Барилгын тухай хуулийн 10.1 дүгээр зүйлд заасны дагуу “барилгын ажлын зөвшөөрөл шаардахгүй барилга байгууламж” гэсэн ангилалд багтах амины орон сууцаа иргэд ихэвчлэн өөрсдийн хүч хөрөнгөөр, ямар нэг зураг төсөлгүй барьдаг. Энэ төрлийн зураг төсөлгүй барьсан барилгыг инженерийн бус бүтээцтэй барилга гэж нэрлэдэг. Манай иргэдийн дунд инженерийн бус бүтээцтэй тоосгон байшин барих нь зонхилж байгаа. Тиймээс тоосгон ханатай барилгад тавигдах ерөнхий шаардлагыг хүргэж байна. Хичээн инженерийн бус бүтэц байлаа гээд гамшгаас хамгаалах, аюулгүй байдлыг хангах нь чухал юм.

Тоосгон ханатай барилгад тавигдах ерөнхий шаардлага

Газар хөдлөлтийн бүс нутагт барих тоосгон өрөгт М75-аас багагүй маркийн 14мм нүхтэй болон цул тоосго, М25 ба түүнээс дээш маркийн цемент шохойн зуурмагийг хэрэглэх шаардлагатай. Тухайлбал М400 маркийн цемент хэрэглэх нөхцөлд М50 маркийн цемент шохойн зуурмаг хэрэглэхдээ 1:0,7:6 (цемент:шохой:элс) харьцаагаар бэлдэнэ. Газар хөдлөлтгүй бүс буюу 6 болон түүнээс доош баллын бүс нутагт барих барилгын тоосгоны марк М50, зуурмагийн марк М10 байвал тохиромжтой. 

Тоосгон ханыг барилгын бүтээцлэлийн бүдүүвчээс хамааруулан 4 ангилдаг. 

Даацын хана: Өөрийн жин салхины ачаанаас гадна хучилт, өргүүр кран гэх мэт ачааг хүлээн авдаг бол даацын хана гэж үздэг

Өөрийгөө даах хана: Барилгын бүх давхрын зөвхөн ханын өөрийн хүнд ба салхины ачааг хүлээн авдаг бол өөрийгөө даах хана гэнэ

Даацын бус хана: Өөрийн жин, салхины ачааг нэг давхрын хэмжээ 6м-ээс өндөргүй-нд ачаалал хүлээн авдаг хана

Хамар хана: Нэг давхрын хэмжээн /6м-ээс өндөргүй/ дэх өөрийн жин ба цонх онгорхой үед салхины ачааллыг хүлээн авдаг дотор ханыг хэлнэ

Даацын хана 25 см, 38 см зузаантай, өөрийгөө даах болон даацын бус хана 25см, 38 см зузаантай, хамар хана 12 см зузаантай байна. Тоосгон өргийг өрөхдөө хоёр тоосгоны хоорондын зай буюу хэвтээ босоо заадсыг зуурмагаар холбож гагнана. Өрөг эхлэхийн өмнө барилгын эргэн тойрныг тэгшилж, тэгшилгээ нь газрын түвшингээс дээш 15см-аас багагүй байх ба түүн дээр ус тусгаарлагчийг  цемент:элс=1:3 зуурмагаар 2 см зузаан хийж хатаасан байна. 

Тоосгоны хэвтээ ба босоо бүх заадсыг бүх гадаргууг зуурмагаар нягт дүүргэж ус чийг ба агаар салхи сийгэхгүй болгох хэрэгтэй. 

Өргийн зуурмагийн зузаан хэвтээ заадас 12мм, босоо заадас 10мм байх ёстой. Мөн өргийн зуурмагийн найрлагад шохой хийх шаардлагатай. Энэ нь өрлөгийн барьцалдах чадварыг дээшлүүлдэг. 

Газар хөдлөлтийн эсрэг тавигдах шаардлага

Газар хөдлөлтийн 7- 9 баллын бүсэд барих тоосгон ханатай барилга нь дараах шаардлагуудыг хангаж байвал зохино

• Барилгыг шатаасан тоосго, түүхий тоосго болон өөр олон төрлийн материалуудыг хольж барихгүй байх
• Ханын уулзвар, огтлолцол, булангийн өргийг нэг зэрэг хийх
• Даацын ханын уулзваруудад өргийн тор тавьж өрөх
• Тоосгон ханатай барилгыг төлөвлөхдөө дотор талдаа хөндлөн болон дагуу чиглэлдээ ядаж нэгээс доошгүй даацын ханатай байхаар төлөвлөх нь зүйтэй.
• Ханын өндрийг түүний зузаанд харьцуулсан харьцаа 12-оос ихгүй байхаар ханын өндрийг тооцно