1968 онд компьютерийн шинжлэх ухааны профессор Ivan Sutherland анхны толгойдоо өмсдөг AR дэлгэцийг зохион бүтээснээс хойш 1992 оноос Америкийн агаарын хүчний нисгэгчдэд аюулгүй нислэг хийх сургалтын зорилгоор AR технологийг амьдралд хэрэгжүүлж эхэлсэн байна.

Б.Анхбаяр Пи Си Ди Пи ХХК-ийн Архитектор 

AR технологи нь бүхий л салбарт эрчимтэйгээр хөгжиж байгаа бөгөөд барилгын салбарт мөн өргөн ашиглаж байна. AR Технологи нь барилга болон дэд бүтцийн салбарт ирээдүйд бүх нийтээр шилжих технологи юм. Ирээдүйд болох хөгжлийн чиг хандлагыг одооноос харсан дэлхийн хөгжингүй орнууд салбартаа тэргүүлэгч болон шинээр орж ирж буй  программ хангамж, техник технологийг дэмжин ажиллаж байгаа бөгөөд тэдгээр нь улам боловсронгуй болж байгаа нь дамжиггүй. Практикт хэрэгжүүлж түүний дээр үнэлэлт дүгнэлт өгөн тасралтгүй хөгжүүлж буй нэн идэвхтэй aпплекейшн, зарим технологиудыг үүнд дурдаж болно. Эдгээр нь өөрийн гэсэн онцлог, чиг хандлагаар бусдаасаа ялгарч тухайн чиглэл бүрдээ идэвхтэй ашиглагдаж байгаа юм.

AR нь Augmented Reality гэсэн үгний товчлол бөгөөд “өргөтгөсөн бодит байдал” гэж албан бусаар орчуулсан байгаа. Энэхүү AR технологи нь VR (Virtual Reality)-ийн дараагийн төвшний технологи ба энэ нь виртуал (VR) орчинд үүсгэсэн элементүүдийг бодит орчинд нэгтгэн харуулдаг технологи юм.

AR нь барилга бүтээцийг илүү нарийвчлалтай харах боломжийг олгодог төдийгүй, ойлгоход төвөгтэй 2 хэмжээст зургуудыг 3 хэмжээст байдлаар илүү нарийвчлалтай харуулж өгдөг. 

Төслийн судалгааны үе шатнаас эхлэн иж бүрэн дуусгаж өгөх хүртэл бүх шатанд уг технологийг ашигласан төрөл бүрийн төхөөрөмж хэрэгслүүдээр төслийн явцыг бодит орчинд нарийвчлан харж, барилга байгууламж нь тухайн байгаль, орчиндоо хэрхэн зохицож, түүнд нөлөөлж байгаа нөлөөллийг бодитоор харуулах боломжтой ба шийдвэр гаргалтад маш чухал нөлөө үзүүлдэг болсон байна. Энэхүү технологи нь цаг хугацаа, мөнгө, нөөцийг удирдахтай холбоотой үүсдэг алдаа дутагдлыг багасгах буюу нарийвчлал, үр ашгийг дээшлүүлдэг нь хамгийн гол ач холбогдол нь юм.

“Business Wire to Grand View Research“ Судалгааны байгууллагаас AR-ийн зах зээл 2024 он гэхэд 60-100 тэрбум доллар хүртэл өсөх талаар таамаглал дэвшүүлсэн байна. 5G, хиймэл оюун ухаан, робот техникүүд зэрэг дэвшлүүд нь бидний амьдралд томоохон өөрчлөлтүүдийг авчирч байна.

Барилгын салбарт хэрэглээ нь өсөж байгаа AR технологид суурилсан программ хангамж, төхөөрөмжүүдийг тоймлон танилцуулж байна. Үүнд:

Morpholia AR Sketch Walk

Хэрэглээ: Архитектор, дизайнеруудад

Ашиглах боломжит төхөөрөмж: Хөдөлгөөнт төхөөрөмжүүд

Төсөөлөл болон бодит байдал хоорондын ялгааг арилгах, загвар зураг дотроо бодитоор орж орон зайн жинхэнэ мэдрэмжийг мэдрэх боломжтой. iPad ашиглан загвар зургаа даган төслийн талбай дээр алхаж явахдаа шал, хана зэргийн орон зайг бодит хэмжээсээр харж илүү интерактив, хэрэглэгчдэд загвар зургийг илүү ойлгомжтой болгож өгсөн программ хангамж.

DAQRI Smart helmet

Хэрэглээ: Барилга, Үйлдвэрлэл, Уул уурхайд ихэвчлэн ашиглагддаг

Төхөөрөмж төрөл: Hololens

3 хэмжээст моделиудыг физик орчинд оруулан тухайн объектийн гүн, өндөр, өргөн, эзлэхүүнтэйгээр бодитоор харуулдаг. Барилгын талбай дээрх ажлын гүйцэтгэлийг зураг төсөлтэй харьцуулан хянах боломжийг олгоно. Мөн Барилгын ажлын талбайн үзлэг шалгалтууд болон аюул ослыг илрүүлэхэд ашиглагдаж байна. 

Measure Apps

Хэрэглээ: Хэмжилт

Тохиромжтой төхөөрөмж: Хөдөлгөөнт төхөөрөмжүүд

OS болон Android утсанд аль алинд зориулагдсан бөгөөд гар утасны камер ашиглан бодит орон зайг нарийвчлалтайгаар тооцоолон хэмждэг ба барилгын талбай дээр олон нарийн төвөгтэй хэмжилтийн процессуудыг хялбарчилж байна.

Augment

Хэрэглээ: Зураг төсөл, Маркетинг, Худалдаа

Тохиромжтой төхөөрөмж: Хөдөлгөөнт төхөөрөмжүүд

Нарийн төвөгтэй 3 хэмжээст моделийг холимог виртуал орчинд бодит 

мэтээр харуулж инженер, архитектор, дизайнеруудад дүн шинжилгээ хийх, шийдэл гаргахад туслахаас гадна борлуулалт маркетингийн салбарт борлуулалтын ашиг орлого нэмэгдүүлэх зорилгоор ашигладаг.

Fologram

Зориулалт: Виртуал зааварчилга өгөх

Төхөөрөмж төрөл: Hololens

3D загваруудыг Хололенс нүдний шилээр дамжуулан  барилгын ажлын явцад энгийн ажлуудаас нарийн төвөгтэй ажлуудад зааварчилгыг өгч, дижитал зааврын дагуу хэмжилт, баталгаажуулалт хийж барилгын ажлын үе шат бүрд ажлыг гүйцэтгэхэд түүнийг хөнгөвчлөх зорилготой юм.

Gаmma AR    

Зориулалт: Барилгын ажлын хяналт

Тохиромжтой төхөөрөмж: Хөдөлгөөнт төхөөрөмж

BIM 3D building зураг төслийг ухаалаг гар утас эсвэл таблетаар дамжуулж барилгын талбай дээр тухайн зурагдсан зураг бодит байдал дээр хийгдэж байгаа эсэхийг камераар шалгадаг барилгын талбайн хяналтын програм юм. Энэ нь төлөвлөлтийн үеийн зургийг барилгын талбай дээр бодитоор хэрхэн гүйцэтгэж байгааг харьцуулан аливаа алдаанаас сэргийлэх, барилгын ажлын өртгийг бууруулах боломжийг олгодог.

ARki  

For: AR Architectural model 

Devices: Mobile

ARki нь архитектор, дизайнер, инженерүүд, 3D артистуудад виртуал орчинд үүсгэсэн дүрслэлийг бодит орчинд харуулахдаа давхрын план зургийг, бодит орчны сүүдэр зэргийг нэгтгэн харуулах боломжтой танилцуулга хийхэд түлхүү зориулагдсан.

Dalux View / Dalux Build / Dalux FM

Хэрэглээ: Барилгын ажилд шийдэл гаргах

Тохиромжтой төхөөрөмж: Хөдөлгөөнт төхөөрөмж

Данийн Dalux компани нь барилгын ажилд зориулсан гурван төрлийн AR программ хангамжийг гаргасан. Dalux Viewer нь барилгын бодит талбай дээр 3D загвар зургийг боловсруулах боломжийг олгосон ба Dalux Build нь барилгын бусад программ хангамжуудтай хослуулан төслийн бүх үе шатанд мэдээллийн урсгалыг тасралтгүй хангах зориулалттай. DaluxFM нь барилгын менежментийн шийдэлд зориулагдсан гэрээ, засвар үйлчилгээ, түрээсийн хяналт, түүнчлэн газар хамгаалах үйл ажиллагаа зэргийг хамруулж түүнийг удирдахад зориулагдсан.

Aug view-  Газар доорх бүтээн байгуулалт буюу инженерийн шугам сүлжээний бүрэн мэдээллээр хангах. Барилгын Газар шорооны ажил эхлэхээс өмнө газар доорх шугам сүлжээний тухай болон эзэмшил, хэрэглэгчид зэргийн бүрэн мэдээллийг өгөх боломжтой. 

Барилгын салбарт энгийн тоног төхөөрөмжүүдээс эхлээд хүнд машин механизмуудтай холбоотой төрөл бүрийн сургалтуудад ихээхэн хэмжээний зардал гардаг. Энэхүү дэвшилтэт технологийн ашиглаж сургалтыг явуулснаар  нь зардлыг бууруулах боломжтой.

Аugmentecture апп-г ашиглан туршилт хийснийг та бүхэнд товчоор танилцуулж байна.

Барилга архитектур, инженерингийн салбарт зориулсан AR технологид суурилсан платформ, апликейшн хөгжүүлэгч олон компаниуд байгаа бөгөөд үүний нэг нь AUG буюу Augmentecture Inc юм. Уг компани нь AR технологийг архитектор дизайнеруудын ажлын нэгээхэн хэрэгсэл болгох зорилготойгоор 2014 онд Америк улс, Калифорниа мужийн Лос Анжелес хотод байгуулагдсан. 

Бид энэхүү компанийн вэб платформ, апликейшний тусламжтайгаар өөрсдийн үүсгэсэн дурын 3-н хэмжээст загваруудыг холимог виртуал орчинд  бодит мэтээр харж дүн шинжилгээ хийх, асуудал шийдлийг гаргах зэргээр ашиглах боломжтой юм. 

Ингээд та бүгдэд энэхүү платформ, апликейшнийг хэрхэн ашиглах талаар товч зааврыг хүргэе. 

●     Юун түрүүнд та уг компанийн вэб сайтад (https://augmentecture.com/) өөрийн бүртгэлийг үүсгэнэ. 

●   Уг вэб сайтаас өөрийн ухаалаг утас аль эсвэл таблетанд “Augmentecture” гэсэн апликейшнийг суулгана.

●     Үүний дараа та дурын 3D програм дээр үүсгэсэн 3-н хэмжээст загварыг.fbx өргөтгөлөөр хадгалан өөрийн бүртгэлээр үүсгэсэн вэб сайтын “dushboard” хэсэгт Upload хийн хуулна.

●     Хуулж дуусмагц таны бүртгэлтэй и-мэйл хаягаар бар код бүхий хуудас илгээх бөгөөд уг хуудсыг хэвлэн бид 3-н хэмжээст загвараа харах  юм. Аль эсвэл та dushboard дээрх файл дээрээ сумыг аваачихад гарах цонхноос 2 дахь сонголтоор нэвтэрснээр хуудсыг дэлгэцэнд гарган хэвлэх боломжтой.

●     Та хэвлэсэн цаасан дээрх бар кодыг апликейшний шинэ модель уншуулах хэсгээр уншуулан хуулж авна.

Уншуулсны дараагаар та утасныхаа камерыг AUG гэсэн зурагт хэсэг төвлөрүүлснээр таны модель таны өмнө буй мэт харагдах болно. Та цаасыг хөдөлгөхөд модель давхар хөдлөх бөгөөд дэлгэцээр гарны тусламжтайгаар эргүүлэх, томруулж, жижгэрүүлэх зэргээр хөдөлгөж харах боломжтой.

Виртуал орчинд үүсгэсэн биет зүйлийг бодит орчинтой нэгтгэн харснаар танд илүү бодит төсөөллийг хүргэж болохыг та энэхүү аппликейшнаас харж болно. Энэ технологи нь BIM буюу Building Information Modelling (Барилгын мэдээлэлтэй загварчлал) системтэй уялдан ажиллах боломж нь түлхүү байгаа бөгөөд энэ нь бид дан ганц 3D модель харах бус түүн дээр нэмэлт мэдээллүүдийг харах боломжийг бий болгож байгаа юм.