Зуны дэлгэр цаг ирж барилгын ажил ид өрнөж байгаатай зэрэгцэн хувь хүмүүс, албан байгуулагууд өрөө тасалгаандаа засвар хийж, ажиллаж амьдарч байгаа орчин нөхцөлөө сайжруулахаар төлөвлөж байгаа байх. Тэдгээр хүмүүст зориулан засварын ажлын бэлтгэл үе, материалаа яаж сонгох, гадаргууг бэлтгэх,  будалт хийх, обой наахад анхаарах зүйлийн  талаарх цуврал зөвлөгөөг хүргэж байна.

 

1.Бэлтгэл ажлаас эхэлнэ, засварын ажлын хэмжээг бодож төлөвлөгөө гаргаарай. Их засвар уу, эсвэл өнгө засвар хийх үү гэдгээ шийдээрэй. Санхүүгийн боломж, цаг хугацаа, хүн хүчээ бодож нэг хоёр өрөөндөө юу, эсвэл бүх өрөө тасалгаандаа  засвар хийх, сантехник цахилгааны хэрэгслээ солих эсэхээ шийдээрэй.       

2.Засвар хийх өрөө тасалгааныхаа план зургийг масштабаар цаасан дээр өөрийн гараар ч хамаагүй зураад үзээрэй. Үүний тулд хана, шал, тааз, цонх, хаалганы урт, өргөнийг метрээр хэмжих хэрэгтэй.             

3.Өрөө тасалгааныхаа интерьерийг яаж өөрчлөх талаарх чиглэлээ тодорхойлох, тусгай сэтгүүл, журнал судлах, интернэтээс хайх, найз нөхөдтэйгээ зөвлөлдөх, мэргэжлийн хүмүүсээс тусламж авах хэрэгтэй.

4.Засвар хийх ажлынхаа жагсаалтыг гаргана. /Хаалга, цонхоо солих, обой сольж наах, эмульсээр будах, шалаа паркетлах гэх мэт/  5.Дээрх жагсаалтын дагуу засварт орох материалын хэмжээ, үнийг бодитоор тооцох, цалинг бодохын тулд засварын ажлуудын тоо хэмжээг гаргана. Жишээ нь: Шинээр обой наах хана,  паркет хийх шалныхаа талбайг тооцож гаргана. 

6.Орох материалын төрлүүдийг гаргаж, орцын норм, материалын үнийг судлах нь чухал. Материалын чанар, будаг, обой, шал, плитаны өнгө, хэмжээний сонголтыг сайн судлаж барилгын материалын захуудаар явж харьцуулсан судалгаа хийх хэрэгтэй.  Засварын ажил эхлэх болоогүй байхад материалаа урьдчилан авч бэлтгээд хэрэггүй, хадгалах хугацаа нь дуусч, хадгалалтын нөхцлийг нь хангаагүйгээс чанар нь алдагддаг.

7.Материал, багаж хэрэгслийн зардал, материалын тээврийн зардал, хэрвээ мэргэжлийн хүмүүсээр хийлгэх бол цалингийн зардал, бусад зардал /хоол, унаа/ зэрэг санхүүгийн шууд зардлуудыг тооцож таны санхүүгийн боломжинд хир нийцэхийг төлөвлөөрэй. Өөрийн хүсэл зорилгод нийцсэн засвар хийхэд төсвийн тооцоо маш чухал.              

8.Өрөө тасалгаанаас тавилга, эд хогшлоо гаргаж цэвэрлэн хоосон орон зайг үүсгэх хэрэгтэй. Зайлшгүй засвар хийх шаардлагатай тааз, шал, хананы хуучин өнгөлгөөг буулгах, хэрэв цонхоо солихоор бол цонх буулгах зэрэг бэлтгэл ажлаас эхэлнэ. 

9.Засварт хэрэглэгдэх бүх материалаа өөрсдөө худалдаж авах хэрэгтэй. Үүний тулд засвар хийх мэргэжлийн хүмүүстэй урьдчилан ярьж судлах, орцыг мэдэх, үнийг тогтоох гэх мэт 

10.Нарийвчилсан төлөвлөгөө гаргахдаа ямар ажлыг мэргэжлийн хүмүүсээр хийлгэх, ямар ажлыг өөрсдөө хийх вэ гэдгээ тусгаж өгөх хэрэгтэй юм. Зарим нэг ажлыг өөрсдөө бие даан хийж болно.  

Энэ удаад будалтанд гадаргууг яаж бэлтгэх, хуучин будгийг яаж арилгах талаарх зөвлөгөөг хүргэж байна. 

Хуучин эмульс болон усан найрлагатай будгийг арилгах: Ямар ч төрлийн будалтыг хийхэд гадаргуугийн бэлтгэл ажлыг сайн хийсэн байх шаардлагатай. Будалт хийх орчны температур +10С-с багагүй, харьцангуй чийг 70%-с ихгүй байна. Будагт гадаргууг бэлтгэх ажиллагаа нь будгийн төрөл, будгийн чанарын үзүүлэлт, гадаргуугийн төрөл зэргээс шалтгаалж, тодорхой дэс дараалал, технологи ажиллагааг шаардана. Бэлтгэл ажлын дутуу хийсэн, технологийн дэс дараалал алдагдсанаас, будгийн үе хуурч хөндийрөх, хагарах, барзгар болох зэрэг гологдлууд гардаг. Будгийн ажил эхлэхээс өмнө суурь гадаргуугийн хагаралтыг засах, барзгарыг өнгөлөх, ирмэг булангийн нарийн засвар хийх, гадаргуугийн хонхор хэсгүүдэд дэвсгэр түрхэц хийж, хэсэгчилсэн замаска хийх, зүлгэж өнгөлөх, зэрэг ажлуудыг хийнэ. 

Хуучин гадаргуугийн будаг хөндийрч ховхорсон, шарлаж зэвийн өнгөтэй толбо тогтсон, хөө тортог суусан, өнгө чанараа алдсан толхиолдолд хуучин будгийг заавал хусаж арилгана. 

Хуучин усан будагтай гадаргуугийн будаг халцарч хуураагүй, зөвхөн өнгө буурч солих шаардлагатай болсон байвал хэсэгчилсэн засварууд хийж, хөрсжүүлэг тавиад суурь будалтыг хийж болно. 

Хэрэв хуучин эмульсэн будгийн үе халцарч, ховхорч, шаардлага хангахгүй болсон тохиолдолд хуучин будгийг заавал арилгана. Ялангуяа олон давхар үе тогтсон хуучин будаг дээр эмульсээр будахад дэвсгэр үетэй хамт хуурч унадаг. Иймд хуучин эмульсийг бүлээн усаар угааж дэвтээгээд 0,5-1 цагийн дараа төмөр хусуураар хусаж цэвэрлэнэ. Будгийг хусаж цэвэрлэхдээ суурь гадаргууд зураас гаргаж гэмтээж болохгүй. Хуучин эмульсэн будагтай гадаргууг 2-3%-ийн давсны хүчлээр угаавал будаг хөвсийж зөөлрөн хусахад хялбар болно. Удаан хугацаанд ус чийг нэвчсэнээс зэв шиг өнгөтэй шар толбо үүсдэг. Зэв шиг өнгөтэй толбо, хөө тортгийн толбыг эхлээд бүлээн усаар угааж, 10-15%-ийн зэсийн байвангийн уусмалаар дэвсгэр хийвэл шинэ будалтанд нэвтэрдэггүй. Олон жилийн турш халуун ус их хэмжээгээр алдсанаас болж зэв шиг толбо тогтсон байвал тэр бүр зэсийн байвангийн уусмалд арилдаггүй. Ийм толбыг арилгахын тулд цагаан тосон будгийг мелтэй болон замаскатай хольж гадаргууд шаваас хийж өгч болно. Мөн толботой хэсгүүдэд цайрын цагаан будаг, олиф, нитробудаг, нитролакийн аль нэгээр нь будаж хатаана. Эмульсэн будгийг хусаж арилгаж, гадаргууг сайтар зүлгэж, тоос шороог цэвэрлэнэ. Гадаргуу нойтон чийгтэй байвал шалтгааныг илрүүлэн засаж, хатаасны дараа дэвсгэр будлага хийнэ. 

Хуучин тосон будгийг арилгах: Хуучны барилгын гал тогооны өрөө, коридорыг ихэвчлэн тосон будгаар будсан байдаг. Хуучин тосон будагтай гадаргууд будаг нь хуурч ховхроогүй, гэмтэл багатай, бөх бат байвал 2,5%-ийн содын уусмалаар угааж, хөө тортог, тоос шороо, тос зэргийг арилгаад будаж болно. Тосон будагтай гадаргуугийн будаг нь хагарсан, хөндийрсөн, хуурч байгаа тохиолдолд хуучин будгийг цэвэрлэж арилгах хэрэгтэй. Хуучин тосон будгийг арилгах гурван арга байна. 

1.Гараар хусаж цэвэрлэх

2.Дөлөөр шатааж цэвэрлэх арга

3.Химийн арга

Гараар хусаж цэвэрлэх арга: Бага хэмжээний гадаргуугийн тосон будгийг төмөр хусуураар хусах, ган сойз болон зүлгүүрээр зүлгэж цэвэрлэнэ. Мөн цахилгаан зүлгүүрээр цэвэрлэж болно. Энэ тохиолдолд зүлгүүр цаасыг зүлгэх төхөөрөмжид сайн хавчиж бариулаас барьж ажиллуулахдаа аюулгүй ажиллагааны дүрмийг баримтлах хэрэгтэй. 

Гадаргууд үүссэн тоосыг шахсан агаараар үлээлгэх юмуу соруулах, шүүрдэж, сойздох зэргээр цэвэрлэнэ. Хуучин будагтай гадаргууг гараар цэвэрлэх үед гарын хурууг хамгаалах хэрэгтэй ба бээлийн өмсөж ажиллана. Хусуураар ажиллахдаа шавардлагыг гэмтээх, зураас гаргахаас болгоомжлох ба тийм тохиолдолд нөхөөс тэгшилгээ хийнэ. 

Дөлөөр халаах арга: Тосон будгийг дөлөөр халаахад будгийн хальс хөвсийж хөндийрдөг. Энэ үед нь хөрөхөөс нь өмнө төмөр хусуураар хусаж цэвэрлэнэ. Гадаргууг хөргөвөл шатаасан будаг буцаж бэхжин арилгахад хэцүү болно. Энэ аргыг шавардсан, бетон, металл гадаргууд хэрэглэх ба бага хэмжээний талбайг цэвэрлэнэ. Дөлөөр цэвэрлэж байгаа үед галын аюулаас болгоомжилж, амархан шатах материал, будаг зэргийг холдуулсан байх шаардлагатай. Өрөө тасалгааны цонх хаалгыг онгорхой байлгаж будгийн хярвасны үнэрийг тогтмол гаргаж байвал зохино. 

Химийн арга: Их хэмжээний хуучин тосон будгийг арилгахад янз бүрийн химийн түрхлэгийг хэрэглэдэг. 

Агааржуулалт муу байх нь хөгц мөөгөнцөр үржих нэг том шалтгаан. Хана таазанд үүссэн шаравтар, саарал, бордуу өнгийн толбонууд хөгц мөөгөнцөр үүссэний илрэл. Үүнийг бид нэг их тоолгүй дээрээс нь будаг эмульс түрхэж, обой нааж өнгөлөн далдлах төдий арга хэмжээ авдаг. Гэтэл нөгөө хөгц мөөгөнцөр маань бичил ургамал тул үндсийг нь эс таслах аваас дахин ургаж, хэсэг хугацааны дараа яг нөгөө газраа өнөөх толбо гарч ирснээр дахин засвар хийх болдог. Үүнд мөөгөнцөр устгах зориулалтын шингэн бодис болох “универсальный антисептик”-г түрхэж өгвөл сайн. Мөн шингэн дулаалгын будаг болох ОХУ-ын Актерм нь шингэн хэлбэртэй будаг шиг түрхэж хэрэглэдэг, бэлтгэсэн гадаргуу дээрээ жигд түрхсэнээс хойш 24 цагийн дараа дулаан тусгаарлагч бүрхэвч үүсгэн керамик хэлбэрт шилждэг. Шаардлагатай бол дахин давхарлан түрхэнэ. Их асуудалтай хөгц мөөгөнцөр ургаж, халтартан толбо болсон яг тэр хэсэгтээ 3-4 үе давхарлан түрхсэнээр цаашид хөгц мөөгөнцөрийн ургалт, тархалт бүрэн зогсож, дулаан алдагдал 98 хувь шийдэгддэг юм байна.

Хуучин будгийг арилгасны дараа дэвсгэр будаг /хөрсжүүлэг, грунт/ хийнэ. Дэвсгэр будаг нь шаваасын үеийг бат бэх барьцалдуулах, толбо гаргахгүй байх, будгийн өнгө жигд болгох зорилгоор хийж байгаа тусгай найрлага бүхий шингэн түрхэц байдаг. Дэвсгэр будлагыг өнгөн үеийн будгаас өмнө 2 удаа хийх ба цавууны найрлага бүхий будаг байна. Будаг бүхэн өөртөө тохирсон дэвсгэр будагтай байдаг. Түүнтэй зохицож хийгдэх замасканы найрлага өнгөн үеийн будгийн найрлага нь нэг нь нөгөөдөө суурь дэвсгэр болж хоорондоо барьцалдах иж бүрэн найрлагатай байдаг учир өнгө будаг ховхрох, хуурах, хагарах, өнгө чанараа алдах зэрэг төрөл бүрийн гологдлуудаас урьдчилан хамгаалж шохойн будаг, эмульс, цавуун будгийн доор тохирох дэвсгэр будаг, замаска, өнгө найрлага зэргийг сонгон авч хэрэглэх хэрэгтэй. 

Сүүлийн үед хийгдэж байгаа засварын ажлын технологи нь анх барих үед хийсэн заслын ажлын технологитой тохирохгүй байгаагийн сацуу ихэвчлэн усан найрлагатай будгийг хэрэглэдэг болсон ба тосон будгийн гадаргууг эмульс болгон өөрчлөх, шохойн будагтай гадаргууг усан найрлагатай будаг болгон өөрчлөх, будагтай байсан гадаргууг цаасан өнгөлгөө, торгон, чулуун өнгөлгөө болгон өөрчлөх гэх мэт шинэ материал, шинэ дэвшилтэт технологиудыг засварын ажилд хэрэглэж байна. Эдгээр материалууд нь шинж чанарын хувьд өөр өөр байдгаас арга технологийн болон орц найрлагын зөрүү ихээхэн байдаг ба зөв технологиор хийж гүйцэтгээгүйгээс болж эдэлгээний хугацаа богиносож, цөөхөн жилийн настай, чанар муутай ажил болно. Иймээс гадаргуугийн байдал, будгийн орц найрлагыг сайн судалж байж засварын ажлаа гүйцэтгээрэй.