Өнгөрсөн сард барилгын үйлдвэрлэлийн үед томоохон хоёр ч осол нэг газраас гарлаа. Энэхүү ослын шалтгаан нь ердөө л хайхрамжгүй байдал буюу талбайн эмх замбараагүй байдал, талбайд хяналт хийдэггүйгээс үүсч байгаа юм. Иймд энэ сарын дугаартаа ХАБЭА-н журмыг нягт мөрдөн, бусдадаа үлгэр жишээ болон ажиллаж яваа ХАБЭА залуу, туршлагатай инженертэй ярилцахыг зорилоо.

"Монкон констракшн” ХХК-ийн ХАБЭА-н албаны дарга Д.Мөнхбат 
 
-Юуны өмнө манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулна уу.  Нутаг ус, ажил мэргэжил, гэр бүл гээд … 
Намайг Доржсүрэнгийн Мөнхбат гэдэг. Говь-Алтай аймгийн Чандмань сумын уугуул. Эхнэр хүүгийн хамт амьдардаг. Эрхзүйч,мэргэжилтэй. “Монкон констракшн” ХХК-д ХАБЭА-н албаны даргын албан тушаал хашдаг. ХАБЭА-н чиглэлээр  8 дахь жилдээ ажиллаж байна.
 
-Та өглөөг яаж эхлүүлдэг вэ? Өдөр тутмын тань ажлын нэг өдөр хэрхэн өнгөрдөг вэ? Яг өнөөдрийн тухайд ямар ажлыг хийхээр төлөвлөж байна вэ? 
Миний ажлын нэг өдөр өглөөний 06:30 цагаас эхэлдэг. Өглөөний дасгал хөдөлгөөнд оролцохоос эхлээд туслан гүйцэтгэгч болон өөрийн компанийн инженерүүдийн хамт ажил эхлэхийн өмнөх уулзалт, хурлаа хийж, шинээр ажил эхлэх гэж байгаа бол холбоотой эрсдэлийн үнэлгээг хийх, ажилчдын ХАБЭА-н сургалт зохион байгуулах гэх зэрэг ажлууд тогтмол хийгддэг. Өнөөдрийн хувьд “Мандала хотхон” барилга угсралтын төсөл дээр ажиллана даа. Хамгаалалтын саравч хийлгэх ажил өнөөдрийн хамгийн чухал ажилд тооцогдож төлөвлөгдсөн байгаа.
 
-ХАБЭА-г хангахад та ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байна? Мөн барилгын талбар руу нэвтрэхээс өмнө ямар бэлтгэл хийдэг вэ?
Би компанийн ХАБЭА-н салбарыг толгойлж ажиллах өндөр хариуцлагыг өөртөө үүрч яваа хүний хувьд алдаа гаргах эрх байхгүй юм. Ажилдаа баримтлах үндсэн зарчмыг “Ажилтны толгойтой ажиллах л хамгийн чухал” гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл тасралтгүй сургалт, манлайлал хоёрыг зохион байгуулж, биечлэн үзүүлэх нь талбай дээр гарах осол зөрчлийг бууруулах үндсэн арга хэрэгсэл юм л даа.
Ямар ч тохиолдолд ХАБЭА-н ажилтан ажил эхлэхээс өмнө өөрийн хамгаалалтын хувцас хэрэглэлийг бүрэн өмсөж хэрэглэсэн байх ёстой байдаг. Өөрөөр хэлбэл, үлгэр жишээч байх ёстой гэсэн үг. Талбай дээр ажиллаж буй бүх хүн таныг даган дуурайх ёстой гэдгийг ухамсарлах хэрэгтэй. 

-Барилгын ХАБЭА мэргэжилтэн хүний ажлын багаж юу байдаг бол?
Барилгын ХАБЭА-н ажилтанд байх ёстой багаж хэрэгслийг бүгдийг нь тоочиход хэцүү л дээ. Гэхдээ зургийн аппарат, өндрийн бүс хоёр нэн тэргүүний хэрэглээ байдаг.  

Би ажлын гараагаа Хил хамгаалах байгууллагаас эхэлж байсан. Халхын голын отрядад ажиллаж, эрэлхэг хилчин эрчүүдтэй мөр зэрэгцэн ажиллаж байснаараа маш их бахархдаг. Харин ХАБЭА-н салбарын ажлаа “Энержи ресурс” ХХК гэдэг мундаг том айлаас эхэлсэн. Тус компанийн Зам, тээвэр, логистик хариуцсан ХАБЭА-н ажилтанаар ажиллаж, эндээс маш их зүйлийг сурсан. Дараа нь Оюу толгой төсөл дээр “Терра экспресс” ХХК-ийн ХАБЭА-н ажилтнаар ажиллаж байсан. “MCS Property” ХХК-ийн “Porsche” төслийн ХАБЭА-н ажилтнаар ажиллаж байгаад “Монкон констракшн” ХХК-д ажиллах болсон.

 

-Таны ажиллаж буй ажил болоод салбарын онцлог нь юу вэ? Эерэг сайхан болоод хэцүү бэрхшээлтэй тал нь юу байна?
Би хамгийн буянтай сайхан ажлыг хийдэг гэдэгтээ огтхон ч эргэлздэггүй. Өөрөөр хэлбэл өглөө ажилдаа ирэхдээ эрүүл саруул ирсэн ажилтнаа орой гэр бүлдээ эрүүл саруул бүрэн бүтэн очуулахын тулд бие сэтгэлээ чилээж ажилладаг гэдгээрээ өөрөөрөө бахархдаг гэх үү дээ.  Мэдээж барилгын салбарын ХАБЭА-н соёл уул уурхайтай харьцуулахад дутуу байгаа нь жаахан сэтгэлд хүрдэггүй. Гэхдээ сайн соёлтой болгохын тулд л би энд ажиллаж байгаа шүү дээ.

 

-“Монкон констракшн” ХХК нь манай орны барилга, бүтээн байгуулалтын салбарт жил тутам чамгүй ажил гүйцэтгэж байдаг томоохон аж ахуйн нэгжийн нэг. Үүнтэй уялдуулан сонирхоход компанийнхаа ХАБЭА-н багийнхны тухай яриач?
Манай ХАБЭА-н баг дандаа эрч хүчтэй залуусаар бүрдсэн сайхан баг байдаг. Одоогоор 16 хүнтэй хот хөдөө нийлсэн найман төсөл дээр ажиллаж байна. 

Энд нэг зүйлийг онцлох ёстой. Долоо хоног бүрийн баасан гараг манай компанийн хувьд ХАБЭА-н өдөр байдаг. Учир нь энэ өдөр дотоод сургалтуудыг ХАБЭА-н баг маань зохион байгуулаад хэвшчихсэн.  Заавал мэргэжлийн байгууллагаас сургалт авах ёстой биш дотооддоо сургалт тасралтгүй явуулахыг эрхэм болгож үздэг.
 

Барилгын  салбарын нэг онцлог нь давчуу орон зайд улирлын чанартай үргэлжилдэг учраас  ажилтнуудаас маш өндөр ур чадвар, хурдыг шаарддаг. Тиймээс тэр давчуу орон зайд зохион байгуулалтыг хэрхэн зөв хийснээс шалтгаалаад осол зөрчил гарах давтамж ихэсч багасдаг. ХАБЭА-н багийнхны хийх маш чухал ажлуудын нэг нь талбайн зөв зохион байгуулалт, ойлгомжтой, эмх цэгцтэй байдаг гэж би үздэг. Таны асуултад хариулах хамгийн товч хувилбар бол ТАЛБАЙН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ БОЛ ХАБЭА-Н БАГИЙН АЖЛЫН САЛШГҮЙ НЭГ ХЭСЭГ гэж хэлмээр байна даа.
 

-Осолгүйн бүс, хамгаалалтын малгай, зориулалтын гутал, бээлий, нүдний шил гээд хүн нэг бүрийг хамгаалах хэрэгсэл, ажлын хувцсаар хангах талаар ямар ажил зохион байгуулдаг вэ? Энэ талаар захиалагч нартайгаа хэрхэн хамтран ажилладаг вэ?
Манай компани ХАБЭА-н хуулийн дагуу ажлын хувцас, нэг бүрийн хамгаалах хэрэгслийг ажилчиддаа үнэ төлбөргүй олгодог. Гэрээт байгууллагуудтай хамтарч ажилладаг гэсэн үг. Хамгийн гол нь ХАБЭА-н зардлыг хуулинд заасан 1.5 хувиар биш, хоёр хувиар тооцож санхүүжүүлдэг зарчмаас нь хараад л та манай компанийг ХАБЭА-даа хэр зэрэг анхаарал хандуулж, ач холбогдол өгдөг гэдгийг нь мэдрэх байх.

 

-Инженер техникийн ажилтнууд, ажилчдаа эрүүл мэндийн үзлэг цаг хугацааны ямар   давтамжтайгаар оруулдаг бол?

Манай инженерүүд жил бүр эрүүл мэндийн шинжилгээнд компанийн зардлаар ордог. Харин туслан гүйцэтгэгч компаниудын бүх ажилчдыг заавал эрүүл мэндийн шинжилгээнд оруулахыг шаарддаг. Үзлэгт орсон нь баримтаар нотолсон тохиолдолд талбайд ажиллах зөвшөөрлийг олгодог гэсэн үг.
 

Зөрчлийн хуулийг биелүүлэхийг эрхэм болгодог. 22:00 цагаас хойш ажил явуулахыг ХАБЭА-н журмаараа хориглосон байдаг. Ямар ч тохиолдолд ажил чухал биш. Хүний эрүүл мэнд, аюулгүй ажиллагаа л чухал гэдгийг ажилтан бүр мэдэрдэг байх гэж бодож байна. 14:00 цагаас хойш цутгалтын ажлыг эхлүүлдэггүй. Шалтгаан нь гэвэл шөнө ажиллах магадлал үүснэ гэж үздэг.
 

-Хэрэв ХАБЭА-н инженерийн тавьсан шаардлагыг талбайн инженерүүд биелүүлэхгүй бол та ямар арга хэмжээ авдаг вэ? Компанийн захирал энэ тухайд ямар бодлого баримталдаг бол?
Нүүр бардам хэлье. Манай төслийн талбай дээр ХАБЭА-н инженерийн шаардлагыг биелүүлэхгүй байх тохиолдол гардаггүй. Барилгын инженерүүд маань энэ тал дээр маш өндөр түвшний соёл эзэмшсэн залуучууд байгаа. Ямагт ХАБЭА-н шаардлагыг нэгдүгээрт тавиад сурчихсан болохоор тэр тал дээр санаа зовохгүй байна. Боломж олдож байгаа дээр захирал удирдлагуудаа магтмаар байна. Үнэхээр сэтгэл хангалуун байдаг шүү. ХАБЭА-н багтаа эрх мэдэл, ажиллах орчин, нөхцөлөөр үнэхээр мундаг хангаж өгдөг, дэмждэгт сэтгэл хангалуун явдаг гэдгээ илэрхийлмээр байна.

 

Ямар ч эргэлзээгүйгээр осол зөрчилд хүргэж буй үндсэн шалтгааныг ХУВЬ ХҮНИЙ ХАНДЛАГА  гэж хэлнэ. Буруу арга барил, ажлын нөхцөл, санхүүжилт гээд олон хүчин зүйлсүүд байдаг л даа. Гэхдээ л суурь шалтгаан нь хувь хүмүүсийг ХАБЭА-н хандлага муу байгаагийнх. Бид бусдаас бурууг эрэхээсээ өмнө өөрсдөөсөө эхэлж буруугаа хайх хэрэгтэй.

-Шаардлагатай авах арга хэмжээн дээр хөрөнгө мөнгө зарцуулах эрх та бүхэнд байдаг уу?
Гүйцэтгэх захирлын тушаалаар батлагдсан ХАБЭА-н данс гэж тусдаа байдаг. Бид тэрхүү дансыг ашиглан сургалт, НБХХ, хор саармагжуулах бүтээгдэхүүн, эрүүл мэндийн үзлэг, уралдаан тэмцээний шагнал урамшуулал гэх мэт асуудлуудаа шийдээд явдаг даа.

 

Ном унших л их дуртай хүн дээ. Яг үнэндээ одоогийн залуус үнэхээр ном уншихгүй байна. Ном уншсанаар хичнээн их ур чадварыг өөртөө бий болгож чаддаг гэдгийг ойлгоосой, мэдрээсэй. Мягмар гараг бүр компанийнхаа залуустай цуг заланд тоглодог.

-ХАБЭА-ийн инженерээр ажиллах сонирхолтой залууст хандаж зөвлөгөө өгөөч.
Хоёргүй сэтгэлээр ажилдаа дурлаж ажиллаарай. ХАБЭА-н ажилтнуудыг цагдаа мэтээр хүлээж авдаг соёлыг хэзээ ч битгий дэмжээрэй. Та талбайн цагдаа биш, Та талбайн зөвлөх, багш. Та алхам тутамдаа хүний амь нас, эрүүл мэндийг аварч явдаг буянтан шүү. Амжилт хүсье залуусаа. Компанийнхаа ХАБЭА-н уриаг хэлмээр байна. Аюулгүй ажиллаж, амжилтаараа тэргүүлцгээе. Баярлалаа.