Хашаандаа явган хүний замыг өөрсдөө хийцгээе

Хашаандаа явган хүний замыг өөрсдөө хийцгээе

Урин дулаан цаг ирж хашаа болон эзэмшил газар, зуслангийхаа гадна талбайд тохижилт хийхээр бэлдэж байна уу? Гадна талбайн тохижилтын хамгийн чухал хэсэг нь явган хүний зам юм. Учир нь хашаан доторх ногоон байгууламжаа хүний хөлд үрэгдүүлж, сүйдлэхгүйн тулд та явган хүний зам тавих нь нэн хэрэгтэй зүйлийн нэг юм. Ингэхдээ хөдөлгөөний урсгалаа оновчтой тооцох нь чухал. Хашаандаа явган замыг ямар зарчим, шаардлагын дагуу хийх, Монгол улс болон олонулсад  дагаж мөрддөг стандартын дагуухэрхэн хийхээ мэдэхгүй байвал бид танд дараах зөвлөмжийг хүргэж байна.  

Явган зам гэдэг нь авто замын дагуух замын хашлаганаас барилга байгууламжийн нүүр хүртэлх зайг явган хүний зорчих чөлөө гэдэг. Зөвхөн хүн зорчиход зориулсан явган хүний зорчих чөлөөний нэг хэсгийг явган хүний замгэнэ. Энэ нь хашаанд гэрийн үүднээс хашааны хаалга хүртэлх зайд хийгдэх замыг мөн хэлж байгаа юм. Та явган замаа заавал гэрийн үүднээс хаашааны хаалга хүртэл хийхгүйгээр дурын газарлуугаа чиглүүлэн хийж ч болох юм.  

Явган хүний чөлөөтэй зорчих боломжийг хангасан зам нь доор дурдсан шаардлагуудыг хангасан байх ёстой. Үүнд;

- Саад болох биет байхгүй байх

- Жигд тогтвортой, халтиргаанаас хамгаалсан гадаргуутай 

- Гэрэлтүүлэг сайтай 

- Дагуу налуу бага (5%-иас бага) 

- Хөндлөн хэвгий бага (2%-иас бага) 

Явган хүний замын хавтанд тавигдах шаардлага 

Явган хүний замын хавтан жигд өнгөтэй байх бөгөөд бетон хавтангийн чулуу нь ил гараагүй, завсаргүй, тэгш байхаас гадна явган зорчигчийг халтирахаас хамгаалсан хамгаалалттай байна. Хавтангаар хучилт хийхдээ тэргэнцэртэй хүний тэргэнцрийн дугуй хавтангуудын хооронд орж хөдөлгөөн нь саатахгүй байвал зохино. Явган хүний замын хавтанг барилгын ажилд ашиглахаас өмнө үйлдвэрлэгчийн сертификатыг ТИ-т танилцуулж, зөвшөөрөл авсан байна. 

Явган хүний замд ашиглах хавтангийн геометр хэмжээс нь MNS4699:2016 “Зам талбайн хучилтын бетон хавтан. Техникийн шаардлага” стандартын дагуу хүснэгтэд заасан хүлцэх алдааны дотор байна. 

 Хүснэгт. 1  Явган хүний замын хавтангийн хүлцэх алдаа /мм/ 

Явган хүний замын нормын харьцуулалт 

Явган хүний замын хэмжээг тодорхой харьцуулалт хийж замыг сайжруулахын тулд Монгол орны одоогийн мөрдөж байгаа явган хүний замын норм дүрмийг Хятадын БНбД, Канадын норм дүрэмтэй харьцуулав.                                      

Хүснэгт.2 Явган хүний замын төлөвлөлтийн харьцуулалт


Монгол орны стандартад нийцсэн зам ба ногоон




АНУ-ын туслах замын хэсгийг огтлолыг харуулсан байдал



Явган хүний зам хийх дарааллыг танилцуулж байна. Үүнд:


  1. Хөрс хуулах буюу газрын хөрсийг хуулж талбай бэлдэх

Өндрийн тvвшинг сонгож, чиг утас, метрийг ашиглан хэмжилт хийх ажил дууссаны дараа газрын єнгєн хєрсийг авч буталсан чулуу эсвэл хайргаар дүүргэж газрыг тэгшилнэ. Хэрэв ажлын талбай нь их бол шаардагдах техникийг хэрэглэнэ.

2Цементээр бэхжүүлсэн элсэн дэвсгэр үе хийх                                2%-ийн цементээр бэхжүүлсэн элсэн дэвсгэр үе

Явган хүний зам болон талбайд ирэх ачаалал харьцангуй бага тохиолдолд явган хүний замын чулуун ба бетон хавтанг 2%-ийн цементээр бэхжүүлсэн элсэн дэвсгэр үе дээр суулгах ба дараах аргачлалын дагуу гүйцэтгэнэ.

Цемент нь ердийн буюу портланд цемент байх бөгөөд MNS 974:2008 болон бусад олон улсын стандартуудын шаардлагад нийцсэн байна. Цементийн орцыг 1м2 –д 2кг цемент байхаар тараана. 






3. Далангийн үе буюу суурийн материал бэлдэх                                                                 Элсэн дэвсгэр хийж буй байдал

Урьдчилан бэлтгэсэн талбайд элсийг 100мм зузаантайгаар дэвсэж, элсийг 
зохих хэмжин шалгалтын багаж хэрэгслийн тусламжтайгаар, налуу ба төвшинг хангах хэмжээнд сайтар тарааж тэгшилнэ. Тэгшилсэн үеийг 1м2-д 10л-с доошгүй усыг жигд цацаж услан, гар доргиулагчаар сайтар нягтруулна.


Анхаарахзүйл

Нягтруулалтыг хийхэд хэрэглэж буй чичрэлттэй алхны ул нь зөөлөвчтэй байвал зохино. Зөөлөвчгvй лантууг хэрэглэхэд бетонон хавтанг гэмтээж болзошгvй. 95-110 кг жинтэй 2.5-4 квт чадалтай стандарт ангиллын чичрэлттэй лантуу эсвэл гар нягтруулагчийг хэрэглэхийг зөвлөж байна.

4. Явган хүний замын хашлага суулгах

Хашлагын суурийн нүхийг зохих өргөн, гүнд ухаж нягтруулан, ажлын зурагт заасан маркийн бетон зуурмаг ашиглан дэвсгэр үе хийж, хашлагыг нэг талаас нь эхлэн суурилуулж, ар хананы манаасыг хийнэ. Явган хүний замын захад  жижиг хашлагыг босоогоор нь MNS842:2006 стандартын дагуу чиглүүлэгч утасны дагуутавина. Хашлагыг цементэн зуурмаг дэвсэж суулгана.

Явганзамын хашлага суурилуулсан байдал




5. Явган замын хавтанг сонгож, суурилуулах   



Явган хүний замын хавтан нь ихэвчлэн улаан хүрэн өнгийн 10х20х6 см, 20х20х6 см хэмжээтэй байна. Харин унадаг дугуйн замын хучилтыг хавтангаар хийх хэсгийн хавтан нь ногоон өнгийн 10х20х6 см, 20х20х6 см хэмжээтэй байна.

Хавтангийн өрөлтийг хийхдээ хотын өнгө үзэмжид тааруулан зөвлөх болон захиалагчтай зөвшилцөн ажлыг гүйцэтгэнэ. Хараагүй хүнд зориулсан хавтанг 30см өргөнтэйгөөр стандартын дагуу явган замын голоор хийнэ. Явган хүний гарцан дээр анхааруулах хавтанг хийж өгнө. Хөтөч хавтангийн хоёр талаар өнгөт хавтан төлөвлөнө.

Хавтангийн доор 10 см зузаантай 10%-ийн цементээр бэхжүүлсэн элс хайрган дэвсгэр үе байна. 


Явган замын хавтан суурилуулж буй байдал

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд хөтөч хавтанг доорх хэмжээгээр сонгоно


Хөгжлийн бэрхшээлтэй зорчигсдод зориулан БД 31-101-04 “Тахир дутуу иргэдэд зориулсан барилгын төлөвлөлтийн нормаль”-ийн III хэсгийн 3.1.6-гийн дагуу явган замын шулуун хэсэгт болон уулзвар хэсэгт хөтөч хавтанг төлөвлөнө.

Тусгасан схемийн дагуу чулуун ба бетон хавтанг хооронд нь 2-3 мм зайтайгаар өрөх ба чулуун, бетон хавтанг сайтар суулган, зэрэгцээ гадаргуугийн тэгш байдлыг хангахын тулд резинэн алхаар зөөлөн тогшиж тэгшилнэ. Алхаар тоншиж байх үедээ хавтангийн ирмэг буланг гэмтэхээс сэргийлнэ. Шаардлагатай тохиолдолд цөөн тооны чулуун болон бетон хавтанг нямбай хуулж аваад доор нь элс нэмж, хасах замаар төвшинг тааруулна. Явган хүний замын налууг тэгш усаар ойр ойрхон шалгана.


Анхаарах зүйл

Ингэж суулгах нь дэвсгэр давхаргыг гэмтээлгvй байлгана. Шаардлагатай бол суулгасан хавтан дээр банз тавина. Хоорондын оёдлуудыг ижил байлгахын тулд өргөн буюу уртынх нь дагуу чиглvvлэх олсыг татна. Суулгалтыг хийхдээ чиглvvлэх олсыг удирдамж болгоно. Гурван эгнээ хавтан суулгасны дараа оёдлуудын зайг шалгаж vзэх хэрэгтэй.

6. Завсар зайг дүүргэх

Хавтангийн хоорондох зайг шигшсэн элсээр дүүргэх ба үстэй шүүрээр тал тал тийш нь шүүрдэн тараах байдлаар дүүргэнэ. Гадаргуу дээр үлдсэн элсийг усаар зөөлөн шүршиж туух байдлаар цэвэрлэх бөгөөд заадасны хооронд дүүргэсэн элс угаагдахаас сэргийлэх хэрэгтэй. 


Засвар зайг дүүргэж шүүрдэж буй байдал 


7. Хэрэглэгдэх багаж хэрэгсэл

Хавтан суулгах бригадын багаж хэрэгслийн жагсаалт:

1. Дөрвөлжин ба жадан хүрз

2. Чиг утас хоёр ба тvvнээс дээш /ажил багтаамжаас хамаарна/

3. Элсийг тэгшлэгч буюу банз

4. Төвийн хэмжилт хийх нарийн олсон утас

5. Чичрэлттэй зөөлөн лантуу

6. Өнгөлөгч ба алмазан хөрөө

7. Хавтан зүсэгч

8. Шигшvvр, дамнуурга

9. Шүүр

10.Резинэн алх

11. Гар нягтруулагч


Дээрх зөвлөмжийн дагуу явган хүний замаа хийснээр та хашаандаа тав тухыг бүрдүүлэхээс гадна тоос, шороо босох магадлалыг багасгах давуу талтай юм. Хэрэв танай эзэмшил талбай том юм уу урт нарийн бол байшиндаа  хүрэх дөт замыг хийхдээ шулуун зам тавих нь зөв сонголт байх болно. Харин бусад тохиолдолд шулуун замаас татгалзаарай. Ингээд эцэст нь хэлэхэд, замынхаа хажуугаар жижигхэн дэнлүү өлгөх, байгаль орчинд ээлтэй, эрчим хүчний хэмнэлттэй буюу нарны зайгаар ажилладаг бол илүү давуу талтайгаас гадна өнгө үзэмж нэмж шөнө нь байшин, хашааг тань гэрэлтүүлэх болно. Гэрэлтүүлгээс гадна явган замынхаа хажуугаар зүлэг болон цэцэг тарьж байгалийн өнгө үзэмжийг оруулж болох юм шүү.


                                                                О.Хишигмөнх Барилгачин групп, Инженер 

Барилгачин группын сайттай холбогдох 


                                                               

 







СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ

АНХААРУУЛГА:
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд barilga.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.

Холбоотой мэдээ