Барилгыг уламжлалт хийц болох тоосго, блок, мод, цутгамал төмөр бетоноор барихаас гадна сүүлийн үед урьдчилан үйлдвэрт бэлтгэсэн бэлэн хийцүүд болох хашлаган систем, СИП хавтан, 3D хэвлэмэл мөн модулин барилгаар  угсарч байна.Модулин барилгын технологи нэвтэрч эхлээд багагүй хугацаа өнгөрсөн ба эхний үедэнэ технологиор ихэвчлэн үйлдвэрийн зориулалттай барилга, худалдаа үйлчилгээний газар, агуулах, склад  угсардаг байв.Орчин үед амины орон сууц, ажилчдын сууц, цэцэрлэг зэргийг модулиар ихээр барих болсон.  Энэхүү барилгын технологи нь АНУ, Канад, баруун Европын орнуудад өргөн дэлгэрсэн бөгөөд дулаан болон дуучимээний тусгаарлалт өндөр, барилгын үндсэн хийцүүдийг үйлдвэрийн аргаар бэлтгэж, богино хугацаанд угсардаг учир барилгын чанар тогтмол сайн байдаг. Барилгыг жилийн аль ч улиралд үйлдвэрлэж, ямар ч газар барих боломжтой, хөдөлмөр зарцуулалтыг багасгаж, бүтээмжийг дээшлүүлдэг бөгөөд манай орны цаг уурын нөхцөлд ч тохиромжтой систем юм.

Модулин барилгын тухай

Модулин барилга бол үйлдвэрт урьдчилан бэлтгэсэн тусдаа модулиудаас бүрдэх ба зөөж тээвэрлэн барилгын талбайд авчирч угсардаг. Модулийн жишээнд зочны өрөө, гал тогоо эсвэл угаалгын өрөөний загварууд ордог. Барилгын үндсэн хийц нь мод болон металл каркасан дээр дулаалгатай хавтгайлжуудыг угсарч бэлтгэнэ. Модулин барилгын үйлдвэрлэгчид захиалагчдад зориулан барилгын үндсэн хийцүүдийг угсрахаас гадна инженерийн шугам сүлжээ, дээврийн угсралт, хаалга, цонх суулгах зэрэг ажлуудыг хийх базарим тохиолдолд заслын ажлыг ч хийж өгөх боломжтой. Модулин орон сууцыг хэмжээ, ажилбараас нь хамаарч нэг сар орчимд барих ба ашиглалтын хугацаа нь50-70 жил байдаг.

Модулин барилгын давуу талууд:

•         Хямд үнэ-арагт бүтээц,үндсэн хийцүүд, бүрэн гүйцэтгэлтэй бариулах уу гэх сонголтоос хамаарч үнэ ньөөрчлөгддөг.
•      Дурын газраа барих боломжтой-хөрсний шинж чанар, газрын гадаргын хэлбэрээс хамаарч сууринд угсармал хавтан, бетон дэрийг ашиглаж болох ба хөрсний төвөгтэй нөхцөлд  гадсан барих боломжтой.
•         Зөөж тээвэрлэх боломжтой-байрлалаа сольж өөр газар барих боломжтой.
•         Хурдан угсрагддаг-2-7 хоногт угсралтын ажлыг гүйцэтгэх боломжтой.
•         Барилга угсралтад өндөр зардал гардаггүй-модулийг урьдчилан үйлдвэрт бэлтгэдэг тул угсралтын ажлын зардал бага байдаг
•       Цаг уурын ямар ч нөхцөлд угсрах боломжтой-эрс тэс уур амьсгалтай манай нөхцөлд хүйтэн сэрүүний улиралд чугсралтын ажлыг хийж болно.
•         Бат бэх сайтай, удаанэдэлгээтэй-шинэ дэвшилтэт материал, сүүлийн үеийн технологи ашигладаг.
•       Дулаан сайн хадгалдаг-дулаалгын материалаа зөв сонгож, битүүмжлэл сайтай угсарвал цахилгаан эрчим хүч болон халаалтын зардлыг хэмнэнэ
•          Секцүүд нь жин багатай-угсралтад том оврын машин механизм шаардахгүй, автокран байхад хангалттай.

Дутагдалтай талууд:

1. 2 давхраас өндөр барилга барихад төвөгтэй-2 давхар хүртэл барилга угсрахад тохиромжтой, өндөр болохтусам зөөж угсрахад хүндрэлтэй, тусгай машин механизм шаардлагатай
2. Модулин хана амьсгалдаггүй- тусад нь агааржуулалтын систем шийдэж өгөх шаардлагатай.
3. Нэг маягийн-ижил хэвзагвар, модуль олон давтагдах тул нэг маягийн загвар давамгайлах талтай.
4. Төлөвлөлт хязгаартай- өрөө тасалгааны хэмжээ, байрлалыг хүссэнээрээ өөрчлөх боломжгүй.
5. Секцүүд овор ихтэй-тээвэрлэлтийн зардал өндөр, ачиж буулгахад хүндрэл гарна.

Модулин барилга барих дараалал:

1.  
2. Үйлдвэрлэгч компаниа сонгох-модулин барилгын талаар мэдээллийн эх үүсвэрээс судлах, үйлдвэрлэгч компанийг хайх, харьцуулалт хийх, ийм сууцанд амьдарч байгаа хүмүүсээс асуух
3.  
4. Зөвшөөрлийн бичиг баримтаа бэлтгэх-газрын зөвшөөрлөөс эхлээд инженерийн шугам сүлжээ татах хүртэлх бичиг баримтаа бэлтгэнэ.
5.  
6. Зураг, төсөв гаргах-мэргэжлийн байгууллага, хүмүүсийн тусламжтай барилгынхаа төлөвлөлтийг хийж, зураг гаргуулж, төсөв хийлгэх. Эсвэл үйлдвэрлэгч компанийн боловсруулсан бэлэн нэг маягийн зураг, төсвийг ашиглавал хугацаа хэмнэнэ.
7.  
8. Үйлдвэрлэгчтэй гэрээ байгуулах-гүйцэтгэгч байгууллагын үүрэг хариуцлагыг тодорхой болгох, төслийн хэмжээ, угсралтын хугацаа, зардлаа тохирч гэрээнд тусгуулах
9.  
10. Барилгын байрлалыг бэлтгэх-инженер геологийн дүгнэлтийн дагуу хөрсний төрөл, газрын налуунаас хамаарч суурийн төрлөө сонгох, суурь угсрах бэлтгэл хангах
11.  
12. Модулийн тээвэрлэлт-үйлдвэрээс зориулалтын машинаар тээвэрлэн, төслийн байрлалд автокраны тусламжтай буулгана.
13.  
14. Барилга угсралт-зургийн дагуу модулиудыг байрлуулж  өөр хооронд нь тусгай бэхэлгээгээр бэхэлж, чанар аюулгүй байдлыг хангана.
15.  
16. Инженерийн шугам сүлжээ тавих-модулин хийцэд ариун цэврийн блокыг тусад нь шийдэж өгсөн байдаг. Техникийн нөхцөлийн дагуу түүнд гадна шугам сүлжээний хоолойнууд холбогдоно.
17.  
18. Дээврийн угсралт-модулин сууцны хувьд дээврийг металл болон модон каркастай хавтгай ба налуу шийдлээр угсарч байна.
19.  
20. Бусад болон заслын ажил-цонх хаалга угсрах, хучилт, шал, өнгөлгөө ажлыг зургийн дагуу хийх ба заслыг захиалагчийн хүсэлтийн дагуу өөрчилж болно. 

“Изохаус” ХХК-ий Санзайд угсарсан 105 м2 модулин барилга

Манай улсад “Изохаус” ХХКнь модон рамтай угсармал модулин барилгын үйл ажиллагаа явуулж байгаа анхдагч компани бөгөөд одоогийн байдлаар жилд дунджаар 10,000-14,000 м2 модон модуль,195,000 м модон дам нуруу үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий 2 үйлдвэртэй. Тус үйлдвэрт даацын модон дам нуруу, стандарт хана, шал, дээврийн бэлдэц, ариун цэврийн өрөөний модуль, модон рамтай угсармал зөөврийн модулийг үйлдвэрлэж байна.

Барилгын үндсэн хийц ньмодон двутавр рамтай шилэн хөвөн дулаалгатай шахмал хавтан хашлагатай элементүүдээс (шал, хана, тааз болон дээврийн хавтгайлжууд) бүрдэх бөгөөд нийлүүлж угсарсан хамгийн бага нэгжийг модуль гэж нэрлэнэ. Хэд хэдэн модулийг зэрэгцүүлэн болон давхарлан угсарч томоохон хэмжээний барилга барих боломжтой бөгөөд нэг модулийн дундаж хэмжээ нь 26м2 байна. Гадна ба дотор өнгөлгөө нь гал болон усанд тэсвэртэй хавтан байх бөгөөд захиалагчийн хүссэн өнгөөр будах боломжтой. Модулийг бүтнээр нь тээвэрлэх бөгөөд нэг модулийг бэлдэх хугацаа7-10 хоног байна. Үнийн хувьд үндсэн хийцийг угсрахад 1м2 нь 750,000-800,000төгрөг байна. Үүнд: зураг төсөл, үндсэн хана, шал, дээврийн бүтээцүүд, дулаалга, өнгөлгөөний хавтангууд, доторлогоо, черепиц дээвэр, гадна хаалга, 3 давхар шилтэй хуванцар цонх угсрах, гадна талыг будах, үйлдвэрийн талбай дээрх угсралт орсон юм. Харин бүрэн гүйцэтгэлтэй, ариун цэврийн өрөөтэй, шалны халаалттай, захиалагчийн газар дээрх угсралтыг хийж гүйцэтгэхэд 1м2 нь1,200,000 төгрөг орчим болно. 

Дэлхийн барилгын салбартмодулин барилгын технологи нэвтрээд удаж байгаа ба олонд танигдсан өвөрмөц модулин орон сууцны загваруудаас танилцуулж байна.

1.  
2. Цилиндр хаус. Франц

Эрүүл эко орчинг бүрдүүлж,Лион хотын захын ойд байрлуулсан энэхүү модулин хаусыг Францын архитектор Кирил Ланцелин бүтээжээ. Барилга нь уламжлалт загвараас татгалзаж шилэн цилиндр хэлбэртэй модулиуд дээр суурилдаг. Бүтэц нь шилэн, бетон цилиндрийн нягтрал бөгөөд модулиудын ийм ер бусын хэлбэр нь хөнгөн, байгалийн гэрлийг бүрэн дүүрэн ашиглах боломжтой, гадна, дотоод засал чимэглэлийн хоорондох ялгааг арилгаж, оршин суугчдад гайхалтай, сэтгэл татам орчинг бүрдүүлдэг. Архитектор барилгыг өргөтгөх боломжийг бүрдүүлэхийн тулд цилиндр хэлбэрийн системийг ашигласан бөгөөд функц, байршлаас нь хамааран илүү нээлттэй, хагас нээлттэй, хаалттайгаар шийдэж болно.

2. “Kowloon” парк. Хонконг, Хятад

Хонконгийн цэцэрлэгт хүрээлэнгийн нэг хэсэгт 42 м2 талбайтай модулин байшин баригдсан байна. Гадна талаас нь харахад ТҮЦ-тэй адилхан боловч амьдрахад  нэн тохиромжтой. Зохиогчид - Alu House, James Law Cybertecture, ARUP компаниуд ба ийм модулин барилга нь нийтийг орон сууцжуулах ажилд тохиромжтой ба бага талбайтай орон сууцны хувилбарыг давчуу газарт хүртэл байрлуулах боломжтой бөгөөд энэ нь тэнгэр баганадсан барилгын модульчлагдсан бүрэлдэхүүн хэсэг болж чаддаг. Барилгын үндсэн материал нь шаардлагатай бүх шинж чанарыг хангасан хөнгөн цагаан бөгөөд энэ нь зэврэлтэд тэсвэртэй, цаг уурын эрс тэс нөхцөлд амархан зохицдог бөгөөд  хөнгөн жинтэй тул зөөж угсрахад тохиромжтой байдаг.

3. Байгаль орчинд ээлтэй тансаг барилга

Алдарт архитектурын компани Weingartner Architect нь эко өвөрмөц тэнгэр баганадсан төслийг боловсруулсан бөгөөд гол санаа нь хотжилт, хотын хязгаарлагдмал нөөц зэрэг хүнамын өсөлтийн сөрөг үр дагаврыг шийдвэрлэх гарцыг шийдсэн юм. Энэ барилга ньбетонон суурь, багана дээр  автомашины газар доорхи зогсоол, нийтийн эзэмшлийн талбай, шат, таван цахилгаан шат, цахилгаан угсралтын шугам, усан хоолойн зориулалттай шат зэрэг тоног төхөөрөмжүүд байрладаг ба барилгын материалын 70 орчим хувьд нь модыг ашигласнаар эрүүл эко орчныг бүрдүүлж чадсан байна. 

Тус барилга нь есөн томмодулийн загварыг багтаасан ба тус бүр нь таван давхар, арван таван тансаг оронсууцанд хуваагддаг. Бие даасан блок бүр нь шалнаас тааз том "франц"цонхтой нь байгалийн гэрлийг бүрэн дүүрэн ашиглаж цахилгаан, халаалт, агааржуулалтын зардлыг бууруулах боломжийг олгодог. Модуль болгон ашиглалттай дээвэртэй ба үүнд амралтын, тоглоомын талбайг тохижуулсан байдаг. Уг барилгадэрчим хүч, дулааныг хослуулан үйлдвэрлэх шинэлэг систем, дулааны сэргээлт, дулааны насос бүхий агааржуулалтын системийг ашигладаг тул эрчим хүчний хэмнэлттэй барилгын үзүүлэлтүүдийг хангадаг байна.

4. “Izola Social Housing” Изола, Словени

Зохиогчид: OFIS архитектор

Энэхүү орон сууцны цогцолбор нь хязгаардлагдмал төсвөөр төлөвлөлтийн шаардлагыг хангасан,  нийтийн орон сууцны анхны бүтээлч шийдлийг бий болгосон гайхалтай жишээ юм. Зөгийн үүртэй төстэй ер бусын фасад бүхий хоёророн сууцны барилга нь гоо зүй, функциональ байдлыг хослуулсан ба эдгээр орон сууцууд нь хурдан хугацаанд борлуулагдсан. Залуу гэр бүлд зориулсан хямд өртөгтэй нийтийн орон сууц бий болгох зорилготой энэ төсөл нь Словенийн орон сууцны сангаас зохион байгуулсан тэмцээнд тэргүүн байранд шалгарсан. Энэ төсөлд 1- 3 өрөө бүхий төрөл бүрийн хэмжээтэй 30 айлын орон сууцыг төлөвлөсөн. Орон сууцны нэг давхарт нэгээс гурван өрөө байр тус бүр 2 байдаг. Энэ орон сууцны чухал давуу тал нь зөвхөн гадна хана нь даацын ачаалал авдаг ба оршин суугчдын хэрэгцээ шаардлагын дагуу дотоод зохион байгуулалтыг өөрчилж болдгоороо онцлог юм.

5. Хабитат-67, Монреаль, Канад

Архитектор - Моше Сафди 

Дэлхийд танигдсан орон сууцны цогцолборын нэгийг архитектор Моше Сафди 1966-1967 онд зохион бүтээж,  “Монреаль Экспо-67” үзэсгэлэнд танилцуулсан байна. Авьяаслаг шинэхэн архитекторын төгсөлтийн ажил нь арав гаруй жилийн турштогтсон нэг хэв маягийн шийдлээс татгалзаж өвөрмөц, шинэлэг архитектурын хэвмаягаар бүтээгдсэн байна. Хабитат (“Амьдрах орчин”) нэр нь төслийн өвөрмөц байдлыг илэрхийлдэг ба энэхүү 12 давхар орон сууцны цогцолбор нь яг ижил төстэй элементүүдийн нарийн төвөгтэй эмх замбараагүй хэлбэлзэлтэй 354 цутгамал төмөрбетон модулиудаас бүрддэг. Модуль бүр нь өөрийн гэсэн ногоон цэцэрлэгтэй, бие даасан орон сууц юм.