Шохойн чулуу, шатаасан шохой, унтраасан шохойн эрэлт нийлүүлэлтийн асуудал
Карбонатлаг чулуулгаас нүүрсхүчлийн хийг ялгаруулах замаар 900-1200ОС–ын температурт шатааж гарган авсан, голчлон кальцийн оксидоос тогтсон, агаарт бэхжих барьцалдах материалыг барилгын шохой гэнэ.
Өнөөгийн байдлаар манай улсад жилд 80000-100000 тн-ын хүчин чадалтай Хөтөлийн “Цемент-Шохой” ХК, “Тэвхэн“ ХХК, “Ялгуун интернэйшнл” ХХК–ийн үйлдвэрүүд уурхайн босоо зууханд шохой шатааж, харин Дархан хот болон Сэлэнгэ аймгийн Сайхан, Төв аймгийн Баян сум, УБТЗ–ын Мааньт өртөөнд нийт10 компани хоцрогдсон технологитой баюунд шохой үйлдвэрлэж дотоодын зах зээлийн 50 хувийг хангаж байна. Баюуны хүчин чадал нь галлагааны амны тооноос хамаарч 3000-5000 тн байна. Эдгээр үйлдвэрүүдийн хүчин чадал болон шохойн чанарын үзүүлэлт нь дотоодын хэрэгцээг хангаж чадахгүй байгаагаас “Оюутолгой” ХХК 100 хувь импортын шохойг хэрэглэж байна. “МАК” ХХК шохойг буцламтгай үелэлээр шатаах орчин үеийн үйлдвэр барьж байна.
Шохойн үйлдвэрүүд ихэвчлэн шохойг баюуны аргаар шатааж байгаа учир дутуу ба хэт шатсан хэсгийн агууламж их, хэрэглэх явцад 40-60 орчим хувь нь ашиггүй хаягдаж байна. Шинээр ашиглалтад орсон Бороогийн алтны уурхайд жилд 1800 тонн бүхэл шохой, 600 тонн гидратын шохой шаардагдах ба одоогийн байдлаар бүхэл шохойг Хөтөлөөс, гидратын шохойг БНХАУ-аас авч байна. Цаашид Оюутолгой, Цагаан суваргын полиметаллын ордууд ашиглалтад ороход шохойн хэрэгцээ одоогийнхоос 2 дахин нэмэгдэнэ гэсэн үг.
Эрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрийн болон “Алт” хөтөлбөрийг Засгийн газар дэмжих болсноор алтны үндсэн ордын өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг Хөтөлийн “Цемент-Шохой” ХК-ийн шохойн үйлдвэр дангаар хангах боломжгүй тул арга буюу дундад зууны гар аргаар шохой шатаадаг 10 орчим “баюу” (Хөтөл, Дархан, Мааньт, Цагаан булаг) ажилласаар байна. Эдгээр жижиг үйлдвэрүүд үндэсний мэргэжлийн хүний нөөцгүй, 10 гаруй жил хятад галч нарыг хөлслөн ажиллуулж, зориулалтын тохирсон ширхэглэл, илчлэг бүхий нүүрс хэрэглэх боломжгүйн улмаас шатааж буй шохой нь түүхийрч дутуу шатсан шохойг барилгын автоклавын хөнгөн бетоны үйлдвэрүүд хэрэглэж үргүй зардал гаргаж байгаа билээ.
Барилгын болон технологийн шохой нь барилгын салбарт төдийгүй уул уурхай, боловсруулах үйлдвэрүүд, хими, өнгөт болон хар төмөрлөг, хүнс, хөдөө аж ахуй, эрчим хүч, ус цэвэрлэгээ болон хүнс, хөнгөн үйлдвэрлэлийн зэрэг салбарт өргөнөөр ашиглагддаг материал юм.
Гидратын шохой нь улс ардын аж ахуй олон салбарт түүхий эд болж ашиглагддаг онцгой ач холбогдолтой материал юм. Барилга угсралтын ажилд газар дээр нь шууд усаар зуурч хэрэглэдэг өрөг болон өнгө шавардлагын зориулалттай хуурай хольц үйлдвэрлэх үндсэн түүхий эд болдог бөгөөд зуурсаны дараа цемент шиг амархан хатуурч хаягдал болдоггүй, 24 цагийн дотор уян налархай чанараа алддаггүй аажмаар бэхжилтээ авч цементээс илүү бат бэх болдог давуу чанартай бүтээгдэхүүн юм. Барилгын дотор ханын засал чимэглэлийг шохойн холбогчтой байгалийн гаралтай материалаар хийхэд хана амьсгалах нөхцөл бүрдэж агаарын зохистой солилцоо явагдаж хүний эрүүл мэндэд сайнаар нөлөөлдөг. Хүний амьсгалаас ялгарч буй нүүрсхүчлийн (СО2) хий шохойтой урвалд орж шохойн чулуу (СаСО3) хэлбэрт шилждэг. Ханыг хэт гөлгөр болгож замаска татах, тосон будаг хийх, обой наах зэрэг нь хана хөлрөх, цанатах, ховхрох, шавьж үүрлэх нөхцөл бүрдүүлдэг.
Иймд шохойг чанар сайтай шатааж, түүнийгээ хагас хуурай аргаар унтрааж гарган авсан гидратын шохойг барилгын өрөг, шавардлага, засал чимэглэлд хэрэглэх, цементийг хэмнэх улмаар өнгөт металлын хүдрийн баяжуулалт, цахилгаан станцуудын ба уурын зуухнуудын утааг шүүх, цэвэрлэх байгууламжийн бохир усыг цэвэршүүлэх зэрэгт өргөн ашиглаж экологид хувь нэмэр оруулах, импортоор авч буй олон нэр төрлийн засал чимэглэлийн материалыг дотооддоо үйлдвэрлэж, улмаар экспортод гаргах өргөн боломж нэмэгдэх учиртай. Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнийг боловсруулдаг үндэсний үйлдвэрүүд сэргэх хөгжих нь дамжиггүй бөгөөд арьс шир боловсруулахад сайн чанарын шохой их хэмжээгээр шаардагдах болно.
Дэлхий нийтэд шохойн төрөл бүрийн хэрэглээ жил ирэх тусам өссөөр байна. Манай оронд сүүлийн жилүүдэд уул уурхайн баяжуулалтын болон барилгын даац, дулаан тусгаарлах хийт бетоны, малын гаралтай бүтээгдэхүүнийг дотооддоо боловсруулж бүтээгдэхүүн болгох зэрэг олон төрлийн үйлдвэрлэлүүд бий болж байгаа нь тэдгээрт үндсэн түүхий эдээр ашигладаг технологийн шохойн үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна.
Зах зээлийн олон салбарын шаардлагыг хангасан технологиор барилгын шохойн шинж чанарыг зохицуулах боломжтой орчин үеийн дэвшилтэт шохойн үйлдвэрийг Монгол Улсад байгуулах нэн шаардлагатай байна. Барилгын материалын үйлдвэрлэл төдийгүй уул уурхайн бүтээн байгуулалтанд шаардагдах үндсэн материал болох барилгын шохойг олон улсын чанар стандартад нийцүүлэн үйлдвэрлэх, борлуулах, ажлын байр шинээр нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн хөгжлийг түргэсгэх, байгалийн нөөц баялагийг зөв зохистой ашиглан эдийн засгийн эргэлтэнд оруулж үр өгөөжийг хүртэх, импортыг орлох бүтээгдэхүүнийг Монголдоо үйлдвэрлэх, гадагшаа урсах валютын урсгалыг бууруулах, бүсийн хөгжлийг түргэсгэх гэх мэт асуудлууд өнөөгийн чухал зорилтуудын нэг болоод байна.
Боловсруулсан шохойн чулууны урьдчилсан эрэлт хэрэгцээний тойм судалгаа
Шатаасан бүхэл болон нунтаг шохойн эрэлт хэрэгцээний тойм судалгаа
Б. Барилга, барилгын материалын үйлдвэрийн салбарын шатаасан шохойн хэрэгцээ
В. Бусад салбарт ашиглах:
Жилд 100 мянган тонн технологийн шохой үйлдвэрлэх 2 -3 үйлдвэр 2017-2020 онуудад шинээр ашиглалтанд орсноор үйлдвэрлэл 0,8-1,0 сая тоннд хүрч дотоодын эрэлт нийлүүлэлт тэнцвэржин импортыг зогсоох боломжтой болно.
Засгийн газрын “Үйлдвэржилтийн шинэ эрин” бодлогын хүрээнд хэрэгжүүлэх Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрийн парк, Налайхын барилгын материалын үйлдвэрийн парк, мөн түүнчлэн “МАК” ХХК -ийн Цагаан суврагын Зэсийн баяжуулах үйлдвэрийг барьж байгаа болон жилд 300 мВТ хүч чадалтай “Амгалан дулааны станц”, Уул уурхайн салбарын өнгөт ба хар металлургийн үйлдвэрүүд, эрчим хүчний үйлдвэрүүдэд шохой, шохойн чулуу өргөн хэмжээгээр ашиглагдах бөгөөд тухайлбал Олон улсын хурдны замын сүлжээний “АН3” төсөл , Таван толгойн нүүрсний орд газарт 300 МВт цахилгаан станц барих, Улаанбаатар хотын Багануур дүүргийн 250 МВт цахилгаан станц, Бөөрөлжүүтийн 750МВт цахилгаан станц зэрэг шохойн чулуу хэрэглэх төслүүд хэрэгжих өндөр магадлалтай байна. Энэхүү их бүтээн босголтын ажилд, автоклавын хөнгөн бетоны үйлдвэрүүдийг стандартын шаардлага хангасан технологийн шохойгоор хангах улмаар байнга өсөн нэмэгдэж байгаа уул уурхай, өнгөт хар металлургийн үйлдвэрүүдийн баяжуулах болон хаягдлыг саармагжуулах технологи, эрчим хүчний үйлдвэрүүд, кокс химийн үйлдвэрүүд зэрэг шинэ хэрэглэгчдэд үндэсний үйлдвэрийн өртөг зардал багатай, орчин үеийн техник технологи бүхий эрчим хүчний хэмнэлттэй, хаягдалгүй, экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн -чанартай шохой зайлшгүй шаардлагатай болоод байна.
Шохойн үйлдвэрлэлийг дэмжсэнээр гарах үр дүн, цаашид анхаарах асуудал:
Төвийн бүсийн өмнөд хэсэгт шохой болон шохойн чулуу боловсруулах шинэ үйлдвэр байгуулахад дараах бизнесийн таатай орчин нөлөөлнө гэж үзэж байна.
Өнөөгийн байдлаар манай улсад жилд 80000-100000 тн-ын хүчин чадалтай Хөтөлийн “Цемент-Шохой” ХК, “Тэвхэн“ ХХК, “Ялгуун интернэйшнл” ХХК–ийн үйлдвэрүүд уурхайн босоо зууханд шохой шатааж, харин Дархан хот болон Сэлэнгэ аймгийн Сайхан, Төв аймгийн Баян сум, УБТЗ–ын Мааньт өртөөнд нийт10 компани хоцрогдсон технологитой баюунд шохой үйлдвэрлэж дотоодын зах зээлийн 50 хувийг хангаж байна. Баюуны хүчин чадал нь галлагааны амны тооноос хамаарч 3000-5000 тн байна. Эдгээр үйлдвэрүүдийн хүчин чадал болон шохойн чанарын үзүүлэлт нь дотоодын хэрэгцээг хангаж чадахгүй байгаагаас “Оюутолгой” ХХК 100 хувь импортын шохойг хэрэглэж байна. “МАК” ХХК шохойг буцламтгай үелэлээр шатаах орчин үеийн үйлдвэр барьж байна.
Шохойн үйлдвэрүүд ихэвчлэн шохойг баюуны аргаар шатааж байгаа учир дутуу ба хэт шатсан хэсгийн агууламж их, хэрэглэх явцад 40-60 орчим хувь нь ашиггүй хаягдаж байна. Шинээр ашиглалтад орсон Бороогийн алтны уурхайд жилд 1800 тонн бүхэл шохой, 600 тонн гидратын шохой шаардагдах ба одоогийн байдлаар бүхэл шохойг Хөтөлөөс, гидратын шохойг БНХАУ-аас авч байна. Цаашид Оюутолгой, Цагаан суваргын полиметаллын ордууд ашиглалтад ороход шохойн хэрэгцээ одоогийнхоос 2 дахин нэмэгдэнэ гэсэн үг.
Эрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрийн болон “Алт” хөтөлбөрийг Засгийн газар дэмжих болсноор алтны үндсэн ордын өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээг Хөтөлийн “Цемент-Шохой” ХК-ийн шохойн үйлдвэр дангаар хангах боломжгүй тул арга буюу дундад зууны гар аргаар шохой шатаадаг 10 орчим “баюу” (Хөтөл, Дархан, Мааньт, Цагаан булаг) ажилласаар байна. Эдгээр жижиг үйлдвэрүүд үндэсний мэргэжлийн хүний нөөцгүй, 10 гаруй жил хятад галч нарыг хөлслөн ажиллуулж, зориулалтын тохирсон ширхэглэл, илчлэг бүхий нүүрс хэрэглэх боломжгүйн улмаас шатааж буй шохой нь түүхийрч дутуу шатсан шохойг барилгын автоклавын хөнгөн бетоны үйлдвэрүүд хэрэглэж үргүй зардал гаргаж байгаа билээ.
Барилгын болон технологийн шохой нь барилгын салбарт төдийгүй уул уурхай, боловсруулах үйлдвэрүүд, хими, өнгөт болон хар төмөрлөг, хүнс, хөдөө аж ахуй, эрчим хүч, ус цэвэрлэгээ болон хүнс, хөнгөн үйлдвэрлэлийн зэрэг салбарт өргөнөөр ашиглагддаг материал юм.
Гидратын шохой нь улс ардын аж ахуй олон салбарт түүхий эд болж ашиглагддаг онцгой ач холбогдолтой материал юм. Барилга угсралтын ажилд газар дээр нь шууд усаар зуурч хэрэглэдэг өрөг болон өнгө шавардлагын зориулалттай хуурай хольц үйлдвэрлэх үндсэн түүхий эд болдог бөгөөд зуурсаны дараа цемент шиг амархан хатуурч хаягдал болдоггүй, 24 цагийн дотор уян налархай чанараа алддаггүй аажмаар бэхжилтээ авч цементээс илүү бат бэх болдог давуу чанартай бүтээгдэхүүн юм. Барилгын дотор ханын засал чимэглэлийг шохойн холбогчтой байгалийн гаралтай материалаар хийхэд хана амьсгалах нөхцөл бүрдэж агаарын зохистой солилцоо явагдаж хүний эрүүл мэндэд сайнаар нөлөөлдөг. Хүний амьсгалаас ялгарч буй нүүрсхүчлийн (СО2) хий шохойтой урвалд орж шохойн чулуу (СаСО3) хэлбэрт шилждэг. Ханыг хэт гөлгөр болгож замаска татах, тосон будаг хийх, обой наах зэрэг нь хана хөлрөх, цанатах, ховхрох, шавьж үүрлэх нөхцөл бүрдүүлдэг.
Иймд шохойг чанар сайтай шатааж, түүнийгээ хагас хуурай аргаар унтрааж гарган авсан гидратын шохойг барилгын өрөг, шавардлага, засал чимэглэлд хэрэглэх, цементийг хэмнэх улмаар өнгөт металлын хүдрийн баяжуулалт, цахилгаан станцуудын ба уурын зуухнуудын утааг шүүх, цэвэрлэх байгууламжийн бохир усыг цэвэршүүлэх зэрэгт өргөн ашиглаж экологид хувь нэмэр оруулах, импортоор авч буй олон нэр төрлийн засал чимэглэлийн материалыг дотооддоо үйлдвэрлэж, улмаар экспортод гаргах өргөн боломж нэмэгдэх учиртай. Мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнийг боловсруулдаг үндэсний үйлдвэрүүд сэргэх хөгжих нь дамжиггүй бөгөөд арьс шир боловсруулахад сайн чанарын шохой их хэмжээгээр шаардагдах болно.
Дэлхий нийтэд шохойн төрөл бүрийн хэрэглээ жил ирэх тусам өссөөр байна. Манай оронд сүүлийн жилүүдэд уул уурхайн баяжуулалтын болон барилгын даац, дулаан тусгаарлах хийт бетоны, малын гаралтай бүтээгдэхүүнийг дотооддоо боловсруулж бүтээгдэхүүн болгох зэрэг олон төрлийн үйлдвэрлэлүүд бий болж байгаа нь тэдгээрт үндсэн түүхий эдээр ашигладаг технологийн шохойн үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна.
Зах зээлийн олон салбарын шаардлагыг хангасан технологиор барилгын шохойн шинж чанарыг зохицуулах боломжтой орчин үеийн дэвшилтэт шохойн үйлдвэрийг Монгол Улсад байгуулах нэн шаардлагатай байна. Барилгын материалын үйлдвэрлэл төдийгүй уул уурхайн бүтээн байгуулалтанд шаардагдах үндсэн материал болох барилгын шохойг олон улсын чанар стандартад нийцүүлэн үйлдвэрлэх, борлуулах, ажлын байр шинээр нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн хөгжлийг түргэсгэх, байгалийн нөөц баялагийг зөв зохистой ашиглан эдийн засгийн эргэлтэнд оруулж үр өгөөжийг хүртэх, импортыг орлох бүтээгдэхүүнийг Монголдоо үйлдвэрлэх, гадагшаа урсах валютын урсгалыг бууруулах, бүсийн хөгжлийг түргэсгэх гэх мэт асуудлууд өнөөгийн чухал зорилтуудын нэг болоод байна.
Боловсруулсан шохойн чулууны урьдчилсан эрэлт хэрэгцээний тойм судалгаа
Авто замын үйлдвэрлэлд:
| 106800 тн |
Барилгын салбарт:
| 200000 тн |
Шинээр баригдах Дулааны цахилгаан станцуудад
| 800000 тонн |
| Шохойн чулууны урьдчилсан эрэлт хэрэгцээний дүн | 1106800 тн |
| А. Хүнд аж үйлдвэрийн салбарын өнгөт ба хар металлургийн үйлдвэрийн шатаасан шохойн хэрэгцээ | |
| Эрдэнэтийн уулын баяжуулах үйлдвэрт: Зэс молибдений баяжмал дахь пиритыг бусад хольцоос салган PH орчинг тохируулагч реагент хэлбэрээр, жилд | 45000,0 тн |
| “Бороо гоулд” ХХК Алтны үндсэн орд Чулуулгаас алтыг салгах реагент хэлбэрээр, жилд | 5000,0 тн |
| Оюу толгой ХХК Зэсийн баяжуулах үйлдвэрт: Зэс молибдений баяжмалын хүдрийг бусад хольцоос салгах реагент хэлбэрээр, жилд | 70000,0 тн |
| Цагаан суваргын зэсийн баяжуулах үйлдвэрт: Зэс болон алтны баяжмалын хүдрийг бусад хольцоос салгах реагент хэлбэрээр, жилд | 30000,0 тн |
Дарханы Төмөрлөг, Бэрэн групп, Дөл түшиг группын металл боловсруулах үйлдвэрүүдэд: Төмрийн хүдэр болон хаягдал төмрийн найрлага дахь фосфорын ба доторлогооны элэгдлээс үүсэх цахиурын исэл шатаасан шохойтой нэгдэн металлургийн шаарга бий болгох түүхий эд хэрэглэхэд . | 29800,0тн |
| Өнгөт болон хар металлургийн үйлдвэрийн шатаасан шохойн эрэлт хэрэгцээний дүн | 179800,0 тн |
| Автоклавын хөнгөн бетоны үйлдвэрүүдэд: Шатаасан шохойг бүхэл болон түүнийг буталж нунтагласан хэлбэрээр технологийн холбогч материал болгон хэрэглэхэд | 183300,0тн |
| Хуурай хольцын үйлдвэрүүдэд: Шатаасан шохойг буталж нунтаглан хагас хуурай аргаар унтраан гидратын шохойн холбогч материал болгон хэрэглэхэд | 5000,0тн. |
| Хот тохижилтод: Хотын цэцэрлэгүүд, гудамж талбай дахь модыг хортон шавжиас хамгаалахад | 200,0 тн |
| Барилгын засал чимэглэлд: Барилгын өрөг, шавардлага, засал чимэглэл, төрөл бүрийн цавуу | 200000,0 тн |
В. Бусад салбарт ашиглах:
| Эрүүл ахуй, ариутгал, гэр хороолын бохирын системийн ариутгал Халдваргүйжүүлэлтэд ашиглах | 2000,0тн |
| Арьс ширний анхан шатны боловсруулалтад | 5000,0 тн |
| Барилга, барилгын материалын үйлдвэрийн болон бусад салбарын шатаасан шохойн нийт хэрэгцээ | 395500,0 тн |
Жилд 100 мянган тонн технологийн шохой үйлдвэрлэх 2 -3 үйлдвэр 2017-2020 онуудад шинээр ашиглалтанд орсноор үйлдвэрлэл 0,8-1,0 сая тоннд хүрч дотоодын эрэлт нийлүүлэлт тэнцвэржин импортыг зогсоох боломжтой болно.
Засгийн газрын “Үйлдвэржилтийн шинэ эрин” бодлогын хүрээнд хэрэгжүүлэх Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрийн парк, Налайхын барилгын материалын үйлдвэрийн парк, мөн түүнчлэн “МАК” ХХК -ийн Цагаан суврагын Зэсийн баяжуулах үйлдвэрийг барьж байгаа болон жилд 300 мВТ хүч чадалтай “Амгалан дулааны станц”, Уул уурхайн салбарын өнгөт ба хар металлургийн үйлдвэрүүд, эрчим хүчний үйлдвэрүүдэд шохой, шохойн чулуу өргөн хэмжээгээр ашиглагдах бөгөөд тухайлбал Олон улсын хурдны замын сүлжээний “АН3” төсөл , Таван толгойн нүүрсний орд газарт 300 МВт цахилгаан станц барих, Улаанбаатар хотын Багануур дүүргийн 250 МВт цахилгаан станц, Бөөрөлжүүтийн 750МВт цахилгаан станц зэрэг шохойн чулуу хэрэглэх төслүүд хэрэгжих өндөр магадлалтай байна. Энэхүү их бүтээн босголтын ажилд, автоклавын хөнгөн бетоны үйлдвэрүүдийг стандартын шаардлага хангасан технологийн шохойгоор хангах улмаар байнга өсөн нэмэгдэж байгаа уул уурхай, өнгөт хар металлургийн үйлдвэрүүдийн баяжуулах болон хаягдлыг саармагжуулах технологи, эрчим хүчний үйлдвэрүүд, кокс химийн үйлдвэрүүд зэрэг шинэ хэрэглэгчдэд үндэсний үйлдвэрийн өртөг зардал багатай, орчин үеийн техник технологи бүхий эрчим хүчний хэмнэлттэй, хаягдалгүй, экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн -чанартай шохой зайлшгүй шаардлагатай болоод байна.
Шохойн үйлдвэрлэлийг дэмжсэнээр гарах үр дүн, цаашид анхаарах асуудал:
Төвийн бүсийн өмнөд хэсэгт шохой болон шохойн чулуу боловсруулах шинэ үйлдвэр байгуулахад дараах бизнесийн таатай орчин нөлөөлнө гэж үзэж байна.
- Монгол улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа бүс нутгийг хамарсан томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах барилга угсралтын ажил, түүнийг дагаад барилгын ханын дулаан тусгаарлах материал болох хөнгөн бетон үйлдвэрийн тоо, хүчин чадал 1дахин, Уулын баяжуулах үйлдвэрийн технологийн шохойн хэрэглээ 2 дахин, авто замын болон барилгын засал чимэглэлийн хэрэгцээний шохойн чулууны нунтагийн хэрэгцээ 2-3 дахин, эрчим хүчний шинэ эх үүсвэрүүдийн шохойн чулууны нунтагийн хэрэгцээ шинээр нэмэгдэнэ.
- Түүнчлэн барилгын салбарын мэргэжилтэй ажилчид бэлтгэхэд улсын төсвөөс хөрөнгө оруулалт хийгдэж эхэлсэн ба "Оюу толгой" төслийн хүрээнд хэд хэдэн мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүд баригдаж эхнээсээ ашиглалтад ороод байна.
- Барилга, хот байгуулалтын яамнаас “Барилгын материалын үйлдвэрийг дэмжих хөтөлбөр”-ийг боловсруулж Засгийн газрын 2012 оны 171 дүгээр тогтоолоор батлуулснаар төрөөс тодорхой дэмжлэг авах боломж бүрдсэн.
- Шинэчлэлийн Засгийн газрын үйлдвэрлэлийг дэмжих бодлогын хүрээнд “Чингэс” бондын эх үүсвэрээр барилгын материалын зарим үйлдвэрүүдийг санхүүжүүлсэний дотор шохойн шинэ үйлдвэрүүдийн төслүүд хамрагдсан болно.
- Хөрөнгө оруулалтын шинэ хуульд Барилгын материалын үйлдвэрт оруулах хөрөнгө оруулалтыг дэмжих чиглэл тусгана.Шохойн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх ойрын зорилго:
- Барилгын үйлдвэрлэлийн хэрэгцээнд засал чимэглэлийн зориулалтаар лагшим шохойн хэрэглээг сэргээж ашиглах;
- Хуурай хольцын үйлдвэрүүдэд түүхий шохойн чулууны нунтагийг дүүргэгч хэлбэрээр ашиглах;
- Барилгын материалын үйлдвэрлэлд автоклавын хөнгөн бетон гулдмай, хавтан, засал чимэглэлийн хуурай нойтон хольцонд холбогч хэлбэрээр шатаасан шохой, гидратын шохой хэрэглэх;
- Орон нутгийн хямд төсөр нэмэлтүүдээр баяжуулан шохой цементийн холимог барьцалдуулагч үйлдвэрлэн ард иргэд, малчдын хэрэгцээнд үнийн ялгавартайгаар борлуулах бодлого барих;
- Улаанбаатар хотод төмөр замын терминал бүхий хангамжийн сүлжээ байгуулж, шохойн тээвэр ложистикийн асуудлыг төслийн хүрээнд шийдвэрлэх;
- Төвийн бүсийн говийн аймгууд болон зүүн бүсийн аймгийн төвүүдэд баригдах алт, зэсийн томоохон ордуудыг түшиглэсэн баяжуулах үйлдвэрүүдийн шохойн хэрэгцээг хангах өндөр идэвхижилтэй шохойг үйлдвэрлэж битүү саваар түгээх сүлжээ бий болгох;
- Шохойн үйлдвэрийн үр ашгийг дээшлүүлэх, экологид ээлтэй, хаягдалгүй технологид аажмаар шилжүүлэх замаар шохойн чулууны уурхайн хаягдал чулууг ашиглан авто замын эрдсийн нунтаг, хуурай хольцын нэмэлтүүд, замаска, цементийн цавуу, шинээр ашиглалтад орох дулааны цахилгаан станцуудын хэрэгцээний шохойн чулууны нунтаг үйлдвэрлэж хаягдалгүй, хүрээлэн байгаа орчинд халгүй технологи нэвтрүүлэн тухайн бүтээгдэхүүнээр бүс нутгийн хэрэгцээг ханган улмаар импортыг орлох бодлого барина.
- Сайншандын хүнд аж үйлдвэрийн цогцолборын хүрээнд барьж байгуулах химийн үйлдвэрүүд тэдгээрийг дагалдан бий болох тосолгооны материалууд, кабелийн бүрхүүл, нийлэг мяндасны болон хуванцарын үйлдвэр зэрэг шинээр бий болох салбаруудад хагас бүтээгдэхүүн болох шохойн чулууны нунтаг нийлүүлэх боломж нээгдэнэ.
- Өнгөт металлургийн хүдэр баяжуулах үйлдвэрүүдийн технологид шатаасан бүхэл шохой, үйлдвэрүүдийн хаягдлыг саармагжуулахад гидратын шохойг нийлүүлэх;
- Хар металлургийн ангижруулсан хүдэр хайлуулах технологид шатаасан бүхэл шохой нийлүүлэх;
- Эрчим хүчний үйлдвэрүүдийн утаанаас хүхрийг шүүх технологид шохойн зутанг ашиглах;
- Шинээр төлөвлөгдөж буй дулааны цахилгаан станцуудын экологийн хэрэгцээнд шохойн чулууг нунтаг байдлаар нийлүүлэх;
- Авто замын хэрэгцээнд шохой нийлүүлэх төсөл хэрэгжинэ.
Зөвлөх инженер О.Лхагвадорж
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд barilga.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.