зах зээлд удаан оршиж чаддаггүй. Ашгаас гадна энэ зах зээлд бүтээгдэхүүний чанар хамгийн чухал гэдгийг ойлгох ёстой. Хэдий хямд бүтээгдэхүүн байлаа гээд ганц, хоёр барилга байшинд ашиглахыг үйлдвэрлэн борлуулсан ч чанаргүй байвал дараагийн захиалагч чинь ирэхгүй л гэсэн үг. Гадны шинэ технологийг эх орныхоо цаг агаарын нөхцөл байдалтай уялдуулан зөөвөл хөрсөндөө буулгах ёстой.

Технологийн шинэчлэлт хийж, үйлдвэрлэлээ хөгжүүлэх явцад мэдээж чадварлаг мэргэжлийн боловсон хүчин шаардлагатай. Энэ тал дээр хүний нөөцийн хувьд ямар бодлого чиглэлийг баримталж ажилладаг бэ?

Санхүүжилт бизнесийн хөдөлгөгч хүч байдаг бол ажиллах хүч гэдэг тухайн бизнесийн цохилох зүрх нь байдаг. Аливаа бизнес ялангуяа үйлдвэрлэл, технологийн салбарт хэр урт удаан оршин тогтнож хөгжих нь ноу-хауг санаачлагч, бүтээгч мэргэшсэн ажилчдаас шалтгаалдаг. Манай орны хувьд мэргэшсэн ажиллах хүчин барилгын салбарт их хомс. Энэ чиглэлд бусад орны туршлагаас суралцах, суралцуулах үйл ажиллагаа хамгийн чухал гэж харж байгаа. Иймд манай үйлдвэрлэл ажилчдаа байнга сургах дадлагажуулах, туршлага солилцох чиглэлийг баримталдаг. Мөн сургаж дадлагажуулсан ажилчдаа тогтвор суурьшилтай ажиллах чиглэлээр тухайн ажилтны нийгмийн хэрэгцээг нь хангах бодлого баримтлан ажилладаг. 

Өнгөрсөн жилээс эхлэн “GIZ” Герман-Монголын хамтын ажиллагааны нийгэмлэг, хоёр улсын засгийн газар, хувийн хэвшлийнхан хамтраад зах зээлийн эрэлтэд нийцсэн мэргэжилтэн бэлтгэхэд шаардлагатай сургалтын хөтөлбөр боловсруулах төслийг боловсруулж, барилгын салбарын стратегийн түншлэлийг бий болгож байна. Үүнийгол зорилго нь барилгын салбарт хэрэгтэй байгаа мэргэжилтнийг эрэлтэд нь  тохируулан бэлтгэх явдал юм. Жишээлбэл, гаднаас шинэ технологи оруулж ирэхэд ажиллах хүн байдаггүй. Тиймээс барилгын зах зээлд хэрэгцээт мэргэжилтнийг бэлтгэх хөтөлбөр бий болгоод МСҮТ зэрэг холбогдох боловсролын байгууллагатай хамтран оюутнуудыг бэлтгэнэ гэсэн үг юм. Гурван жилийн турш үргэлжлэх энэ төсөл нь сургалтын модул боловсруулах шатандаа явагдаж байна. Ажлын байр, материаллаг баазаар үйлдвэрлэгч хангаж, дадлага баазыг тухайн чиглэлийн мэргэжлээрээ байгууллага дээрээ очиж хийх юм. “Шилэн хийц” ХХК , “Улаанбаатар БҮК… ”, “Эрэл групп”, “Монгол Базальт” ХК, манай “Пирамид Индастри” ХХК зэрэг компани хамтран оролцож байна.

Танай компани бүтээгдэхүүний нэр төрлөө нэмэгдүүлж, салбартаа ажиллах боловсон хүчнийг сургах гээд олон ажил хийж байна. Тэгэхээр барилгын салбарт цаашдаа өөр ямар хөрөнгө оруулалт хийж, хөгжүүлэх бол гэх хүлээлтүүсэхээр юм байна шүү? 

Манай компани “Таны итгэл, хөгжлийн хүч” гэсэн уриатай. Энэ нь та бидэнд итгэ, таны итгэл дээр тулгуурлан бид илүү сайныг хийхийн төлөө хөгжиж ажиллана гэдгийг илтгэж байгаа юм. Тиймээс компанийн бодлого, төлөвлөгөө, зорилтоо ажилтан болон харилцагчдынхаа төлөө байхаар дэвшүүлэн ажилладаг. Аль ч салбар маш хурдтай хөгжиж байна. Үүнтэй хөл нийлүүлэн бид ч салбарынхаа хөгжлөөс хоцрохгүйгээр тухай бүртээ шинэчлэл, сайжруулалтыг үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлэн ажиллана. 

https://pyramidindustry.barilga.mn/