Дэлхий барилгын салбарт автомат техник, дижитал, виртуал технологиуд хурдацтайгаар нэмэгдэж, цаг хугацаа өнгөрөх тусам улам төгөлдөржиж байна. Тиймээс бизнес эрхлэгчид салбарынхаа чиг хандлага, хурдтай хөгжлөөс хоцрохгүйгээр хөл нийлүүлэн алхаж, мэдлэг мэдээллээ төдий чинээ нэмэгдүүлэх шаардлага тулгарч байгаа юм.

    2019 онд дэлхийн барилгын салбарын эдийн засаг өсөлттэй, шинэ дэвшилтэт технологиуд ихээр нэвтэрсэн онцлогтой жил болж өнгөрлөө. 2020 онд өнгөрсөн оны зарим чигхандлагууд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн хэвээр байх болно. Тухайлбал, орчин үеийн хүмүүсийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн инженерийн хийцтэй шийдэл бүхий байгальорчинд ээлтэй, ногоон барилгууд ихээр баригдах төлөвтэй байна. Мөн дижитал,виртуал технологиуд илүү өндөр түвшинд хөгжиж, технологи, программ хангамжууд улам боловсронгуй болох чиг хандлагатай байна. 

АНУ - ын судалгааны байгууллагаас 2020 оны барилгын салбарын хөгжлийн 10 чиг хандлагыг тодорхойлжээ. 

Барилгын менежментийн программ хангамж

     Барилгын салбарт богино хугацаанд шинэлэг технологиуд хурдацтайгаар нэвтэрч байгаа хэдий ч барилгын төслийн менежментийн программ хангамжуудын ноёрхол хэвээр байх болно. Харин илүү боловсронгуй, ухаалаг, хялбар болсоор байна. Барилгын менежментийн програм хангамж нь компаниудад гаднах барилгын ажилтнуудад хяналт тавих, төслийн явцыг хянах, барилгын үйл явцыг хялбаршуулах, цаг хэмнэж богино хугацаанд ажлаа гүйцэтгэх, хүний оролцоог багасгаж, алдаагүй тооцоолол хийх, зардал мөнгийг хэмнэх гэх мэт олон боломжийг олгодог мэргэжлийн хүмүүсийн ашигладаг хэрэгсэл юм. Мөн менежментийн шийдлүүд нь талбайн барилгын ажлын хуваарь гаргах, ажиллах хүчний менежментийг санал болгодог. Түүнчлэн сүүлийн үед зарим шийдлүүд барилгын төсөв тооцоог гаргаж, нягтлангийн өмнөөс ч ажиллах чадвартай болоод байна. 2020 оны чиг хандлага болж буй зарим топ програм хангамжуудаас дурьдвал Autodesk BIM 360, Procore, PlanGrid, Fieldwire гэх мэт. 

Робот техник

       Барилгын салбарын дэвшил нь зөвхөн програм хангамжаар хязгаарлагдахгүй. Сүүлийн үед автомат техникүүд ихээр нэвтэрч байна. Ялангуяа “нисгэгчгүй нисэх онгоц” гэж нэрлэгдээд байгаа дронуудын хэрэглээ дэлхий нийтээр өссөөр байгаа юм. Энэ нь барилгын талбайд судалгаа хийх, ажлын байрны аюулгүй нөхцлийг бүрдүүлэх, ажилчдын хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангах, үр ашгийг нэмэгдүүлэх,судалгааны мэдээлэл цуглуулах зэрэг олон талын ашиг тустай юм. Тиймээс техникийн дэвшил, интеграцчлал нь барилгын салбарын 2020 оны гол чиг хандлагуудын нэг хэвээр байна. 

Ногоон технологи

   Хүн төрөлхтөнд заналхийлж буй хамгийн аюултай үйл явцын нэг нь дэлхийн дулаарал болж байгааг цаг уур судлалын хүрээлэнгүүд анхааруулж, бүхий л салбарт ногоон хөгжлийг бий болгохыг уриалга болгон ажиллаж байна. Тиймээс дэлхийн дулаан ялгаруулалтын 20 хувийг эзэлдэг барилгын салбарт байгальд орчинд ээлтэй, ногоон технологи эрчимтэй хөгжиж байгаа бөгөөд төлөвлөлт, зураг төслөөс эхлээд нураах хүртэлх бүх үе шатууд байгальд сөрөг нөлөөгүй, хүлэмжийн хийн ялгарал багатай  байх шаардлагатай байна. Мөн тогтвортой байдалд анхаарлаа хандуулан эдийн засагт үр ашигтай, урт настжилттай барилга барьж, барилгын хог хаягдлыг багасгах, дахин боловсруулан ашиглах хандлагатай байгаа юм. 

   Сүүлийн үед нэвтэрсэн зарим чиг хандлагуудаас сонирхуулахад нүүрс хүчлийн хийг багасгадаг фасад, тамхины ишийг дахин боловсруулж хийсэн тоосго, дулааны аргаар ажилладаг агаажуулагч,өөрийгөө засварладаг асфальт гэх мэт олон дэвшилтэт, шинэ материалууд бий болоод байна. Энэ нь ногоон байгууламжийн нэгээхэн хэсэг бөгөөд 2020 онд  үүнээс ч илүү гайхалтай дэвшлүүд бидний өмнөгарч ирэх болно. 

Модулин болон угсармал барилга 

     2020 онд модулин болон угсармал барилгууд ихээр баригдах төлөвтэй байна. Нэг загвар зургаар олон барилга барих боломжтой учраас орон сууц, зочид буудал, оффисын барилгад өргөн ашиглагдах төдийгүй АНУ - ын зах зээлд жилийн 6.9% -ийн өсөлттэй байж, 2023 онгэхэд 157 тэрбум доллараар үнэлэгдэнэ гэсэн урьдчилсан тооцоог гаргажээ. 

Модулин барилгын ажил нь  цаг хугацаа, зардлыг ихээр хэмнэх бөгөөд ажиллах хүчний хомсдолд ороод байгаа энэ цаг үед хүний хөдөлмөр бага зарцуулагдах хамгийн тохиромжтой шийдэл болж байна. Мөн уг барилгад дахин боловсруулсан материалуудыг ашиглах боломжтой учраас хог хаягдлыг багасгаж,тогтвортой байдлыг хангахад тусалж байгаа юм.

Аюулгүй ажиллагааны тоног төхөөрөмж

    Хүний буруутай үйл ажиллагаа, ажлын байрны осол, техник технологи, удирдлагын тогтолцоо зэрэг олон хүчин зүйлээс болж үйлдвэрлэлийн ослууд гарч, хөгжлийн бэрхшээлтэй болох цаашлаад амь насаа алдсаар байна. Тиймээс барилгын салбарын ажилтнуудын аюулгүй байдлыг хангах, элдэв осол гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх аюулгүй ажиллагааны тоног төхөөрөмжүүд илүү сайжирч, хэрэглээ өссөөр байгаа юм. 

    Тухайлбал, ажилтан унаж, бэртэх гэх мэт осол гарсан үед wifi - аар холбогдож,  GPS  -ээр байршлаа мэдэгдэх боломжтой “ухаалаг гутлууд” гараад байна. Хэдийгээр эхэн үед өндөр өртөгтэй учраас үүнийг худалдан авахад бэрхшээлтэй байх хэдий ч зайлшгүй ажлын байрны түгээмэлхэрэглээ болно гэж үзэж байгаа юм. Мөн чийг шингээдэг даавуу ашиглан зуны халуунд сэрүүн ажиллах боломжийг бүрдүүлсэн “хөргөлтийн хантааз” хүртэл ашиглаж байна. Энэ мэтчилэн олон шинэ, дэвшилтэт технологиуд нь  барилгын салбарын аюулгүй байдлын шинэ эрин үеийг эхлүүлээд байна гэж хэлж болох юм. 

Төслийн менежментийн шийдэл

     Барилгын салбарт технологийн олон тооны дэвшил гарч, програм хангамж нэмэгдэж байна. Тиймээс одоогийн хэрэглэгдэж байгаа төслийн менежментийн шийдлүүд дээр компаниуд өөрсдийн моделиудыг бий болгон ажиллах нь сүүлийн жилүүдэд эрс нэмэгджээ.Төслийн менежментийн шийдэл нь цаг хугацааг тодорхой төлөвлөх, тоног төхөөрөмж түрээслэх, захиалга өөрчлөх гэх мэт компаниудын үйл ажиллагааг илүү хялбар,төвөггүй болгосон үйлдэлтэй байхаар зохиогдож байна. Мөн төсөлтэй холбоотой бүх баримт бичгүүдийг нэг дор хадгалах боломжтой менежментийн шийдэл нь гүйцэтгэгчид төслийн төгсгөлд төлбөрөө авахад тусалж байна. 

2020 оны трэнд болж буйтоп шийдлүүдээс товч танилцуулбал, 

-      “Buildertrend”:Төслийн оролцогчлын харилцаа холбоо зохицуулах, төслийн багийн хуваарь гаргах,төсөв тооцоо гаргах, бичиг баримт боловсруулах гэх мэт олон давуу талыг олгосон шийдэл 

-    Procore:  Барилгын салбарт тусгайлан зориулсан үүлэнд суурилсан  CPM програм юм. Энэ нь хамгийн сүүлийн үеийн вэб технологиудыг ашиглахад зориулсан төдийгүй ашиглахад энгийн мэт боловч найдвартай програм. 

-    WorkflowMax: Үнийн санал, цагийн хуваарь, ажлын хувиарлалт гаргах, нэхэмжлэх явуулах гэх мэт өдөр тутмын олон ажлыг хөнгөвчилсөн шийдэл юм. Архитектор, барилгын мэргэжилтнүүд, судлаач, инженерүүдэд хамгийн тохиромжтой. 

-  Buildtools: Төсөлд оролцож байгаа бүх мэргэжилтнүүдийг хооронд нь холбох зориулалттай модулан барилгын менежментийн платформ юм. Төсвийг илүү сайн гаргах, гүйцэтгэгч компаниудын хувиарлалт гаргах, материалын захиалга өгч, худалдан авалт хийх гэх мэт барилгын ажлын арын ажлыг хялбаршуулсан шийдэл.

“Sustainability” буюу тогтвортой байдал

    Тогтвортой байдал гэдэгнь ногоон технологитой адил ойлголт мэт боловч хоорондоо ялгаатай. Жишээлбэл,ногоон технологи нь дэлхийн дулаарал, нүүрс хүчлийн хийг багасгах гэх мэт байгальд орчноо эрүүл байлгахыг зорьдог бол тогтвортой байдал нь байгалийн зүйтогтлыг хэвийн байлгах, нөөцийг нь зүй зохистой, үр ашигтай ашиглах, нийгмийн хөгжлийг урт хугацаанд тогтвортой хөгжүүлэхэд гол зорилго нь оршдог. Хүн төрөлхтөн байгалийн нөөцийг хэзээ ч дуусахгүй мэт буруу үйл ажиллагаа явуулсаар байвал хэзээ нэгэн цагт үйлдвэрлэлийн процесс дуусаж, байгалийн тэнцвэрт байдал бүрэн алдагдах болно. Тиймээс байгалийн гэрлийг ашиглан эрчим хүчээ хэмнэж, саарал усыг 00 - д ашиглах гэх мэт өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа ч өөрчлөлтийг хийсээр байна. 

BIM буюу барилгын мэдээлэлтэй загварчлал

       Барилгын салбарт дижитал хувьсал гарч, BIM /Building Information Modeling/ виртуал загварчлалын эрин үе ирээд байна. Энэхүү технологи ньэдийн засгийн асар үр ашигтай, байгаль орчинд ч ээлтэй бөгөөд барилгын компаниудын тогтвортой аргууд руу шилжих шилжилтийн чухал хэрэгсэл болж байна. BIM–дзураг төслийнхөн, гүйцэтгэгч компаниуд, зөвшөөрөл олгодог, хянадаг байгууллагууд, хөрөнгө оруулагчид, банкууд, барилгын материал үйлдвэрлэгчид гэхмэт барилгын болон бүтээн байгуулалтын төсөлд оролцож байгаа бүх тал оролцож,өөрт хэрэгтэй хэсэг рүү нэвтэрч ажиллах нөхцлийг бүрдүүлжээ. BIM-ыг өнөөдөр барилгын тогтвортой байдлыг бий болгох, илүү хялбар, илүү цаг хэмнэсэн, илүүбага зардлаар, чанартай барилга барихад зориулан дэлхий нийтээрээ ашиглаж эхлээд байна.  

Виртуал, бодит мэт санагдуулах төхөөрөмж

     Виртуал төхөөрөмжүүд нэвтэрч, дэлхий нийтээрээ өргөн ашиглаж байгаа төдийгүй цаашид ч улам хөгжих хандлагатай байна. Бодит мэт мэдрэмж төрүүлэх энэхүү төхөөрөмж нь үйлчлүүлэгч нарт ойлгоход төвөгтэй барилгын нарийн хийцлэлийг бодит мэт мэдэрч, орчноо 360 градус эргүүлэн харах боломжийг бий болгосон дэвшилтэт технологиуд юм. 

Өртөг зардал, ажиллах хүчний хомсдол

    Барилгын салбар технологийн хувьд үсрэнгүй хөгжиж байгаа хэдий ч материалын өртөг зардал өсч,ажиллах хүчний хомсдол бий болоод байгаа нь томоохон асуудал болж байна. Жил ирэх тусам ажлын хөлс нэмэгдэж, материалын үнэ өссөнөөр ашиг багатай ажиллаж эхэлсэн. 2018 оны судалгаанаас харахад барилгын материалын үнэ жил бүр  5 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байгаа юм. 2019онд энэ шалтгаанаас болж үйлдвэрлэлтийн хэмжээ багасаж, үйл ажиллагаа зогсох зэрэг асуудалтай байв. Тиймээс цөөн хүний хүчээр хурдан ажиллахын тулд модульчлагдсан болон угсармал барилгын загварт шилжиж байна. Гэвч  энэ байдал нь түр зуурын л шийдэл юм. 

   Бизнес эрхлэгч тасалбартаа өрсөлдөх чадвартай, цаашид үйл ажиллагаа өргөжин тэлж, амжилттай байхыг хүсэж байгаа бол дэлхийн чиг хандлагуудыг үйл ажиллагаандаа тусган, илүү алсыг харсан, цаг үеэ мэдэрсэн төлөвлөгөө гаргахыг санал болгож байна.